3 września jest 246. (w latach przestępnych 247.) dniem w kalendarzu gregoriańskim . Do końca roku pozostaje 119 dni.

Święta

• imieniny obchodzą: Antoni , Bartłomiej , Bartosz , Bazylisa , Bronisław , Erazma , Feba , Gerard , Gerarda , Grzegorz , Izabela , Jan , Maryn , Maryniusz , Mojmir , Natalis , Przecław , Przedsław , Serapia i Szymon .
• Australia – Dzień Flagi
• San Marino – Święto Republiki
• Katar – Święto Niepodległości
• wspomnienia i święta w Kościele katolickim ^[1][2], obchodzą:
  • św. Feba (diakonisa)
  • św. Grzegorz I (papież)
  • św. Maryn (pustelnik) (legendarny założyciel miasta San Marino )

Wydarzenia w Polsce

• 1856 – na kanały mazurskie wypłynął pierwszy parowiec Masovia.
• 1863 – powstanie styczniowe : wygrana powstańców w bitwie pod Panasówką .
• 1881 – otwarto Teatr Nowy w Warszawie .
• 1914 – I wojna światowa : Rosjanie zajęli Lwów .
• 1935 – w porcie w Gdyni żaglowiec Dar Pomorza zakończył rejs dookoła świata.
• 1935 – w Warszawie wyszedł pierwszy numer tygodnika naukowo-technicznego Młody Zawodowiec .
• 1939 – kampania wrześniowa :
  • początek akcji niemieckich dywersantów w celu opanowania Bydgoszczy , nazywanej w niemieckiej propagandzie "krwawą niedzielą" .
  • powołano dowództwo obrony Warszawy , na czele którego stanął gen. bryg. Walerian Czuma .
  • utworzono Legion Czesko-Słowacki .
• 1941 – w obozie Auschwitz dokonano pierwszej masowej egzekucji z użyciem Cyklonu B .
• 1944 – 34. dzień powstania warszawskiego : nasilenie walk na Śródmieściu – zmasowane ostrzeliwanie dzielnicy artylerią i sztukasami.
• 1948 – stanowisko sekretarza generalnego PPR objął Bolesław Bierut .
• 1972 – założono Ogólnokształcące Liceum Lotnicze im. F. Żwirki i S. Wigury w Dęblinie .
• 1973 – premiera filmu Hubal .
• 1980 – podpisanie w Jastrzębiu-Zdroju tzw. porozumień jastrzębskich .
• 1982 – premiera filmu Bołdyn .
• 1987 – katastrofa kolejowa na stacji Warszawa Włochy .
• 1987 – katastrofa tramwajowa w Warszawie .
• 1999 – po raz pierwszy w telewizji TVN ukazała się polska wersja teleturnieju Milionerzy .
• 2005 – ukazało się premierowe wydanie magazynu Dzień Dobry TVN .
• 2007 – Forum Obywatelskiego Rozwoju rozpoczęło oficjalną działalność.
• 2007 – wystartował kanał biznesowy TVN CNBC .

Wydarzenia na świecie

Oliver Cromwell podczas bitwy pod Worcester (1651)

•   401 p.n.e. – wojna domowa w Persji : bitwa pod Kunaksą .
•    36 p.n.e. – wojny domowe Rzymu : zwycięstwo floty Oktawiana nad flotą Sekstusa Pompejusza w bitwie w Zatoce Naulochus .
•   301 – założono San Marino .
•   590 – rozpoczął się pontyfikat Grzegorza I Wielkiego .
•   863 – zwycięstwo wojsk bizantyńskich nad arabskimi w bitwie pod Melitene .
• 1189 – Ryszard I Lwie Serce został koronowany na króla Anglii .
• 1260 – Mamelucy pokonali Mongołów w bitwie pod Ajn Dżalut , co zahamowało ich ekspansję na Bliskim Wschodzie .
• 1612 – wojna polsko-rosyjska : została stoczona bitwa pod Moskwą ; nieudana próba odsieczy oblężonej na Kremlu polskiej załogi, podjęta przez hetmana wielkiego litewskiego Jana Karola Chodkiewicza .
• 1650 – wojna domowa w Anglii : siły angielskiego parlamentu pod wodzą Olivera Cromwella pokonały szkockich rojalistów w bitwie pod Dunbar .
• 1651 – król Karol II został pobity przez Olivera Cromwella w bitwie pod Worcester .
• 1741 – wojna szwedzko rosyjska : klęska Szwedów w bitwie pod Lappeenranta .
• 1758 – król Portugalii Józef I został ranny w zamachu na swoje życie.
• 1777 – na Cooch's Bridge w Maryland po raz pierwszy wywieszono flagę USA .
• 1783 – zawarto pokój wersalski kończący wojnę o niepodległość Stanów Zjednoczonych .
• 1791 – Francuskie Zgromadzenie Ustawodawcze uchwaliło pierwszą w dziejach Francji konstytucję .
• 1843 – w Grecji doszło do rebelii wojskowej , w wyniku której przywrócono monarchię konstytucyjną.
• 1855 – zwycięstwo armii amerykańskiej nad Siuksami w bitwie pod Ash Hollow .
• 1863 – wojna z Dakotami : rozpoczęła się bitwa pod Whitestone Hill .
• 1877 – X wojna rosyjsko-turecka : zwycięstwo Rosjan w bitwie pod Łoweczem .
• 1884 – Robert Stout został po raz drugi premierem Nowej Zelandii .
• 1904 – wojna rosyjsko-japońska : zakończyła się bitwa pod Liaoyang .
• 1914 – kardynał Giacomo della Chiesa obrany papieżem ; przyjął imię Benedykta XV .
• 1939 – II wojna światowa : Francja , Wielka Brytania , Nowa Zelandia i Australia wypowiedziały wojnę III Rzeszy ; rozpoczęła się tzw. dziwna wojna .
• 1943 – Włochy podpisały zawieszenie broni z aliantami.
• 1950 – Giuseppe Farina został pierwszym mistrzem świata F1 .
• 1953 – weszła w życie Europejska Konwencja Praw Człowieka .
• 1960 – na igrzyskach olimpijskich w Rzymie Zdzisław Krzyszkowiak zdobył złoty medal w biegu na 3000 m z przeszkodami .
• 1967 – w Szwecji wprowadzono ruch prawostronny ( Dagen H ).
• 1971 – cztery mocarstwa podpisały traktat ws. Berlina Zachodniego .
• 1971 – Katar uzyskał niepodległość.
• 1976 – sonda Viking 2 wylądowała na Marsie .
• 1984 – Pieter Willem Botha został prezydentem RPA .
• 1990 – Mircea Snegur został prezydentem Mołdawii .
• 1995 – został założony portal aukcyjny eBay .
• 1997 – przy podchodzeniu do lądowania w kambodżańskiej stolicy Phnom Penh rozbił się wietnamski Tu-134 . Zginęło 65 osób, jedna została ranna.
• 2000 – Jan Paweł II beatyfikował swoich poprzedników: Piusa IX i Jana XXIII .
• 2003 – Pak Pong-ju został premierem Korei Północnej .
• 2004 – szkoła w Biesłanie w Osetii Północnej ( Rosja ) została odbita z rąk napastników przez rosyjskie siły specjalne. Ponad trzystu zakładników zginęło podczas szturmu.
• 2007 – opanowano trwające od 28 czerwca pożary lasów w Grecji ; zginęły w nich 84 osoby.
• 2009 – na cmentarzu Forest Lawn w Los Angeles został pochowany Michael Jackson .

Urodzili się

• 1568 – Adriano Banchieri , włoski kompozytor, organista (zm. 1634 )
• 1680 – Piotr Sans i Yordà , hiszpański dominikanin, misjonarz, biskup, męczennik, święty katolicki (zm. 1747 )
• 1695 – Pietro Locatelli , włoski kompozytor (zm. 1764 )
• 1698 – Adam Stanisław Grabowski , polski duchowny katolicki, biskup warmiński (zm. 1766 )
• 1775 – Józef Fernández , hiszpański dominikanin, misjonarz, męczennik, święty katolicki (zm. 1838 )
• 1781 – Eugeniusz de Beauharnais , francuski generał, syn Józefiny , żony Napoleona Bonapartego (zm. 1824 )
• 1859 – Jean Jaures , francuski polityk, historyk i filozof (zm. 1914 )
• 1868 – Józef Wybicki , polski lekarz, polityk, minister (zm. 1929 )
• 1869 – Fritz Pregl , austriacki chemik, laureat Nagrody Nobla (zm. 1930 )
• 1875 – Ferdinand Porsche , niemiecki konstruktor samochodów (zm. 1951 )
• 1878 – Dorothea Douglass Chambers , brytyjska tenisistka, siedmiokrotna mistrzyni Wimbledonu (zm. 1960 )
• 1880 – Janusz Franciszek Radziwiłł , książę, polski polityk konserwatywny, minister (zm. 1967 )
• 1886 – Juliusz Drapella , polski dowódca wojskowy (zm. 1946 )
• 1891 – Marcel Grandjany , francuski harfista (zm. 1975 )
• 1899 – Frank Macfarlane Burnet , australijski biolog, laureat Nagrody Nobla (zm. 1985 )
• 1900
  • Eduard van Beinum , holenderski dyrygent (zm. 1959 )
  • Urho Kaleva Kekkonen , fiński polityk, premier i prezydent Finlandii (zm. 1986 )
• 1901 – Antoni Falkiewicz , internista, kardiolog, rektor Akademii Medycznej we Wrocławiu (zm. 1977 )
• 1905 – Carl David Anderson , amerykański fizyk, laureat Nagrody Nobla (zm. 1991 )
• 1910
  • Marion Francis Forst , amerykański duchowny katolicki, biskup (zm. 2007 )
  • Maurice Papon , francuski polityk, kolaborant (zm. 2007 )
• 1911 – Stanisław Libner, polski aktor (zm. 1981 )
• 1913
  • Alan Ladd , amerykański aktor (zm. 1964 )
  • Anna Czernienko , pierwsza dama ZSRR
• 1914 – Stefan Lichański , polski eseista, krytyk literacki (zm. 1983 )
• 1918 – Helen Wagner , amerykańska aktorka (zm. 2010 )
• 1920 – Paul Hamburger , austriacki pianista, pedagog (zm. 2004 )
• 1925 – Hank Thompson , amerykański piosenkarz country (zm. 2007 )
• 1926 – Irene Papas , grecka aktorka
• 1928
  • Danuta Siedzikówna , polska sanitariuszka AK (zm. 1946 )
  • Gaston Thorn , luksemburski polityk, przewodniczący Komisji Europejskiej (zm. 2007 )
  • Marianne Kiefer , niemiecka aktorka (zm. 2008 )
  • Ion Druţă , mołdawski pisarz
• 1929 – Carlo Clerici , szwajcarski kolarz (zm. 2007 )
• 1930 – Henryk Górski , polski lekarz, twórca ekslibrisów
• 1932
  • Jerzy Łojek , polski historyk (zm. 1986 )
  • Eileen Brennan , amerykańska aktorka
  • Stanisław Michalski , polski aktor
• 1933 – Jan Ibel, polski aktor (zm. 1980 )
• 1934 – Freddie King , amerykański muzyk bluesowy (zm. 1976 )
• 1936
  • Zin Al-Abidin Ben Ali , tunezyjski wojskowy, polityk, prezydent Tunezji
  • Albert Verria , albański aktor
• 1938 – Ryōji Noyori , japoński chemik, laureat Nagrody Nobla
• 1940 – Eduardo Galeano , urugwajski dziennikarz i pisarz
• 1941 – Stan Borys , polski wokalista zespołów: Blackout i Bizony
• 1943 – Valerie Perrine , amerykańska aktorka
• 1946
  • Włodzimierz Szymanowicz, polski poeta (zm. 1967 )
  • Zbigniew Smolarek , polski kontradmirał , lotnik
• 1947
  • Kjell Magne Bondevik , norweski polityk, premier Norwegii
  • Zbigniew Kamiński, polski reżyser filmowy
• 1948
  • Levy Mwanawasa , zambijski polityk, prezydent Zambii (zm. 2008 )
  • Krzysztof Zaleski , polski aktor, reżyser teatralny (zm. 2008 )
• 1949 – Piotr VII , cypryjski duchowny prawosławny, patriarcha Aleksandrii (zm. 2004 )
• 1953 – Jean-Pierre Jeunet , francuski reżyser filmowy
• 1955 – Steve Jones , brytyjski gitarzysta zespołu Sex Pistols
• 1956 – Raúl Lozano , argentyński trener siatkówki , selekcjoner reprezentacji Polski
• 1964 – Bogdan Łyszkiewicz , polski muzyk zespołu Chłopcy z Placu Broni (zm. 2000 )
• 1965 – Charlie Sheen , amerykański aktor
• 1966
  • Angelo Hugues , francuski piłkarz, bramkarz
  • Wojciech Wróblewski, polski aktor
• 1968 – Piotr Rubik , polski kompozytor
• 1970
  • Piotr Bujno, polski aktor
  • Gareth Southgate , angielski piłkarz, reprezentant Anglii
• 1972 – Maja Ostaszewska , polska aktorka
• 1973 – Joannette Kruger , południowoafrykańska tenisistka
• 1976 :
  • Jacek Karnowski , polski dziennikarz
  • Michał Karnowski , polski dziennikarz
• 1978 – Karina Seweryn , polska aktorka
• 1979
  • Krzysztof Cegielski , polski żużlowiec
  • Tomo Miličević , gitarzysta zespołu 30 seconds to Mars
• 1980 – Andreas Jonsson , szwedzki żużlowiec
• 1985 – Scott Carson , angielski piłkarz, bramkarz, reprezentant Anglii
• 1988 – Carla Suárez Navarro , hiszpańska tenisistka
• 1998 – Brajan Chlebowski , polski bohater (zm. 2005 )

Zmarli

• 1658 – Oliver Cromwell , angielski polityk, lord protektor Anglii, Szkocji i Irlandii , przywódca rewolucji angielskiej (ur. 1599 )
• 1667 – Alonso Cano , hiszpański rzeźbiarz, malarz, architekt (ur. 1601 )
• 1839 : straceni koreańscy męczennicy:
  • Maria Pak K'un-agi , koreańska męczennica, święta katolicka (ur. 1786 )
  • Barbara Kwon Hui , koreańska męczennica, święta katolicka (ur. 1794 )
  • Jan Pak Hu-jae , koreański męczennik, święty katolicki (ur. 1798 lub 1799 )
  • Barbara Yi Chong-hui , koreańska męczennica, święta katolicka (ur. 1799 )
  • Maria Yi Yon-hui , koreańska męczennica, święta katolicka (ur. 1804 )
  • Agnieszka Kim Hyo-ju , koreańska męczennica, święta katolicka (ur. 1816 )
• 1846 – Stanisław Chołoniewski , hrabia, polski duchowny katolicki, publicysta, pisarz (ur. 1791 )
• 1872 – Oskar Flatt , polski krajoznawca, autor monografii Łodzi (ur. 1822 )
• 1883 – Iwan Turgieniew , rosyjski pisarz (ur. 1818 )
• 1929 – Jan Kanty Steczkowski , polski ekonomista, prawnik, polityk, minister skarbu, premier Rady Regencyjnej (ur. 1862 )
• 1935 – Franciszek Nowicki , polski poeta , taternik , projektodawca Orlej Perci (ur. 1864 )
• 1939 – Konstanty Dobrzyński , łódzki poeta dwudziestolecia międzywojennego, w kampanii wrześniowej (ur. 1908 )
• 1944 – polegli w powstaniu warszawskim :
  • Roman Rozmiłowski , polski żołnierz AK , major , uczestnik powstania warszawskiego (ur. 1915 )
  • Jerzy Tyczyński , polski żołnierz AK , uczestnik powstania warszawskiego (ur. 1923 )
• 1948 – Abraham Myerson , amerykański psychiatra (ur. 1881 )
• 1948 – Edvard Beneš , czechosłowacki polityk, prezydent Czechosłowacji (ur. 1884 )
• 1966 – Cécile Sorel , francuska aktorka (ur. 1873 )
• 1970 – Alan Wilson , amerykański muzyk (ur. 1943 )
• 1974 – Romuald Gutt , polski architekt, laureat Honorowej Nagrody SARP (ur. 1888 )
• 1974 – Harry Partch , amerykański kompozytor (ur. 1901 )
• 1979 – Jan Sunderland , polski fotografik, krytyk sztuki (ur. 1891 )
• 1979 – Wincenty Okołowicz , polski geograf (ur. 1906 )
• 1983 – Marian Friedmann , polski aktor (ur. 1917 )
• 1986 – Wirgiliusz Gryń , polski aktor (ur. 1928 )
• 1989 – Gaetano Scirea , włoski piłkarz Juventusu Turyn, Mistrz Świata (ur. 1953 )
• 1989 – Jan Trepczyk , kaszubski poeta, pieśniarz (ur. 1907
• 1990 – Mieczysław Fogg , polski piosenkarz (ur. 1901 )
• 1990 – Irena Oberska, polska aktorka (ur. 1912 )
• 1991 – Frank Capra , amerykański reżyser filmowy (ur. 1897 )
• 1992 – Wojciech Bartel , polski prawnik, specjalista prawa kanonicznego (ur. 1923 )
• 1994 – Zofia Grabińska , polska aktorka, piosenkarka (ur. 1922 )
• 1998 – Jacek Płuciennik , polski piłkarz, reprezentant Polski (ur. 1970 )
• 2001 – Pauline Kael, amerykańska krytyk filmowy (ur. 1919 )
• 2002 – Józefa Radzymińska , polska pisarka (ur. 1921 )
• 2003 – Andrzej Nartowski , polski koszykarz, reprezentant Polski (ur. 1931 )
• 2005 – William Rehnquist , amerykański prawnik, prezes Sądu Najwyższego USA (ur. 1924 )
• 2007 – Jane Tomlinson , brytyjska lekkoatletka (ur. 1964 )
• 2008 – Françoise Demulder, francuska fotoreporterka wojenna
• 2008 – Géo Voumard , szwajcarski pianista jazzowy, producent muzyczny (ur. 1920 )
• 2009 – Anna-Maria Müller , niemiecka saneczkarka, mistrzyni olimpijska i Europy (ur. 1949 )
• 2009 – Andrzej Nowik, polski marynarz Marynarki Wojennej RP, emerytowany dowódca okrętu wojennego H-5 (ur. 1964 )
• 2010 – Bogdan Paprocki , polski śpiewak operowy (tenor) (ur. 1919 )
• 2010 – José Augusto Torres , portugalski piłkarz, reprezentant oraz selekcjoner reprezentacji Portugalii (ur. 1938 )

Przypisy