Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Etiopia

Etiopia - (Federalna Demokratyczna Republika Etiopii – w języku amharskim ኢትዮጵያ[1], ye-Ītyōṗṗyā Fēdēralāwī Dīmōkrāsīyāwī Rīpeblīk) – dawniej Abisynia – państwo położone we wschodniej Afryce. Od południa graniczy z Kenią, na zachodzie z Sudanem, na wschodzie z Dżibuti i Somalią, a na północnym wschodzie z Erytreą.

Geografia

Etiopia położona jest we wschodniej części kontynentu afrykańskiego, tzw. Rogu Afryki. Większość Etiopii leży na wyżynach, bądź wzgórzach, wschodnia część kraju jest nizinna. Przez Etiopię porzebiegają tzw. Wielkie Rowy Afrykańskie, czyli granica płyt tektonicznych.

Historia

Panujący do 1974 cesarze Etiopii wywodzili swoje pochodzenie od pierwszego władcy kraju, Menelika I (ok. 1000 p.n.e.), którego rodzicami mieli jakoby być bohaterowie biblijni: król Salomon i królowa Saby.

Istniejące od I wieku p.n.e. na terytorium obecnej Etiopii i południowego Sudanu państwo Aksum zostało założone przez potomków ludów semickich z południowej Arabii (głównie Sabejczyków), które ok. połowy pierwszego tysiąclecia p.n.e. opanowały te tereny. W IV wieku kraj przyjął chrześcijaństwo, które do 1974 było religią państwową. Do XV wieku wykształcił się tam rodzaj feudalizmu zbliżony do europejskiego. Kraj borykał się sporadycznie z próbą ekspansji islamu. W 1528 roku muzułmańskie sułtanaty istniejące na wybrzeżu Morza Czerwonego rozpoczęły wielką wojnę przeciwko chrześcijanom, która przeszła do historii jako Wojna XXX-letnia. W 1528 roku zadano klęskę etiopskim przygranicznym feudałom w bitwie nad Samermą. W następnym roku armia cesarska przegrała pod Sybura Kurie. Podczas tej bitwy wykorzystano po raz pierwszy w Afryce broń palną. Sukcesy zwiększyły napływ ochotników do szeregów sułtanatów, a łupy pozwoliły nawet na sprowadzenie artylerii. Ta po raz pierwszy została użyta w bitwie pod Antiochią w październiku 1531 roku. Od tamtej pory cesarz uciekał przed szaleńczym Imamem "Graniem", tworzył kolejne armie, które raz po raz były niszczone. Część możnowładców przeszła na islam. Wszystko wskazywało, że los Etiopii jest przesądzony. W 1540 roku, po śmierci cesarza Lybne Dynygala, jego następca, Klaudiusz, rozpoczyna "Rekonkwistę". Najważniejsza zmiana zaszła w Kościele Etiopskim. Do tej pory pacyfistyczny, uznał wojnę z sułtanatami za wojnę religijną i zaczął wspierać walki z najeźdźcą. Już w tym samym roku pobito wojska Wezyra Asa. Etiopczycy nawiązali kontakty z Portugalczykami, którzy dostarczyli cesarstwu broń palną, artylerię, a także wysłali niewielki oddział strzelców. Klaudiusz wygrał w 1542 roku ważną bitwę pod Wegerą. W roku następnym w czasie bitwy u stóp góry Zentara ginie szaleńczy imam Grań, co doprowadza do podziałów w armii najeźdźców. Wkrótce nastała olbrzymia susza, która wymusiła dwuletni pokój. W 1548 roku Etiopowie przenieśli walki na tereny Sułtanatu Hererskiego. Sukcesu nie wykorzystano przez kolejną straszliwą suszę. W 1559 roku zginął cesarz Klaudiusz. Wojna jednak wygasła z powodu wieloletniej suszy i straszliwego wyludnienia sułtanatów arabskich. Etiopia odzyskała swoje ziemie, jednak nie powzięła ofensywy, gdyż Kościół Etiopski uważał się za elitarny i nie zamierzał nawracać sąsiadów. Wojna XXX-letnia doprowadziła do islamizacji części Etiopii, ułatwiła także ekspansję negroidalnych ludów Oromo. Ślady tych zdarzeń są widoczne w tym państwie do dnia dzisiejszego.

W XIX wieku krzyżowały się tu interesy mocarstw kolonialnych. O dominację nad Etiopią bezskutecznie starali się Brytyjczycy i Włosi. Kulminacja konfliktu z Włochami była pierwsza wojna włosko-abisyńska zakończona klęską Włochów w bitwie pod Aduą, 1 marca 1896 r. W roku 1916 następąpił zamach stanu, jakiego dopuszcza się późniejszy cesarz Etiopii Haile Sellasie. Z pomocą ambasad zachodnich spiskował i usunął legalnego następcę tronu, Lydza Ijasu. W 1930 na tronie etiopskim zasiadł Ras Tafari, przybierając imię Haile Selassie I. W 1935 w Etiopii wybuchła druga wojna włosko-abisyńska w wyniku której Włosi zajęli kraj, zmuszając cesarza do emigracji i włączając Etiopię do Włoskiej Afryki Wschodniej. Po zwycięstwie wojsk brytyjskich nad Włochami w 1941 Haile Selassie ponownie objął rządy. Za swego panowania włączył on do Etiopii Erytreę (od 1952 jako państwo sfederowane, później prowincja, obecnie niepodległe państwo) i Ogaden.

W 1974, w związku z bardzo złą sytuacją gospodarczą i powtarzającymi się klęskami głodu, doszło do puczu wojskowego kierowanego przez Mengystu Hajle Marjama. Komunistyczny reżim wojskowy utrzymywał się u władzy do 1991 dzięki pomocy gospodarczej i militarnej ze strony ZSRR, NRD i Kuby. Rozpętana fala terroru komunistycznego, połączona z masowymi przesiedleniami ludności w strefach objętych klęską głodu doprowadziła do zagłady ok. 1,5 mln Etiopczyków[2]

W maju 1991 opozycja zdołała obalić rządzący reżim i przejęła władzę w państwie, ogłaszając ambitny program demokratyzacji życia politycznego. W kwietniu 1993 w Erytrei odbyło się referendum, w jego wyniku dotychczasowa północno-wschodnia prowincja Etiopii uzyskała niepodległość, odcinając Etiopię od dostępu do Morza Czerwonego.

W 1998 pomiędzy Etiopią a Erytreą wybuchła wojna graniczna. Znaczne nasilenie walk nastąpiło w maju 2000, co skłoniło władze obydwu krajów do poszukiwania kompromisu. W kilka miesięcy później podpisano porozumienie pokojowe.

24 grudnia 2006 premier Etiopii w orędziu do narodu ogłosił, że jego kraj został zmuszony do wojny z Somalią, czyli do zbrojnej interwencji na jej terytorium, skierowanej przeciwko faktycznie panującym tam i kontrolującym stolicę fundamentalistom islamskim.


Inne hasła zawierające informacje o "Etiopia":

Tablica rejestracyjna DDania (DK)Dominika (WD)Dominikana (DOM)Dżibuti (DJI)Demokratyczna Republika Konga (CD) E Egipt (ET) Ekwador (EC)Erytrea (ERI)Estonia (EST)Etiopia (ETH) FFalklandyFidżi (FJI)Filipiny (RP)Finlandia (FIN, wcześniej SF) Francja (F) GGabon (GAB)Gambia (WAG)Ghana ...

1932 ...

Muzea Watykańskie ...

1975 ...

1974 ...

1937 ...

Człowiek ...

Chrzest ...

Przywódcy polityczni i religijni na świecie ...

Klęska głodu ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Etiopia":

214b II Wojna Światowa. Działania zbrojne w latach 1939 - 1941 r. (plansza 8) ...

220 W przededniu wojny (plansza 5) ...

125. Społeczno-gospodarczy podział państw (plansza 6) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie