Gazów szlachetnych używa się m.in. w neonach reklamowych . Na zdjęciu neon z wykorzystaniem najpopularniejszego gazu szlachetnego - neonu (symbol chemiczny Ne). To właśnie za sprawą wykorzystywania neonu w jarzeniówkach, część z nich nazwywa się popularnie " neonówkami ".

Gazami szlachetnymi (helowcami) nazywa się pierwiastki z ostatniej, 18 (VIII A) grupy układu okresowego pierwiastków chemicznych .

Do pierwiastków tych zalicza się: hel , neon , argon , krypton , ksenon , radon . Prawdopodobnie gazem szlachetnym jest również syntetyczny pierwiastek ununoctium .

Pierwiastki te są niemal całkowicie niereaktywne i pierwsze dwa z nich nie tworzą żadnych związków chemicznych . Wynika to z faktu, że nie zawierają one żadnych niezapełnionych w pełni elektronami orbitali ^[1], które mogłyby uczestniczyć w tworzeniu wiązań chemicznych. Znany jest jeden (otrzymany w temperaturze około 40 K) związek argonu . Krypton i ksenon tworzą związki nieliczne. Związki te są trudne do uzyskania i ponadto są one na ogół nietrwałe w temperaturze pokojowej. Stosunkowo najbardziej reaktywny jest radon. Istnieje jeden trwały chemicznie związek – fluorek radonu RnF₂. Powstaje on z mieszaniny fluoru i radonu w temperaturze ok. 400 °C. Cząstka ta rozpada się jednak ze względu na radioaktywność radonu.

Hel , neon , argon i ksenon występują w niewielkich ilościach w powietrzu i dlatego podstawowym sposobem ich otrzymywania jest destylacja frakcjonująca powietrza. Krypton i radon są końcowymi produktami rozpadu promieniotwórczego uranu i toru i towarzyszą zwykle złożom rud tych metali, dzięki czemu można te złoża stosunkowo łatwo wykrywać.

Gazy szlachetne wykorzystuje się wszędzie tam, gdzie potrzebna jest obojętna, beztlenowa atmosfera zapobiegająca reakcjom utleniania. Stosuje się je do napełniania żarówek , do prowadzenia reakcji wymagających obojętnych warunków i do spieniania tworzyw sztucznych .

Gazy szlachetne emitujące światło widzialne pod wpływem wyładowań elektrycznych

Żaden z nich nie nie uczestniczy w procesach biologicznych, dlatego często używa się ich jako obojętnych gazów zapobiegających starzeniu się materiałów pochodzenia organicznego. M.in. oryginał Konstytucji i Deklaracji niepodległości USA przechowuje się w szczelnej gablocie wypełnionej helem.

Zobacz też

• metale przejściowe
• metale ziem rzadkich
• niemetale
• półmetale

Przypisy