Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Radon

Radon

Radon
Rozmieszczenie elektronów na powłokach w atomie radonu

Rozmieszczenie elektronów na powłokach w atomie radonu
Dane ogólne
Nazwa, symbol, l.a. Radon, Rn, 86
Grupa, okres, blok 18 (VIIIA) , 6, p
Właściwości metaliczne gaz szlachetny
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
warunków normalnych (0 °C, 1013,25 hPa)

Radon (Rn, łac. radon) – pierwiastek chemiczny z grupy gazów szlachetnych w układzie okresowym .

Został odkryty w 1900 roku przez Friedricha Dorna . Początkowo był nazywany "emanacją" (symbol Em), proponowano dla niego także nazwę "niton" (Nt). Niektóre jego izotopy nosiły własne nazwy, pochodzące od pierwiastków z których powstały, jak 222Rn – "radon", 220Rn – "toron" (symbol Tn) lub 219Rn – "aktynon" (An). Dopiero po roku 1923 przyjęto jako obowiązującą nazwę najtrwalszego izotopu.

Spis treści

Właściwości fizyczne

Radon jest bezbarwnym, bezwonnym radioaktywnym gazem szlachetnym. Występuje naturalnie, jako produkt rozpadu radu , który z kolei powstaje z obecnego w przyrodzie w sporych ilościach uranu . Jego najstabilniejszy izotop, 222Rn, ma okres połowicznego rozpadu 3,8 dnia i jest stosowany w radioterapii .

Gęstość radonu wynosi 9,73 kg/m3 – jest on 8 razy cięższy niż średnia gęstość gazów atmosferycznych. Z tego względu gaz gromadzi się w zagłębieniach, takich jak piwnice, gdzie jego stężenie jest najwyższe. W temperaturze pokojowej jest bezbarwny, ale schłodzony do punktu zamarzania (−71 °C), nabiera barwy żółtej, a poniżej −180 °C staje się pomarańczowo-czerwony. Emituje również intensywną poświatę, będącą efektem jego radioaktywności.

Promieniotwórczość

Radon w czasie rozpadu emituje promieniowanie alfa (oraz w mniejszym stopniu beta ) o małej przenikliwości , ale o dużej zdolności jonizującej (wysoka energia, duża masa cząstki ). 222Rn jest pierwiastkiem naturalnym, pochodzącym bezpośrednio z rozpadu 226Ra (o okresie połowicznego zaniku 1600 lat). Ten ostatni z kolei jest długożyciowym produktem przemian radioaktywnych zachodzących w naturalnym szeregu promieniotwórczym, którego pierwszym członem jest naturalny izotop uranu: 238U. Zawartość uranu w skorupie ziemskiej wynosi średnio 2ppm (0,0002%), więc stosunkowo dużo. Dlatego też zawartość Rn-222 w powietrzu atmosferycznym w warstwie przypowierzchniowej jest znacząca. Średnie stężenie 222Rn w powietrzu w Polsce wynosi ok. 10 Bq /m³. Radon stanowi 40–50% dawki promieniowania, jaką otrzymuje mieszkaniec Polski od źródeł naturalnych. Radon może stanowić zagrożenie dla zdrowia człowieka, bowiem gromadzi się w budynkach mieszkalnych, zwłaszcza w piwnicach, przedostając się tam z gleby w wyniku różnicy ciśnień ( efekt kominowy ). Dotyczy to zwłaszcza podłoża granitowego, zawierającego większe ilości uranu w swoim składzie niż np. skały osadowe. Aktualnie w Polsce obowiązuje limit stężenia radonu w nowych budynkach mieszkalnych wynoszący 200 Bq /m3 [1]. Szkodliwość radonu jest wynikiem stosunkowo szybkiego jego rozpadu, prowadzącego do powstania kilku krótkożyciowych pochodnych, również radioaktywnych, emitujących promieniowania alfa. Ich zatrzymanie w płucach będzie powodować uszkodzenia radiacyjne, prowadzące do rozwoju choroby nowotworowej.

Radon a zdrowie

Radon jest pierwiastkiem stosowanym w medycynie – naturalnie występujące wody radonowe stosuje się do kąpieli w rehabilitacji chorób narządów ruchu, zarówno tych pourazowych jak i reumatycznych. Kąpiele radonowe stosowane są też dla leczenia cukrzycy, chorób stawów, chorób tarczycy oraz schorzeń ginekologicznych i andrologicznych[2].

Przedawkowanie radonu lub stała praca przy kopalinach, gdzie są silne emanacje radonu wpływa niekorzystnie na zdrowie. Szkodliwe efekty działania radonu polegają na uszkadzaniu struktury chemicznej kwasu DNA przez wysokoenergetyczne, krótkotrwałe produkty rozpadu radonu 222Rn, co wywołuje rozwój komórek rakowych . Powoduje to np. zachorowania na raka płuc wśród górników.

Właściwości chemiczne

Właściwości radonu są stosunkowo słabo znane, ze względu na jego wysoką radioaktywność. Radon należy do grupy gazów szlachetnych, które z definicji powinny być chemicznie obojętne. Mimo to znanych jest kilka jego związków na różnych stopniach utlenienia. Są to m.in. fluorki RnF2, RnF4, RnF6 oraz chlorek RnCl4. Ze względu na nietrwałość samego radonu nie mają one żadnych zastosowań.

Izotopy radonu

Znane są trzy naturalne izotopy radonu, które powstają w wyniku rozpadu szeregu promieniotwórczego uranu 238U, 235U i toru 232Th. Najbardziej niebezpiecznym dla środowiska jest 222Rn, który dzięki długiemu okresowi połowicznego rozpadu ma możliwość migracji i gromadzenia się. Oprócz występujących naturalnie izotopów, znanych jest około 30 innych wytworzonych sztucznie w laboratorium.

Izotop Okres połowicznego rozpadu Typ rozpadu
195Rn6 ms
196Rn4,7 ms
197Rn66 ms
198Rn65 ms
199Rn620 ms
200Rn0,96 s
201Rn7,0 s
202Rn9,94 s
203Rn44,2 s
204Rn1,17 min
205Rn170 s
206Rn5,67 min
207Rn9,25 min
208Rn24,35 min
209Rn28,5 min
210Rn2,4 h
211Rn14,6 h
212Rn23,9 min
213Rn19,5 ms
214Rn0,27 µs
215Rn2,30 µs
216Rn45 µs
217Rn0,54 ms
218Rn35 ms
219Rn3,96 s
220Rn55,6 s
221Rn25,7 min
222Rn3,8235 dni
223Rn24,3 min
224Rn107 min
225Rn4,66 min
226Rn7,4 min
227Rn20,8 s
228Rn65 s

Przypisy

  1. K.A. Pachocki, B. Gorzkowski, Z. Różycki, E. Wilejczyk, J. Smoter, Radon 222Rn w budynkach mieszkalnych Świeradowa Zdroju i Czerniawy Zdroju, Roczniki PZH, Tom 51 2000 nr 3 za stroną WWW
  2. Uzdrowisko Świeradów Zdrój

Zobacz też

Linki zewnętrzne


Przeczytaj !


Inne hasła zawierające informacje o "Radon":

Wody gruntowe ...

Blok karkonosko-izerski ...

Lantan ...

Cez ...

Ruten ...

Technet ...

Niob ...

Cyrkon (pierwiastek) ...

Itr ...

Tytan (pierwiastek) ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Radon":

Układ okresowy pierwiastków (plansza 23) niej: hel (He), neon (Ne), argon (Ar), krypton (Kr), ksenon (Xe), oraz Radon (Ra). Helowce są bezbarwnymi, bezwonnymi i biernymi chemicznie gazami. W odróżnieniu od ...

Wody podziemne i bilans wodny Polski (plansza 10) składników, posiadających specyficzne właściwości (np. żelazo, mangan, fluor, brom, jod, siarka, rad, Radon, dwutlenek węgla). Podział wód mineralnych: - niskozmineralizowane (poniżej 500 mg składników mineralnych/l) - ...

Atmosfera (plansza 3) podtlenek azotu, ozon i związki siarki oraz (w znacznie mniejszych ilościach) m.in. Radon i jego izotopy, jod, amoniak, a także przedostające się do atmosfery ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie