Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Mangan

Mangan

Mangan
Mangan

Mangan
Dane ogólne
Nazwa, symbol, l.a. Mangan, Mn, 25
Grupa, okres, blok 7 , 4, d
Właściwości metaliczne metal przejściowy
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
warunków normalnych (0 °C, 1013,25 hPa)

Mangan (Mn, łac. manganium) to pierwiastek chemiczny , z grupy metali przejściowych w układzie okresowym . Ma 15 izotopów z przedziału mas 49-62 i izomery jądrowe 51m, 52m, 54m. Trwały jest tylko izotop 55, który stanowi niemal 100% składu izotopowego manganu występującego w naturze. Posiada 5 różnych stopni utleniania (od I do VII), z czego trwałe są tylko 3 (II, IV, VII).

Spis treści

Właściwości chemiczne i fizyczne

Metaliczny mangan jest twardym, srebrzystym i kruchym materiałem. Jest bardzo reaktywny, zapala się w powietrzu i reaguje z wodą tworząc wodorotlenek . Jego własności są zbliżone do metali alkalicznych . Wraz ze wzrostem wartościowości we związkach rośnie charakter kwasowy. Jest pierwiastkiem rozciągliwym. Mangan jest masowo stosowanym dodatkiem do stali obniżając jej temperaturę topnienia i poprawiając własności mechaniczne. Posiada własności paramagnetyczne .

Odmiany alotropowe

Mangan, zależnie od temperatury, przyjmuje cztery formy alotropowe mające różne gęstości:

  • poniżej 700 °C: odmiana α
  • między 700 °C a 1079 °C: odmiana β
  • między 1079 °C a 1143 °C: odmiana γ – dość miękka, łatwo poddaje się obróbce mechanicznej
  • powyżej 1143°: odmiana δ

Odkrycie

Sole i tlenki manganu były stosowane już w starożytności. Pierwszą osobą, która zasugerowała istnienie tego pierwiastka był Carl Wilhelm Scheele , zaś kilka lat później, w 1774 r. Johan Gottlieb Gahn jako pierwszy wyizolował ten pierwiastek w stanie czystym, przez redukcję dwutlenku manganu węglem :

MnO2 + 2C → Mn + 2CO

Występowanie w skorupie ziemskiej

Występuje w skorupie ziemskiej w ilości 950 ppm w postaci rudy składającej się z mieszaniny kilkunastu rodzajów tlenków . Jest po żelazie najbardziej rozpowszechnionym metalem ciężkim. W światowym wydobyciu manganu (w przeliczeniu na czysty składnik), wynoszącym w 2001 r. 9 mln ton, przodowały: Chiny (2,5 mln ton), RPA (1,5 mln ton), Ukraina (1,2 mln ton), Australia (1,1 mln ton) i Brazylia (1,1 mln ton).

Ważniejsze minerały : braunsztyn i manganit - oba to mieszaniny różnych tlenków manganu.

Sztuczne radioizotopy

Do najważniejszych sztucznych radioizotopów należą:

  • 52Mn otrzymywany w reakcjach 52Cr(d,2n)52Mn i 56Fe(p,dn)52Mn
  • 54Mn otrzymywany w reakcjach 53Cr(d,n)54Mn i 56Fe(d,α)54Mn
  • 56Mn otrzymywany przez neutronową aktywację metalicznego manganu lub dwutlenku manganu MnO2

Są one stosowane jako wskaźniki promieniotwórcze.

Otrzymywanie

Metaliczny mangan można otrzymać poprzez redukcję piroluzytu glinem w reakcji aluminotermii :

3MnO2 + 4Al → 2Al2O3 + 3Mn

Znaczenie biologiczne

Mangan obecny jest w centrach reaktywności wielu enzymów i jest niezbędnym do życia mikroelementem . Jego minimalne, dzienne spożycie powinno wynosić ok. 1 mg. W dużych ilościach sole manganu są toksyczne.

Nadmiar może również sprzyjać rozwojowi demencji, schizofrenii oraz pogłębiać chorobę Parkinsona. Niedobór zaś powoduje opóźnienie w rozwoju fizycznym.

Źródła manganu:

  • czarna herbata
  • orzechy
  • syrop klonowy

Przykłady związków manganu

Związki manganu na stopniu utlenienia II:

Związki manganu na stopniu utlenienia III:

Związki manganu na stopniu utlenienia IV:

Związki manganu na stopniu utlenienia V:

  • Manganian(V) sodu

Związki manganu na stopniu utlenienia VI i VII:


Inne hasła zawierające informacje o "Mangan":

Oddychanie komórkowe ...

Lantan ...

Cez ...

Ruten ...

Technet ...

Niob ...

Cyrkon (pierwiastek) ...

Itr ...

Tytan (pierwiastek) ...

Skand ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Mangan":

Afryka – zagadnienia społeczno-gospodarcze (plansza 22) (80% zasobów Afryki) – Palabora – 6. miejsce na świecie, metale kolorowe (chrom, Mangan, srebro) - Postmasburg pierwiastki radioaktywne (tor, uran) - wydobycie uranu 9. miejsce ...

Mangan i jego związki (plansza 5) e height=434 width=770 > Właściwości chemiczne Mangan w szeregu napięciowym metali zajmuje miejsce między glinem i cynkiem, dlatego ...

Mangan i jego związki (plansza 25) e height=434 width=770 > G**. Metaliczny Mangan można otrzymać metodą elektrolizy wodnych roztworów soli Manganu. Napisz równania reakcji ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie