Obsydian
ObsydianObsydian (izofir) –
kwaśna
skała wylewna
, złożona niemal wyłącznie ze
szkliwa wulkanicznego
, zawiera do 1% wody. Naturalne
szkło
powstaje w wyniku natychmiastowego stygnięcia
magmy
. Skład chemiczny związany jest z typem lawy i obejmuje bardzo wiele form, od obsydianu ryolitowego po fonolitowy. Obsydian znajduje się w wylewach lawy datowanych od ok. 60 mln lat aż do współczesności []. Z czasem ulega rekrystalizacji, przyjmując wygląd zwyczajnej, drobnoziarnistej skały. Nazwa, wprowadzona przez
Teofrasta
w 320 r p.n.e., wywodzi się, wg różnych interpretacji, od: - imienia Obsiusza – Rzymianina, odkrywcy tej skały lub
- plemienia Obsius, zamieszkującego niegdyś tereny obecnej
Etiopii
Właściwości-
Twardość
: 5-6
-
Gęstość
: 2330-2430 kg/m³
-
Rysa
: biała
-
Barwa
: brunatna, ciemnoszara, czarna, niekiedy: oliwkowa, pomarańczowa, czerwona, złocista, niebieska... Barwa zależy od obecności pigmentu hematytowego lub mikrokryształków igiełkowych (
plagioklazu
,
sanidynu
,
leucytu
) lub obecności niektórych minerałów:
kwarcu
,
biotytu
,
hornblendy
. Rozłożenie barw może być jednolite, pasiaste, wstęgowe lub plamiste. Czasami zawiera pęcherzyki gazowe. Czysty obsydian, bez domieszek innych minerałów jest czarny.
-
Przełam
: muszlowy
-
Połysk
: szklisty
Skała pospolita, szeroko rozpowszechniona w niektórych rejonach Ziemi. Rodzaje obsydianu- falisty – rysunek przedstawiający pofałdowane wstęgi, smugi. (najbardziej znany z Meksyku)
- iryzujący (tęczowy) – wykazuje żarzącą się iryzację o barwach: złocistej, zielonej, niebieskiej, purpurowej (najpiękniejsze okazy pochodzą z Meksyku, USA, Islandii, stanowi ceniony kamień jubilerski i kolekcjonerski).
- śnieżny (kwiatowy) – handlowa nazwa czarnego obsydianu zawierającego liczne białe krystality układające się w kształt płatków śniegu lub kwiatów. Najpiękniejsze okazy pochodzą z USA – Utah.
- kwitnący – czarny, podobny do o. śnieżnego, zawiera liczne białe sferolity. Pochodzi z Nevady (USA).
- onyksowy – odznacza się występowaniem naprzemianległych jasnych i ciemnych warstewek lub wstęg, podobnych jak w
onyksie
.
- połyskliwy – odznacza się metalicznym odblaskiem lub „skrzącym się” połyskiem wywołanym przez bardzo drobne pęcherzyki gazowe lub
mikrolity
.
Szczególnymi formami jego występowania są: łzy Apacza, łzy Pele, włosy Pele WystępowanieWystępuje we
Włoszech
– Wyspy Liparyjskie, na
Węgrzech
– Palhaza i w
Japonii
. Szczególnie interesujące są zasoby obsydianu w
Parku Narodowym Yellowstone
(
USA
), znane jako Klif Obsydianowy,
Kalifornia
– Glass Mountains, Obsidian Butte,
Oregon
– Glass Butte. Złoża są także w
Polsce
na
Górnym Śląsku
. Także:
Kenia
,
Meksyk
,
Gwatemala
,
Rosja
– Kamczatka, Kaukaz,
Armenia
, gdzie bardzo popularne są wyroby z obsydianu, Elbrus,
Gruzja
,
Peru
. ZastosowanieObsydian dający bardzo ostre i twarde krawędzie odłupków był chętnie używany w różnych
kulturach epoki kamienia
. Pierwsze narzędzia obsydianowe były produkowane już w najstarszej ludzkiej
kulturze olduwajskiej
w
paleolicie dolnym
. W
Mezopotamii
wyrabiano z niego narzędzia, broń, rzeźby, ozdoby. Był popularny i ceniony przez
Azteków
i
Majów
– rytualne noże, groty strzał, zwierciadła. Kamień poszukiwany przez kolekcjonerów. Dzisiaj używany jako kamień dekoracyjny, ozdobny i jubilerski. Popularny surowiec rzeźbiarski. Bibliografia- Ryka W., Maliszewska A.: Słownik petrograficzny. Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa, 1991 (wyd. II popr. i uzup.) (nie dotyczy informacji archeologicznych i występowania)
Inne hasła zawierające informacje o "Obsydian":
Cywilizacja Majów
...
Vulcano
...
VIII tysiąclecie p.n.e.
...
Skały magmowe
...
Kultura Halaf
...
Taurus (góry w Turcji)
...
Obsydian
ObsydianObsydian śnieżnyłzy ApaczaObsydianObsydian (izofir) –
kwaśna
skała wylewna
, złożona niemal wyłącznie ze ...
Szkło
...
skała magmowa
w postaci lawy, m.in.: bazalt, andezyt, melafir, trachit, latyt, dacyt, ryolit, porfir, Obsydian, spilit;
skały żyłowe - lamprofiry i diabazy, pegmatyty
skały głębinowe – krzepnące głęboko ...
obsydian
ign=justify>Obsydian skała magmowa wylewna, kwaśna. Struktura szklista, drobnokrystaliczna (wskutek nagłego ochłodzenia i ...
Inne lekcje zawierające informacje o "Obsydian":
012. Składniki skorupy ziemskiej (plansza 14)
Kwaśna skała magmowa - Obsydian
Składniki skorupy ziemskiej
Utworzona skała magmowa bądź osadowa ...
|