1 września
1 września1 września jest 244. (w
latach przestępnych
245.)
dniem
w
kalendarzu gregoriańskim
. Do końca
roku
pozostaje 121 dni. Święta-
imieniny
obchodzą:
Amon
,
Anna
,
August
,
Beatrycze
,
Bronisław
,
Bronisława
,
Donat
,
Dzierżysław
,
Egidia
,
Feliks
,
Gedeon
,
Idzi
,
Melecjusz
,
Michał
,
Miłodziad
,
Ruta
,
Sator
,
Satora
,
Sykstus
,
Werena
,
Witalis
-
Polska
-
Erytrea
– Początek Zbrojnego Powstania
-
Libia
– Święto Rewolucji
-
Singapur
– Dzień Nauczyciela
-
Słowacja
– Święto Konstytucji
-
Uzbekistan
–
Święto Niepodległości
-
wspomnienia i święta
w
Kościele katolickim
[3][4], obchodzą:
Wydarzenia w PolsceNiemieccy żołnierze przekraczają granicę w Sopocie -
1939
Wydarzenia na świecie-
1181
–
Lucjusz III
został wybrany na papieża.
-
1271
–
Grzegorz X
został wybrany na papieża.
-
1449
– chiński cesarz
Zhu Qizhen
został pokonany i ujęty przez
Ojratów
pod wodzą
Esena
. Koniec militarnej przewagi
dynastii Ming
nad koczownikami.
-
1701
–
hiszpańska wojna sukcesyjna
: klęska wojsk francuskich w bitwie z Austriakami
pod Chiari
.
-
1804
–
Karl Ludwig Harding
odkrył planetoidę
3 Juno
.
-
1862
–
wojna secesyjna
: nierozstrzygnięta
bitwa pod Chantilly
.
-
1864
– rozpoczęła się
konferencja w Charlottetown
, na której podjęto wstępne decyzje w celu utworzenia
Konfederacji Kanady
.
-
1870
–
wojna francusko-pruska
: rozpoczęła się
bitwa pod Sedanem
, w wyniku której
Napoleon III Bonaparte
został wzięty do niewoli.
-
1880
–
II wojna brytyjsko-afgańska
: zwycięstwo wojsk brytyjskich w
bitwie pod Kandaharem
.
-
1894
– ponad 400 osób zginęło w pożarze miasta Hinckley (
Minnesota
).
-
1902
– premiera filmu
Podróż na Księżyc
.
-
1905
–
Alberta
i
Saskatchewan
przystąpiły do Konfederacji Kanady.
-
1906
– w celu stłumienia rewolucji rząd rosyjski powołał polowe sądy wojskowe, które skazały ma śmierć ponad 6 tys. osób.
-
1914
–
Sankt Petersburg
zmienił nazwę na Piotrogród.
-
1914
– w ogrodzie zoologicznym w
Cincinnati
padł ostatni
gołąb wędrowny
o imieniu Martha.
-
1916
–
Bułgaria
wypowiedziała wojnę
Rumunii
.
-
1920
–
Francja
utworzyła
Liban
, pozostający pod jej
protektoratem
do
1946
.
-
1923
– 140 000 ludzi zginęło w
trzęsieniu ziemi
w
Tokio
i
Jokohamie
.
-
1928
–
Albania
została ogłoszona królestwem. Królem został
Zog I
.
-
1944
– w
Sztokholmie
zaprezentowano samochód osobowy
Volvo PV444
.
-
1951
– podpisano pakt
Pakt Bezpieczeństwa Pacyfiku
(ANZUS).
-
1961
– została odkryta
Kometa Humasona
.
-
1969
– w
Libii
nastąpił przewrót wojskowy, proklamowano utworzenie Libijskiej Republiki Arabskiej.
Muammar al-Kadafi
, obaliwszy króla
Idrisa I
, objął władzę.
-
1972
– na
igrzyskach w Monachium
Józef Zapędzki
obronił tytuł mistrza olimpijskiego w konkurencji
pistoletu szybkostrzelnego
.
-
1972
– w
Reykjavíku
zakończył się szachowy
"mecz stulecia"
o mistrzostwo świata, w którym Amerykanin
Bobby Fischer
pokonał
Borysa Spasskiego
z
ZSRR
.
-
1975
– doszło do zawarcia izraelsko-egipskiego porozumienia w sprawie
Półwyspu Synaj
. Na jego mocy Izrael przeprowadził częściowe wycofanie swoich wojsk na odległość 70 km na wschód od
Kanału Sueskiego
.
-
1979
– sonda
Pioneer 11
przeleciała obok
Saturna
w odległości 20 900 km.
-
1981
– został obalony prezydent
Republiki Środkowoafrykańskiej
David Dacko
. Władzę w kraju przejął
André Kolingba
.
-
1983
–
zimna wojna
: południowokoreański samolot pasażerski
KAL 007
został zestrzelony przez sowieckie samoloty wojskowe. Zginęło 269 osób – wszyscy pasażerowie, m.in.
kongresman
Larry McDonald i załoga.
-
1985
– odnaleziono wrak
Titanica
.
-
1991
–
Uzbekistan
uzyskał niepodległość.
-
1992
– została uchwalona
konstytucja Słowacji
.
-
2004
–
Cypr
,
Czechy
,
Litwa
,
Łotwa
,
Słowacja
,
Słowenia
i
Węgry
zostały przyjęte do
Europolu
.
-
2004
– szkoła w
Biesłanie
w
Osetii Północnej
(
Rosja
) została
opanowana przez napastników
domagających się wycofania wojsk rosyjskich z
Czeczenii
.
-
2006
–
Tu-154
rozbił się podczas lądowania na lotnisku w irańskim
Meszhedzie
. Zginęło 80 spośród 147 osób na pokładzie.
-
2005
– w
Europie
i
Australii
odbyła się
premiera
pierwszej wersji konsoli
PSP
, czyli 1000 (FAT).
-
2008
– oko
huraganu Gustav
minęło o kilka km przymusowo ewakuowany
Nowy Orlean
.
Urodzili się-
1288
–
Ryksa Elżbieta
,
królowa Polski
i Czech (zm.
1335
)
-
1566
–
Edward Alleyn
, angielski aktor (zm.
1626
)
-
1588
–
Henryk II Burbon-Condé
, trzeci książę de Condé, zarządca Burgundii (zm.
1646
)
-
1646
–
Jan Drews
, polski pisarz,
jezuita
(zm.
1710
)
-
1651
–
Natalia Naryszkina
,
caryca Rosji
, żona
Aleksego I Romanowa
(zm.
1694
)
-
1653
–
Johann Pachelbel
, niemiecki kompozytor (zm.
1706
)
-
1711
–
Wilhelm IV Orański
,
stadhouder Republiki Zjednoczonych Prowincji
(zm.
1751
)
-
1820
–
Karol Scheibler
, polski przedsiębiorca (zm.
1881
)
-
1835
–
Rafał Kalinowski
,
święty
, polski duchowny katolicki,
karmelita
(zm.
1907
)
-
1848
–
Auguste Forel
, szwajcarski neurolog, psychiatra, neuroanatom i entomolog-myrmekolog (zm.
1931
)
-
1854
–
Engelbert Humperdinck
, niemiecki kompozytor (zm.
1921
)
-
1856
–
Siergiej Nikołajewicz Winogradski
, rosyjski mikrobiolog (zm.
1953
)
-
1866
–
James J. Corbett
, amerykański bokser (zm.
1933
)
-
1875
–
Edgar Rice Burroughs
, amerykański pisarz (zm.
1950
)
-
1877
–
Francis William Aston
, angielski fizyk, chemik,
noblista
(zm.
1945
)
-
1881
– Octave Aubry, francuski pisarz (zm.
1946
)
-
1887
–
Blaise Cendrars
, francuski pisarz (zm.
1961
)
-
1888
–
Olga Drahonowska-Małkowska
, polska instruktorka harcerstwa,
twórczyni polskiego skautingu
(zm.
1979
)
-
1896
–
André Hunebelle
, francuski reżyser filmowy (zm.
1985
)
-
1896
–
Bhaktivedanta Swami
, hinduski duchowny (zm.
1977
)
-
1898
–
Wilhelm Fuchs
, niemiecki działacz nazistowski, zbrodniarz wojenny (zm.
1947
)
-
1899
–
Andriej Płatonow
, rosyjski pisarz (zm.
1951
)
-
1900
–
Kazimierz Wiłkomirski
, polski wiolonczelista, dyrygent, kompozytor (zm.
1995
)
-
1900
–
Urho Kekkonen
, fiński polityk,
premier
i
prezydent Finlandii
(zm.
1986
)
-
1901
–
Jerzy Braun
, polski pisarz (zm.
1975
)
-
1901
–
Bolesław Filipiak
, polski duchowny katolicki,
kardynał
(zm.
1978
)
-
1903
–
Piotr Erlich
, polski aktor (zm.
1982
)
-
1904
– Stefan Brem, polski aktor (zm.
1975
)
-
1904
–
Karl Ernst
, niemiecki działacz nazistowski,
szef SA w Berlinie
(zm.
1934
)
-
1904
– Wiesław Mirewicz, polski aktor (zm.
1974
)
-
1906
–
Joaquin Balaguer
, dominikański polityk,
prezydent Dominikany
(zm.
2002
)
-
1907
– Bronisław Broński, polski aktor, reżyser teatralny (zm.
1970
)
-
1909
–
Andrea Pangrazio
, włoski duchowny katolicki, biskup (zm.
2005
)
-
1909
–
August Sabbe
, ostatni estoński antykomunistyczny partyzant (zm.
1978
)
-
1910
–
Pierre Bézier
, francuski matematyk (zm.
1999
)
-
1910
–
Ewa Kołaczkowska
, polska pisarka (zm.
1985
)
-
1912
–
Kornelia Dobkiewiczowa
, polska pisarka (zm.
1990
)
-
1913
– Christian Nyby, amerykański reżyser filmowy (zm.
1993
)
-
1914
–
Stefan Niedzielak
, polski ksiądz opozycjonista, kapelan Rodziny Katyńskiej (zm.
1989
)
-
1916
–
Dorothy Cheney
, amerykańska tenisistka
-
1918
–
Tadeusz Gwiazdowski
, polski aktor (zm.
1983
)
-
1920
–
Richard Farnsworth
, amerykański aktor (zm.
2000
)
-
1920
–
Hubert Lampo
, belgijski pisarz (zm.
2006
)
-
1921
–
Rajmund Kazimierz Łaszczyński
, polski wojskowy (zm.
1994
)
-
1922
–
Vittorio Gassman
, włoski aktor (zm.
2000
)
-
1922
–
Rajmund Kaczyński
, polski fizyk,
żołnierz AK
, ojciec
Lecha
i
Jarosława Kaczyńskich
(zm.
2005
)
-
1922
–
Irena Burawska
, polska aktorka (zm.
2007
)
-
1922
– Yvonne De Carlo, kanadyjska aktorka (zm.
2007
)
-
1923
–
Rocky Marciano
, amerykański bokser (zm.
1969
)
-
1923
–
Kenneth Thomson
, kanadyjski magnat medialny (zm.
2006
)
-
1923
–
Barbara Zbrożyna
, polska rzeźbiarka (zm.
1995
)
-
1925
–
Roy Glauber
, amerykański fizyk,
laureat Nagrody Nobla
-
1925
–
Maciej Urbaniec
, polski grafik (zm.
2004
)
-
1926
– Abdur Rahman Biswas,
banglijski
polityk,
prezydent Bangladeszu
-
1926
–
Stanley Cavell
, amerykański filozof
-
1928
–
Jerzy Gawrysiak
, polski polityk, minister
-
1929
–
Anne Ramsey
, amerykańska aktorka (zm.
1988
)
-
1929
– Tadeusz Wieżan, polski operator filmowy, pisarz (zm.
1982
)
-
1930
– Andrzej Grzybowski, polski aktor
-
1931
–
Arturo Pomar Salamanca
, hiszpański szachista,
arcymistrz
-
1933
–
Conway Twitty
, amerykański piosenkarz (zm.
1993
)
-
1935
–
Emir Buczacki
, polski aktor (zm.
1990
)
-
1935
–
Seiji Ozawa
, japoński dyrygent
-
1936
–
Alain Ayache
, francuski dziennikarz (zm.
2008
)
-
1939
–
Heinrich Messner
, austriacki narciarz alpejski
-
1939
–
Lily Tomlin
, amerykańska aktorka
-
1940
–
Alton Ellis
, jamajski muzyk reggae (zm.
2008
)
-
1942
–
C. J. Cherryh
, amerykańska pisarka
fantasy
i
fantastyki naukowej
-
1943
–
Andrzej Jakóbiec
, polski trębacz jazzowy (zm.
2005
)
-
1943
–
Teresa Tutinas
, polska piosenkarka
-
1945
–
Margaret Ewing
, szkocka polityk (zm.
2006
)
-
1946
–
Franciszek Gaik
, polski ekonomista, polityk, minister
-
1946
–
Barry Gibb
, australijski wokalista zespołu
Bee Gees
-
1946
–
Roh Moo-hyun
, południowokoreański polityk,
prezydent Korei Południowej
(zm.
2009
)
-
1947
–
Tadeusz Kijański
, polski reżyser filmowy
-
1947
– Jan Mitka, polski aktor (zm.
1980
)
-
1948
–
Józef Życiński
, polski duchowny,
arcybiskup lubelski
-
1949
–
Mirosław Chojecki
, polski wydawca,
członek KOR
-
1949
–
Tadeusz Pikus
, polski duchowny katolicki,
biskup warszawski
-
1950
–
Michaił Fradkow
, rosyjski polityk,
premier Rosji
-
1950
– Andrzej Maj, polski reżyser teatralny i filmowy (zm.
2005
)
-
1951
– Alicja Butkiewicz, polska aktorka
-
1951
–
Nicu Ceauşescu
, syn
Nicolae
i
Eleny
(zm.
1996
)
-
1952
–
Abel Braga
, brazylijski piłkarz, trener piłkarski
-
1952
–
Michaił Paułau
, białoruski polityk, działacz państwowy, burmistrz
Mińska
(zm.
2010
)
-
1953
–
Ahmad Szach Masud
, afgański dowódca wojskowy, przywódca
mudżahedinów
, polityk (zm.
2001
)
-
1953
–
Witold Paszt
, polski muzyk, wokalista
-
1954
–
Henryk Niebudek
, polski aktor
-
1954
–
Filip Vujanović
, czarnogórski polityk,
prezydent Czarnogóry
-
1955
– Bruce Foxton, angielski basista zespołu
The Jam
-
1957
–
Gloria Estefan
, amerykańska piosenkarka pochodzenia kubańskiego
-
1959
–
Neli Topałowa
, bułgarska aktorka, polityk
-
1961
–
Bam Bam Bigelow
, amerykański
wrestler
(zm.
2007
)
-
1961
–
Christopher Ferguson
, amerykański
astronauta
-
1961
–
Krzysztof Szatrawski
, polski pisarz, krytyk muzyczny i literacki
-
1962
–
Ruud Gullit
, holenderski piłkarz,
reprezentant Holandii
-
1964
–
Józef Tracz
, polski zapaśnik stylu klasycznego
-
1965
– Nils Tavernier, francuski aktor, reżyser filmowy
-
1966
–
Tim Hardaway
, amerykański koszykarz
-
1966
– Douglas McCarthy, wokalista zespołu Nitzer Ebb
-
1968
–
Mohamed Atta
, egipski terrorysta,
przywódca zamachowców z 11 września 2001
(zm.
2001
)
-
1970
–
Barbara Paulus
, austriacka tenisistka
-
1971
–
Maciej Balcar
, polski wokalista zespołu
Dżem
, aktor
-
1971
–
Hakan Şükür
, turecki piłkarz,
reprezentant Turcji
-
1971
–
Hussain Rasheed
, iracki tenisista (zm.
2006
)
-
1973
– J. D. Fortune, kanadyjski wokalista zespołu
INXS
-
1974
– Marcin Pieczonka, polski reżyser, scenarzysta filmowy
-
1974
–
Renārs Kaupers
, łotewski muzyk zespołu
Brainstorm
-
1974
–
Filip Nikolic
, francuski piosenkarz, kompozytor, aktor (zm.
2009
)
-
1976
–
Mauro Cantoro
, argentyński piłkarz
-
1980
–
Kazuhiro Nakamura
, japoński skoczek narciarski
-
1981
–
Michael Maze
, duński tenisista stołowy
-
1982
–
Jeffrey Buttle
, kanadyjski łyżwiarz figurowy
-
1983
–
José Antonio Reyes
, hiszpański piłkarz,
reprezentant Hiszpanii
-
1983
–
Natalia Przybysz
, polska wokalistka zespołu
Sistars
-
1983
–
Riccardo Riccò
, włoski kolarz szosowy
-
1984
–
Joe Trohman
, gitarzysta zespołu
Fall Out Boy
-
1989
–
Bill Kaulitz
, niemiecki wokalista zespołu
Tokio Hotel
-
1989
–
Tom Kaulitz
, niemiecki gitarzysta zespołu
Tokio Hotel
-
1992
–
Kirani James
, grenadyjski lekkoatleta
Zmarli-
1067
– Baldwin V z Lille,
hrabia Flandrii
(ur. ?)
-
1126
–
Świętosława Swatawa
, królowa Czech, żona
Wratysława II
(ur. ok.
1041
/
1048
)
-
1159
–
Hadrian IV
,
papież
(ur. ok.
1115
)
-
1373
–
Jan Stryprock
, polski duchowny katolicki,
biskup warmiński
(ur. ?)
-
1557
–
Jacques Cartier
, francuski podróżnik, odkrywca (ur.
1491
)
-
1648
–
Marin Mersenne
, francuski matematyk (ur.
1588
)
-
1715
–
Ludwik XIV
,
król Francji
(ur.
1638
)
-
1838
–
William Clark
, amerykański podróżnik, odkrywca (ur.
1770
)
-
1920
–
Teresa Grodzińska
, polska sanitariuszka (ur.
1899
)
-
1939
–
Konrad Guderski
, polski dowódca obrony Poczty Polskiej w
Gdańsku
(ur.
1900
)
-
1941
–
Bolesław Miklaszewski
, polski chemik, ekonomista, polityk, minister,
rektor SGH
(ur.
1871
)
-
1944
–
polegli w powstaniu warszawskim
:
-
1947
–
Frederick Russell Burnham
amerykański zwiadowca (ur.
1861
)
-
1954
– Joanna Kozicka, polska reżyser (ur.
1929
)
-
1956
–
Aleksander Mogilnicki
, łódzki prawnik, poeta, wykładowca wyższych uczelni, teoretyk i praktyk prawa, sędzia i prezes Sądu Najwyższego (ur.
1875
)
-
1957
–
Sabine Kalter
, polska śpiewaczka operowa (kontralt) (ur.
1889
)
-
1959
–
Marceli Struszyński
, polski chemik (ur.
1880
)
-
1964
– Stanisław Daczyński, polski aktor, reżyser teatralny (ur.
1892
)
-
1967
–
Ilse Koch
, niemiecka działaczka nazistowska, zbrodniarka wojenna (ur.
1906
)
-
1970
–
François Mauriac
, francuski pisarz (ur.
1885
)
-
1977
– Elżbieta Dziewońska, polska aktorka (ur.
1903
)
-
1977
–
Henryk Wars
, polski kompozytor, autor piosenek (ur.
1902
)
-
1981
–
Antoni Jahołkowski
, polski aktor teatralny (ur.
1931
)
-
1981
–
Albert Speer
, niemiecki architekt, polityk,
działacz nazistowski
,
minister zbrojeń III Rzeszy
(ur.
1905
)
-
1982
–
Władysław Gomułka
, polski polityk, działacz komunistyczny,
I sekretarz KC PPR
,
wicepremier
,
I sekretarz KC PZPR
(ur.
1905
)
-
1986
–
Murray Hamilton
, amerykański aktor (ur
1923
)
-
1988
–
Luis Alvarez
, amerykański fizyk,
laureat Nagrody Nobla
(ur.
1911
)
-
1989
–
Kazimierz Deyna
, polski piłkarz,
reprezentant Polski
,
mistrz olimpijski
(ur.
1947
)
-
1989
–
Tadeusz Sendzimir
, polski inżynier, wynalazca (ur.
1894
)
-
1992
–
Piotr Jaroszewicz
, polski
generał
, polityk,
minister górnictwa
,
wicepremier
i
premier Polski
(ur.
1909
)
-
1992
–
Alicja Solska-Jaroszewicz
, polska dziennikarka, żona
premiera
Piotra Jaroszewicza
(ur.
1925
)
-
1998
–
Józef Krupiński
, polski poeta (ur.
1930
)
-
2003
–
Rand Brooks
, amerykański aktor (ur.
1918
)
-
2005
–
Zdobysław Stawczyk
, polski lekkoatleta, sprinter,
zwycięzca plebiscytu Przeglądu Sportowego
(ur.
1923
)
-
2006
–
Emerich Coreth
, austriacki filozof (ur.
1919
)
-
2006
–
György Faludy
, węgierski pisarz (ur.
1910
)
-
2007
–
Witold Leszczyński
, polski reżyser filmowy (ur.
1933
)
-
2007
–
Lech Marchelewski
, polski lotnik,
podpułkownik
,
założyciel grupy akrobacyjnej AZL Żelazny
(ur.
1947
)
-
2007
–
Viliam Schrojf
, słowacki piłkarz,
reprezentant Czechosłowacji
(ur.
1931
)
-
2008
–
Carl Kaufmann
, niemiecki lekkoatleta, dwukrotny medalista olimpijski (ur.
1936
)
-
2008
–
Don LaFontaine
, amerykański aktor głosowy (ur.
1940
)
-
2009
–
Jake Brockman
, brytyjski pianista, klawiszowiec grupy
Echo & the Bunnymen
(ur.
1956
)
-
2009
–
Jang Jin-young
, południowokoreańska aktorka (ur.
1974
)
-
2009
–
Erich Kunzel
, amerykański dyrygent (ur.
1935
)
-
2010
–
Cammie King
, amerykańska aktorka (ur.
1934
)
-
2010
–
Grzegorz Wołągiewicz
, polski samorządowiec,
prezydent Suwałk
, działacz sportowy, prezes klubu
Wigry Suwałki
(ur.
1950
)[5]
Przypisy
Inne hasła zawierające informacje o "1 września":
Wincenty Okołowicz
...
Linköping
...
Brno
...
Uznam
...
Władysław Komar
...
Adolf Giżyński
...
1499
...
XVI wiek
(1415-1493), cesarz rzymskiEleonora d'Aviz (1434-1467), c. Edwarda I, króla Portugalii40
Karol V
24 lutego 1500Gent21 września 1558Yuste1519-1556Filip I Piękny (1478-1506), król KastyliiJoanna Szalona (1479-1555), c. Ferdynanda ...
1972
Bundestag
został rozwiązany po porażce kanclerza
Willy'ego Brandta
w głosowaniu nad wotum zaufania.
21 września
–
Prezydent Filipin
Ferdinand Marcos
wprowadził w kraju stan wojenny, ...
Grzyby
...
Inne lekcje zawierające informacje o "1 września":
202 System wersalski. Europa po I Wojnie Światowej (plansza 2)
...
214a II Wojna Światowa. Działania zbrojne w latach 1939 - 1941 r. (plansza 8)
...
221. Przemiany powojenne na bliskim i dalekim wschodzie (plansza 15)
...
|