Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Toruń

Toruń

Toruń
Panorama miasta
Stare Miasto widziane z lewego brzegu Wisły
Herb
Flaga
Herb Torunia Flaga Torunia
Dewiza : Durabo (Przetrwam)
Województwo kujawsko-pomorskie
Powiat miasto na prawach powiatu
Gmina
• rodzaj
Toruń
miejska
Założono X w. [1]
Prawa miejskie 28 grudnia 1233
Prezydent miasta Michał Zaleski
Powierzchnia 115,72 km²
Wysokość36-90 m n.p.m.
Ludność (2009)
•  liczba
•  gęstość
•  aglomeracja

205 718[2]
1779 os./km²
300 229[3]
Strefa numeracyjna
+48 56
Kod pocztowy 87-100 do 87-120
Tablice rejestracyjne CT
Położenie na mapie Polski

Toruń
53°02'N 18°37'E / 53.033, 18.617 Na mapach: 53°02'N 18°37'E / 53.033, 18.617
TERC
( TERYT )
0463011
SIMC 0982724
Miasta partnerskie Czadca , Filadelfia , Getynga , Guilin , Hämeenlinna , Kaliningrad , Lejda , Novo Mesto , Swindon , Łuck , Pampeluna
Urząd miejski
Wały Gen. Sikorskiego 8
87-100 Toruń
Strona internetowa miasta

Toruń ( niem. Thorn, łac. Thorunia, Torunium) – miasto na prawach powiatu w województwie kujawsko-pomorskim . Prawobrzeżna część miasta leży na Pomorzu , lewobrzeżna część położona jest na Kujawach . Miasto leży nad Wisłą i Drwęcą . Duży ośrodek gospodarczy , kulturalny i naukowy .

Od 1999 siedziba marszałka województwa kujawsko-pomorskiego[4], siedziba organów samorządu województwa czyli Zarządu Województwa Kujawsko-Pomorskiego , Kujawsko-Pomorskiego Sejmiku Wojewódzkiego i Kujawsko-Pomorskiego Urządu Marszałkowskiego oraz jednostek im podporządkowanych. Siedziba starosty powiatu toruńskiego , a także powiat grodzki . W latach 1920 - 1939 stolica województwa pomorskiego , w latach 1945 - 1975 w województwie bydgoskim (w latach 1945-1950 nosiło ono nazwę woj. pomorskie), w latach 1975 - 1998 stolica województwa toruńskiego .

Jest jednym z najstarszych miast polskich. Od 1992 Toruń jest stolicą diecezji toruńskiej . W 1997 toruński zespół staromiejski został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO , a od 2004 jest ogólnopolską siedzibą Ligi Polskich Miast UNESCO . W 2007 toruńska starówka została wpisana na listę 7 Cudów Polski dziennika " Rzeczpospolita ". Toruński Rynek i Ratusz Staromiejski zajęły 3. miejsce w plebiscycie National Geographic Polska na 30 najpiękniejszych miejsc na świecie[5].

Spis treści

Środowisko naturalne

Ukształtowanie powierzchni

Toruń położony jest w zalesionej Kotlinie Toruńskiej , po obu stronach rzeki Wisły , otoczony prawie ze wszystkich stron lasami. Tereny w Toruniu i okolicy, w bezpośrednim sąsiedztwie Wisły są obniżone (najczęściej do poziomu 33-36 m n.p.m. ) i stanowią wąski, długi pas terenu równinnego, położony na linii wschód-zachód, o szerokości ok. 100-500 metrów po obu stronach Wisły i o wysokiej jakości gleby (organiczna, II, III klasa)[]. Dalej od niecki rzeki teren wznosi się (50-60 m n.p.m. ), często stromo (np. osiedle Na Skarpie ), staje się pagórkowaty, tworząc malownicze tarasy, o ziemi piaszczystej (V, VI klasa)[6]. Teren wokół Torunia określany jest, jako pagórkowaty[7].

Klimat

Średnia temperatura i opady dla Torunia
MiesiącStyLutMarKwiMajCzeLipSieWrzPaźLisGruRoczna
Średnie najwyższe temperatury [°C]116121821222218126212
Średnie najniższe temperatury [°C]-4-4-138111312951-24
Opady [mm]27.925.422.930.548.368.681.358.440.627.935.635.6513,1
Źródło: Weatherbase[8] 17.12.2008

Wody

Kaplica Św. Barbary na toruńskiej Barbarce
Struga Łysomicka w rezerwacie Las Piwnicki
Rezerwat na Kępie Bazarowej

Najważniejszą rzeką Torunia jest dzieląca miasto na dwie części Wisła , dzięki niej Starówka zyskuje malownicze położenie. Drugą co do wielkości jest Drwęca , a trzecią Struga Toruńska , dopływająca do Starówki , gdzie jej fragmenty są wyeksponowane w budynkach i chodnikach.

Największym jeziorem w Toruniu jest staw Nagus na Rudaku , później Kaszownik obok Starówki i kilka mniejszych. Największymi kąpieliskami w okolicy Torunia są[]: Osiek , jezioro Kamionkowskie , Okonin , Górsk i Jezioro Chełmżyńskie .

W okresie powojennym największy stan Wisły w Toruniu wynosił 867 cm w czerwcu 1962 roku[9].

Przyroda

Bezpośrednio wokół Torunia, prawie ze wszystkich stron, otaczają go znaczne obszary leśne, stanowiące tereny rekreacyjne – Barbarka , Las Bielawski, Bielański, Łysomicki, Papowski, Lasy Ciechocińskie, Puszcza Bydgoska , oraz trzy rezerwaty.

W Toruniu znajdują się trzy rezerwaty: najstarszy, z 1924 rezerwat leśny Las Piwnicki ; najdłuższy rezerwat ichtiologiczny w Polsce - Rezerwat na rzece Drwęcy z 1961 (z ginącym minogiem rzecznym ) oraz unikalnie położony w centrum miasta rezerwat leśny Kępa Bazarowa z 1987 , na wiślanej wyspie, naprzeciwko toruńskiej Starówki .

Zieleń miejska

W Toruniu znajduje się duża ilość terenów zielonych, a miasto zalicza się do jednego z najbardziej zielonych w Polsce (około 30% powierzchni). Łączna powierzchnia lasów to 2755 ha. Główne parki skupione są w centrum na tzw. Plantach wokół Starówki , gdzie po likwidacji średniowiecznych umocnień w XIX wieku wygospodarowano strefę zieleni wokół Starego Miasta, znacznie poszerzoną po rozebraniu nowożytnych i XIX-wiecznych fortyfikacji bastionowych w latach 20. XX w.

Poza tym w Toruniu znajduje się kilkanaście parków . Największymi terenami rekreacyjnym są Barbarka , ze szkołą leśną, urządzeniami rekreacyjnymi, placami zabaw; niedawno zagospodarowane Błonia Wisły oraz trzy rezerwaty. Najstarszymi terenami zielonymi są Park Miejski na Bydgoskim Przedmieściu, Park na Bielawach założony w XVIII wieku oraz najstarszy w Polsce Ogród Zoobotaniczny z 1797 .

Demografia

Struktura demograficzna mieszkańców miasta Toruń wg danych z 31 grudnia 2007[10]:

OpisOgółemKobietyMężczyźni
jednostkaosób %osób %osób %
populacja20661910011091553,689570446,32
wiek przedprodukcyjny (0–17 lat)3553117,2173778,41181548,79
wiek produkcyjny (18–65 lat)13930667,427143234,576787432,85
wiek poprodukcyjny (powyżej 65 lat)3178215,382210610,796764,68

Historia

Toruń twierdzą od 1641
Moneta kolekcjonerska przedstawiająca średniowieczne miasto Toruń

Obszar dzisiejszego miasta w epokach prehistorycznych znajdował się na styku trzech krain geograficznych , miał dostęp do rzeki oraz dogodną przeprawę ( bród ) przez Wisłę , co sprawiło iż osadnictwo na obszarze dzisiejszego miasta i w jego okolicy rozwijało się od paleolitu , ok. 9 tys. lat p.n.e. Przez Toruń prowadził także bursztynowy szlak .

Początek miastu dali Krzyżacy w 1230 , dla których był on punktem wyjścia do podboju plemion pruskich i tworzenie państwa krzyżackiego . Pierwszą wzmiankę historyczną o Toruniu zawiera dokument lokacyjny z 28 grudnia 1233 roku wystawiony przez Hermana von Salza , mistrza krzyżackiego . Z powodu częstych powodzi nawiedzających te nisko położone tereny w roku 1236 przeniesiono miasto w górę rzeki w miejsce jego obecnego położenia. Nowe terytorium miasta określa odnowiony przywilej chełmiński z 1251 roku, który został wystawiony w miejsce starego, zniszczonego w pożarze. 13 sierpnia 1264 nadano prawa miejskie drugiej osadzie – Nowemu Miastu , od wschodu stykającemu się ze Starym Miastem. W 1454 r. oba miasta połączono, zachowując jednak dzielące je mury obronne.

W 1280 r. Toruń stał się członkiem Hanzy . XIV - XV wiek to pierwszy okres szybkiego rozwoju miasta. Toruń stał się ważnym miastem w Prusach i dużym ośrodkiem handlowym, liczącym aż 20 000 mieszkańców.

1 lutego 1411 w Toruniu zawarto I pokój toruński . W 1454 wybuchło powstanie antykrzyżackie, zburzono zamek krzyżacki. Był to początek polsko-krzyżackiej wojny trzynastoletniej . Dla wzmocnienia poparcia szlachty król polski w 1454 nadał słynne przywileje szlacheckie . Stało się to na Zamku Dybowskim , podmiejskiej osadzie Nieszawa (obecnie dzielnica Torunia). 19 października 1466 II pokój Toruński zakończył wojnę trzynastoletnią. W wyniku jego postanowień Toruń wraz z Prusami Królewskimi wszedł w skład państwa Polskiego.

Okres XVI i 1. poł. XVII w. to czas szybkiego rozwoju Torunia. Miasto bogaciło się na handlu wiślanym, składzie soli i towarów solonych, wielkich dorocznych jarmarkach międzynarodowych. 15 czerwca 1528 została otwarta w mieście mennica królewska, przy ulicy Mostowej , zastępując dotychczasowe mennice: krzyżacką i miejską. W pierwszej połowie XVI w. rozpowszechniła się w Toruniu reformacja , do której przystąpiła znaczna część mieszczan. W 1557 r. Toruń stał się oficjalnie miastem luterańskim . W 1568 nastąpiło otwarcie Gimnazjum Akademickiego , a w 1594 uroczyste podniesienie go do rangi uczelni półwyższej (jednej z pierwszych w kraju).

W pierwszej połowie XVII w. Toruń, jako jedno z kilku największych miast Rzeczypospolitej Obojga Narodów zamieszkiwało ok. 18 000 mieszkańców. Dzięki przywilejom i pozycji gospodarczej, Toruń wraz ze swoim patrymonium - pomimo, że leżał na obszarze województwa chełmińskiego i był jego największym miastem - wyłączony był z administracji województwa, stanowiąc jednostkę autonomiczną, samorządną. Druga połowa XVII wieku to czas osłabienia miasta ze względu na toczące się w jego rejonie wojny. W 1629 miasto odparło pierwsze oblężenia Szwedów. Rozpoczęto budowę fortyfikacji bastionowych, dzięki czemu Toruń stał się jedną z najpotężniejszych twierdz w Rzeczypospolitej. W 1645 w mieście odbyło się Colloquium charitativum , jedyne na świecie spotkanie ekumeniczne w celu pogodzenia katolików i protestantów . W 1658 wojska króla Jana Kazimierza po szwedzkim oblężeniu odzyskały Toruń .

24 września9 października 1703 miało miejsce katastrofalne, najdotkliwsze w całej historii bombardowanie miasta przez wojska szwedzkie, dowodzone przez Karola XII . Spłonęła znaczna część Rynku, ratusz i kościoły. W 1708 r. ludność miasta została zdziesiątkowana przez wielką epidemię dżumy .

Na tle zaostrzających się konfliktów religijnych 16 lipca 1724 doszło do tzw. " Tumultu Toruńskiego ", zakończonego surowym wyrokiem sądu królewskiego i ścięciem protestanckiego burmistrza miasta, Jana Godfryda Roesnera , co odbiło się głośnym echem poza granicami kraju, jako tzw. Toruński krwawy sąd. W 1767 r. została w Toruniu przez ewangelicką szlachtę zawiązana konfederacja toruńska .

Księstwo Warszawskie 1807 - 1815

Pierwszy rozbiór Polski pozostawił Toruń przy Polsce, jednak drugi rozbiór włączył Toruń w skład Królestwa Prus . 24 stycznia 1793 wojska pruskie wkroczyły do miasta. Ludność zmniejszyła się do 6 000 mieszkańców.

Czasy napoleońskie dla Torunia oznaczały ogromne osłabienie gospodarcze, kontrybucje i zniszczenia. Na mocy traktatu w Tylży 7 lipca 1807 Toruń znalazł się w Księstwie Warszawskim . 21 kwietnia 1809 na trzy tygodnie Toruń stał się stolicą Księstwa Warszawskiego , będąc miejscem rezydowania ewakuowanego z Warszawy rządu. Po przegranej Napoleona 22 września 1815 na mocy postanowień kongresu wiedeńskiego Toruń wrócił do Prus.

Okres pruski w XIX wieku to powolny rozkwit gospodarczy i nowe inwestycje, ograniczone jednak przez uczynienie z miasta twierdzy . Linie kolejowe połączyły Toruń z Warszawą, Bydgoszczą, Poznaniem, Olsztynem, Chełmżą i Grudziądzem. Okres pruski to także coraz silniejsze zmagania o polskość miasta, które w drugiej połowie XIX w. stało się największym ośrodkiem polskości na Pomorzu.

Po I wojnie światowej w wyniku postanowień traktatu wersalskiego Toruń został przyznany odrodzonej Polsce . 18 stycznia 1920 wojska niemieckie opuściły Toruń. Miasto, będące największą ostoją polskości na Pomorzu i oddziałującym na całe Pomorze i Warmię skupiskiem licznych polskich organizacji społecznych i naukowych, liczące w 1921 r. 37 356 mieszkańców, zostało stolicą województwa pomorskiego i zaczęło odzyskiwać dawną, przedrozbiorową pozycję. W 1933 nastąpiło otwarcie drugiego mostu przez Wisłę. W 1939 populacja Torunia wynosiła około 80 000 mieszkańców. W latach 30. Toruń charakteryzował się największym po Gdyni wskaźnikiem przyrostu naturalnego w skali kraju. W 1938 zapadła decyzja o utworzeniu w 1940 uniwersytetu w Toruniu, jako filii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza .

7 września 1939 do miasta wkroczył Wehrmacht , a Toruń znalazł się w prowincji Gdańsk-Prusy Zachodnie. 1 lutego 1945 bez większych zniszczeń Armii Czerwona zajęła Toruń.

W okresie PRL miasto straciło na znaczeniu. Wprawdzie powołano w 1945 Uniwersytet Mikołaja Kopernika , jednak tuż po wojnie przeniesiono władze wojewódzkie do Bydgoszczy. Przez pierwsze powojenne dziesięciolecia miasto pozbawione centralnie przyznawanych środków na inwestycje zastygło w rozwoju. Nowe inwestycje przemysłowe powstawać zaczęły głównie w latach 60. i 70. XX w., zwłaszcza pod naciskiem miejskich władz wobec wojewódzkich urzędów planowania i zagospodarowania przestrzennego.

1 czerwca 1975 Toruń stał się stolicą województwa toruńskiego , a od 1 stycznia 1999 , po reformie administracyjnej współstolicą kujawsko-pomorskiego (z siedzibą m.in. Sejmiku i Urzędu Marszałkowskiego).

Po 1989 miasto stało się centrum inwestycyjnym, naukowym i turystycznym regionu. Rozbudował się Uniwersytet Mikołaja Kopernika . Powstały nowe uczelnie, hotele, muzea. Pojawili się prywatni inwestorzy. W 1997 wpisano zespół Starego i Nowego Miasta oraz ruiny zamku krzyżackiego na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO , a w 2004 wybrano Toruń na ogólnopolską siedzibę Ligi Polskich Miast i Miejsc UNESCO .

W 2007 rozpoczęły się starania Torunia o uzyskanie tytułu Europejskiej Stolicy Kultury 2016 .

Osiedla

Kamienica na skrzyżowaniu ulic Łaziennej i Szerokiej
Kruchta i wieża kościoła św. Jakuba
Dawny ratusz Podgórza z 1907 r
Dom Eskenów

Miasto jest podzielone na osiedla , w których mieszkańcy wybierają swoją radę osiedla. Obecnie osiedli jest 14[11]:

Przedmieścia Torunia

Osiedla zwarte na terenie przyległych gmin związane bezpośrednio z miastem:

Gminy podmiejskie

Od początku lat 90. XX wieku znacząco rośnie liczba mieszkańców zurbanizowanych osiedli podmiejskich wokół Torunia: Przysiek-Rozgarty, Złotoria, Lubicz, Grębocin, Mała i Wielka Nieszawka, Łysomice. Do najważniejszych gmin podmiejskich, bezpośrednio związanych z Toruniem należą Gmina Lubicz , Gmina Zławieś Wielka , Gmina Łysomice , Gmina Wielka Nieszawka .

Most drogowy im. Józefa PiłsudskiegoKoszary RacławickieSpichlerz barokowySpichlerze gotyckieBrama Klasztorna w ToruniuBaszta GołębnikKościół Świętego DuchaKościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii PannyKościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii PannyPałac DąmbskichKatedra św. św. JanówLimnigrafDom EskenówSpichlerze barokoweBaszta ŻurawSpichlerz SzwedzkiBrama MostowaSpichlerz renesansowySpichlerz gotyckiBaszta WartowniaDwór MieszczańskiMur i fosa zamkowaRuiny zamku krzyżackiegoDawny zbór ewangelickiGdanisko zamku krzyżackiegoKościół św. JakubaKosciół garnizonowy św. KatarzynyDwór ArtusaBrama ŻeglarskaMagazyn pontonów Twierdzy ToruńMost kolejowy im. Ernesta MalinowskiegoPanorama Torunia z konturami najwazniejszych zabytkow (Panorama of Torun).jpg
Panorama Torunia, widziana z lewego brzegu Wisły, jest jednym z Siedmiu cudów Polski. Kliknięcie w wyróżnionym obszarze przekieruje do hasła związanego z danym obiektem.

Architektura

Stare Miasto w Toruniu widziane z wieży ratusza
Reprezentacyjny deptak Torunia – ul. Królowej Jadwigi
Katedra świętych Janów
Dawna piekarnia i magazyn prowiantowy Twierdzy Toruń

Układ urbanistyczny

(do opracowania)

Zabytki

Zespół staromiejski

Zespół staromiejski Torunia jest jednym z najcenniejszych zespołów zabytkowych w Polsce. W 1997 został on wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO . Obejmuje Stare i Nowe Miasto , z zachowanym prawie bez zmian XIII-wiecznym układem urbanistycznym. Zabytki Torunia znajdują się na Europejskim Szlaku Gotyku Ceglanego .

Główne zabytki:

Inne dzielnice, okolice Torunia

Poza zespołem Starego Miasta znajdują się również liczne zabytki:

Zobacz też: Piernikowa Aleja Gwiazd na Rynku Staromiejskim

Kultura i sztuka

Kultura i sztuka to charakterystyczne cechy Torunia, główne przyczyny czyniące Toruń miastem znanym w Polsce i w Europie . Kilkanaście kin i teatrów (w Toruniu działa 7 kin, w tym jeden multipleks , kilkadziesiąt różnorodnych festiwali, kilkanaście muzeów, kilkadziesiąt galerii, Planetarium , Orbitarium .

Zabiegi o tytuł Europejskiej Stolicy Kultury 2016

Decyzją Rady Miasta w lipcu 2006 roku Toruń zgłosił chęć przystąpienia do konkursu o tytuł Europejskiej Stolicy Kultury w 2016 roku[12], organizowanego przez Unię Europejską [13] i koordynowanego przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego[14]. 13 września 2007 roku Rada Miasta podjęła decyzję o współpracy z hiszpańską Pampeluną w zakresie wspólnych starań o tytuł Europejskiej Stolicy Kultury. Stosowne porozumienie w tej sprawie 18 czerwca 2008 roku podpisali w Brukseli , w siedzibie Komitetu Regionów przedstawiciele obu miast – Yolanda Barcina i Michał Zaleski [15]. Od 15 maja 2008 roku związane z konkursem starania Torunia kreuje, koordynuje i monitoruje miejska instytucja kultury TORUŃ 2016[16]

Secesyjny Teatr Wilama Horzycy nocą, gospodarz Festiwalu Kontakt od 1991
Muszla koncertowa Teatru Wiktoria w Toruniu w 1903
Festiwal w Teatrze Wiczy w Toruniu
Teatry uliczne w Toruniu

Teatry i kina

Teatry

Toruń posiada teatr dramatyczny – Teatr im. Wilama Horzycy , który jest jedną z najstarszych i najbardziej znanych i utytułowanych placówek w Polsce , goszczącą kilka dużych przedsięwzięć teatralnych ( Festiwal Kontakt czy Festiwal Pobocza Teatru ).

Toruń posiada również trzy sceny dziecięce – Teatr Baj Pomorski , objazdowy Teatr Vaśka i Teatr Lalek Zaczarowany Świat. Najsłynniejszy z nich, Baj Pomorski , poza dziesiątkami przedstawień dla dzieci i organizacją Międzynarodowych Toruńskich Spotkań Teatrów Lalek , jest także kolejną toruńską sceną dla dorosłych.

Teatry alternatywne

Teatr Muzyczny Mała Rewia, Scena Młodych Studio P, Teatr Magma, Teatr Wróbli, Akademia Teatru Młodego Widza, Perpetuum Mobile -alternatywny teatr studencki , Teatr Tempestas, Teatr Wiczy , Plastyczny Teatr Symbolu .

Kina

Imprezy i festiwale

Pośród festiwali teatralnych najbardziej znany w kraju jest Międzynarodowy Festiwal Teatralny "Kontakt" , odbywający się od 1991. Teatr studencki reprezentują Akademickie Spotkania Teatralne Klamra , alternatywny – Ogólnopolski Festiwal Teatralny Pobocza Teatru , uliczny – Letnie Spotkania Teatrów Ulicznych , Międzynarodowe Spotkania Kapel Ludowych i Festiwal Folkloru Miejskiego . Teatr dziecięcy to Międzynarodowe Toruńskie Spotkania Teatrów Lalek .

Kino i film reprezentują Międzynarodowy Festiwal Lato Filmów (2006 r.i 2007 r. i Tofifest .

Z imprez i festiwali muzyki klasycznej działa Festiwal Muzyczny Toruń-Muzyka i Architektura i Międzynarodowy Festiwal Haendlowski . Festiwal Muzyki i Sztuki Krajów Bałtyckich Probaltica odbywa się poza Toruniem, także w Warszawie i Grudziądzu , podobnie Europejskie Spotkania Artystyczne – oprócz Torunia w Przysieku i Zamku Bierzgłowskim . Świętojański Festiwal Muzyki Organowej trwa przez cał dwa letnie miesiące. Z festiwali muzyki współczesnej w Toruniu zorganizowano Jazz Od Nowa Festival , Toruń Blues Meeting , CoCArt Music Festival - organizowany przez Centrum Sztuki Współczesnej Znaki Czasu , Afryka Reggae Festival i Toruń-Bydgoszcz Harmonica Bridge . Największy rozgłos posiada Międzynarodowy Festiwal Muzyki Chrześcijańskiej Song Of Songs .

Z imprez naukowych jest tu najstarszy w regionie Toruński Festiwal Nauki i Sztuki oraz impreza uniwersytecka Promocja Edukacyjna , ukazująca ofertę szkół wyższych z całej Polski, a w listopadzie – Toruński Festiwal Książki . Sztuki plastyczne to jedna z największych światowych imprez graficznych, odbywająca się w kilku miastach – Międzynarodowe Triennale Grafiki Kolor w grafice , Ogólnopolski Konkurs Wydawnictw Reklamowych IDEA , najstarszy regionalny Konkurs ZPAP Dzieło Roku , a także unikalny w skali europejskiej Międzynarodowy Konkurs Twórczości Plastycznej Dzieci i Młodzieży .

Imprezy masowe i popularne to Otwarte Mikrolotowe Mistrzostwa Polski – Festiwal Wiatru , coroczna odsłona Piernikowej Alei Gwiazd , Święto Muzyki , Dni Torunia i Święto Piernika . Od dwóch lat odbywa się także Festiwal Anielskie Spotkania , festiwal wolontariuszy pod hasłem "Toruń miastem aniołów".

Muzea

Pierwsze muzeum ("musaeum") istnieje w Toruniu już od 1594[], a spadkobiercą jego historii jest Muzeum Okręgowe.

Planetarium i Obserwatorium Astronomiczne

Muzyka

Kościoły i związki wyznaniowe

Od połowy XVI w. Toruń był miastem protestanckim , dziś kontynuatorką tej tradycji jest niewielka parafia ewangelicko-augsburska . Obecnie większość toruńskich świątyń należy do Kościoła Rzymskokatolickiego . Na terenie Torunia znajdują się 24 kościoły rzymskokatolickie oraz ponad 10 parafii i zborów innych wyznań, w tym 7 - protestanckich i ok. 20 - Świadków Jehowy . Większość toruńskich kościołów protestanckich reprezentuje nurt chrześcijaństwa ewangelicznego i należy do Toruńskiego Przymierza Protestanckiego oraz Aliansu Ewangelicznego w RP .

Buddyzm

Edukacja i nauka

Pierwsza uczelnia w Toruniu - protestanckie Gimnazjum Akademickie - powstała już w 1568 i była jedną z najstarszych uczelni w kraju. Od 1594 jako szkoła wyższa, przekształcona dzięki zabiegom toruńskiego burmistrza i humanistę Henryka Strobanda do rangi akademickiej. Była to jedna z pierwszych uczelni wyższych w Polsce. Drugą w regionie szkołą wyższą było Konserwatorium Muzyczne przy Pomorskim Towarzystwie Muzycznym, które status ten uzyskało w roku 1925 . W roku 1939 wraz z wybuchem wojny Konserwatorium zostało zamknięte i już nigdy nie wznowiło działalności, po wojnie szkoły te zostały likwidowane, a w ich miejsce powoływano Akademie Muzyczne , w Toruniu jednak jej nie powołano.

Studia wyższe

Lista uczelni w Toruniu:

Gimnazja i inne szkoły średnie

W mieście funkcjonują 34 gimnazja, w tym 3 z oddziałami integracyjnymi[].

  • Licea ogólnokształcące – 36 wraz z liceami dla dorosłych
  • Technika – 31
  • Zasadnicze szkoły zawodowe – 13
  • Szkoły specjalne – 3 przysposabiające do pracy i do zawodu
  • Licea profilowane – 8
  • Szkoły artystyczne – 6

Szkoły podstawowe

  • 38 szkoły podstawowe (SP nr 10, SP nr 18 i SP nr 16 z oddziałami integracyjnymi)[17].

Przedszkola

W mieście jest około 45 placówek zapewniających edukację na poziomie przedszkolnym, niektóre z placówek posiadają także grupy żłobkowe dla najmłodszych.

Jednostki naukowo-badawcze

Ulica Szeroka – obecnie deptak

Media

Opieka zdrowotna

W Toruniu znajduje się kilkadziesiąt placówek ochrony zdrowia w tym 6 szpitali , ponadto miasto jest siedzibą kujawsko-pomorskiego wojewódzkiego oddziału PFRON , znajduje się tu delegatura NFZ dla byłego województwa toruńskiego oraz Departament Zdrowia i Nadzoru Właścicielskiego Kujawsko-Pomorskiego Urzędu Marszałkowskiego, który sprawuje nadzór i kontrolę nad samodzielnymi zakładami opieki zdrowotnej dla których Samorząd Województwa jest organem założycielskim.

Lista szpitali:

  • Wojewódzki Szpital Zespolony, w skład szpitala wchodzą 3 zespoły poradni oraz 4 wojewódzkie przychodnie
    • Wojewódzka Przychodnia Kardiologiczna
    • Wojewódzka Przychodnia Laryngologiczna
    • Wojewódzka Przychodnia Onkologiczna
    • Wojewódzka Przychodnia Rehabilitacyjna
    • Zespół Poradni Chirurgicznych
    • Zespół Poradni Położniczo-Ginekologicznych
    • Zespół Poradni Specjalistycznych
  • Specjalistyczny Szpital Miejski im. Mikołaja Kopernika wraz z Zespołem Poradni Przyszpitalnych
  • Wojewódzki Szpital Dziecięcy z Zespołem Poradni Specjalistycznych
  • Wojewódzki Szpital Obserwacyjno-Zakaźny
    • Wojewódzka Przychodnia Chorób Zakaźnych i Pasożytniczych
  • Wojewódzki Ośrodek Lecznictwa Psychiatrycznego
    • Wojewódzka Przychodnia Zdrowia Psychicznego
  • Szpital Specjalistyczny MATOPAT - Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej

Oprócz szpitali miasto ma dobrze rozwiniętą sieć innych placówek służby zdrowia m.in.:

  • Samodzielne Wojewódzkie Centrum Stomatologii
  • Wojewódzka Stacja Pogotowia Ratunkowego
  • Wojskowa Specjalistyczna Przychodnia Lekarska Samodzielny Publiczny ZOZ
  • Wojewódzki Ośrodek Medycyny Pracy
  • Wojewódzki Ośrodek Terapii Uzależnień i Współuzależnienia
  • Przychodnia Specjalistyczna "OLK-MED" (dawny Obwód Lecznictwa Kolejowego)
  • Miejska Przychodnia Specjalistyczna
  • Akademicka Przychodnia Lekarska
  • Miejski Ośrodek Rehabilitacji Dzieci i Młodzieży
  • Lecznice Citomed (największy Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej w regionie) i inne

Gospodarka i infrastruktura

Instytucje biznesu w Toruniu:

Pomorska Specjalna Strefa Ekonomiczna

Na północ od Torunia (ok. 2 km od granicy) znajduje się jeden z terenów Pomorskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej . Tak zwany "Crystal Park" powstał w 2006 roku i obejmuje 177,61 ha[18]. Jest on położony przy drodze krajowej nr 1 i budowanej autostradzie A1.

  • Początek: 12 kwietnia 2006 szef Sharp Corporation Katsuhiko Machida, premier Polski Kazimierz Marcinkiewicz oraz podsekretarz stanu w Ministerstwie Gospodarki Andrzej Kaczmarek spotkali się w Kancelarii Premiera, by podpisać umowę na budowę fabryki modułów do monitorów ciekłokrystalicznych w podtoruńskim Ostaszewie ( gmina Łysomice ).
  • stan obecny (listopad 2009): czynne firmy: Sharp, Orion, Matsushita Chemicals, Sumika Electronic Materials Poland, Poland Tokai Okaya Manufacturing, NYK Logistics, SOHBI CRAFT Poland, KIMOTO Poland, TENSHO Poland, U-TEC Poland, Nissin Logistics Poland[19]

Kolejne firmy w budowie (PKP Cargo - Terminal Cargo). Główne firmy Sharp i Orion posiada linie do produkcji telewizorów ciekłokrystalicznych oraz plazmowych.

Targi Toruńskie

Tablica przy centrum targowym Park

Od 2005 firma Targi Toruńskie Sp. z o.o. przystąpiła do organizowania imprez targowych. Do cyklu imprez targowych weszły między innymi: Targi Konserwatorskie, Kujawsko-Pomorskie Targi Inwestycyjne "INWEST-TOR", Targi Budownictwa i Targi Mieszkaniowe "Od działki po dom", Targi Metal Tools, oraz jarmarki na toruńskiej starówce. W 2006 do użytku po generalnym remoncie została oddana hala targowa Centrum Targowe PARK. Zbudowana w 1928 jako najnowocześniejsza w Polsce hala wystawowa wg projektu K. Ulatowskiego , która od 1958 służyła celom przemysłowym.

Lista targów cyklicznych odbywających się w Toruniu:

  • Targi Budownictwa i Targi Mieszkaniowe "Od działki po dom" (marzec)
  • Kujawsko Pomorskie Targi Inwestycyjne "INWEST-TOR" (marzec)
  • Targi Metal Tools (kwiecień)
  • Jarmark Wielkanocny (wiosną tydzień przed świętami)
  • Jarmark Katarzyński (czerwiec)
  • Targi Konserwatorskie (październik)
  • Jarmark Bożonarodzeniowy (trwa ok. dwa tygodnie przed świętami)

Transport

Transport drogowy

Toruń jest najważniejszym węzłem drogowym w województwie. Tu przecinają się najważniejsze krajowe drogi oraz jedyna w regionie autostrada A1 i droga szybkiego ruchu S10 .

Stan obecny

Na pół ukończony most przez Wisłę budowanej autostrady A1 w toruńskich Czerniewicach (obecnie S10)
  • A1 S10 autostrada A1 – obecnie istniejący jednojezdniowy fragment służy jako wschodnia obwodnica i ma tymczasowy status drogi szybkiego ruchu S10 (do przemianowania na autostradę A1 po jej wybudowaniu).
  • południowa obwodnica Torunia (tzw. trasa poligonowa) – fragment drogi szybkiego ruchu S10, otwarty 15 listopada 2005 jako jednojezdniowy fragment. W jego ciągu znajdują się cztery czynne węzły drogowe:
Toruń-Nieszawka (bezkolizyjny) S10/10/15
Toruń-Czerniewice (kolizyjny) S10/10/1
Toruń-Złotoria (bezkolizyjny, techniczny) S10/10/654
Toruń-Lubicz (bezkolizyjny) S10/10/80
1 E75 droga międzynarodowa E75 ( droga krajowa nr 1 ) w kier. Gdańska i Łodzi
10 w kierunku Bydgoszczy , Szczecina i Warszawy
15 w kierunku Inowrocławia , Poznania , Krotoszyna , Wrocławia do Olsztyna
80 w kierunku Bydgoszczy
200 (Wielka Nieszawka – Cierpice)
257 (Toruń Przybyszewskiego – Toruń – rzeka Wisła – Mała Nieszawka)
258 (Toruń – Złotoria – Silno – rzeka Wisła – Wygoda – Toruń Czerniewice)
273 (Mała Nieszawka – Wielka Nieszawka – Cierpice)
552 Różankowo – Lubicz stanowi północną obwodnicę, o znaczeniu lokalnym na odcinku RóżankowoŁysomice ; od Łysomic do Lubicza jest to połączenie drogi krajowej nr 1 z drogą szybkiego ruchu S10, w przyszłości autostradą A1, która jest wschodnią obwodnicą Torunia.
553 w kierunku Różankowa
572 (Lubicz – stacja PKP)
585 (Podgórska – Dybowska)
654 (Toruń – Złotoria – Silno)
657 (Złotoria – Lubicz)

Inwestycje aktualne i projektowane[]:

  • Autostrada A1 Gdańsk – Toruń – Łódź – Katowice (trwa budowa od strony Gdańska)
  • Trasa Wschodnia – z mostem na rzece Wiśle (projektowana)
  • Trasa Średnicowa Północna (projektowana)
  • Trakt Leśny (projektowany)
  • Północna obwodnica Torunia (węzeł Lubicz – Łysomice – Przysiek) (projektowana)

Inwestycje niedokończone lub zaniechane:

  • Druga nitka Mostu autostradowego im. Armii Krajowej (przeprawa autostrady A1 przez Wisłę)[].

Transport kolejowy

Toruń jest ważnym węzłem kolejowym . Krzyżują się tutaj linie kolejowe:

LiniaNr D29Sąsiednie ważniejsze węzłyOperator przewozów pasażerskich
KutnoPiła Główna 18 Aleksandrów Kuj.Bydgoszcz Wschód PKP Intercity , Przewozy Regionalne ( BiT-City )
Poznań Wschód Skandawa ( GP )Žielieznodorožnyj 353 InowrocławJabłonowo Pom. Przewozy Regionalne
Toruń Wschodni – Malbork 207 Grudziądz Arriva PCC
NasielskToruń Wschodni 27 Sierpc Arriva PCC
Toruń Wschodni – Olek (daw. Chełmno) 246(dawniej) Unisław Pom.
(linia towarowa)
Plan BiT-City
  • Szybka kolej miejska BiT-City – proponowane szybkie kolejowe połączenie Bydgoszczy i Torunia. Według założeń ma być elementem spajającym i integrującym dwa największe miasta województwa, spowodować szybszy rozwój obu stolic regionu, przyspieszyć powstanie aglomeracji bydgosko-toruńskiej . Pomysłodawcą projektu jest Wydział Inwestycji Strategicznych Urzędu Miasta Torunia w 2006 , a wdrażającym projekt – Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego w Toruniu oraz Sejmik Województwa Kujawsko-Pomorskiego w Toruniu, przy współpracy z urzędami miast Bydgoszczy i Torunia . Obecnie trwają szczegółowe prace projektowe oraz pozyskiwanie środków unijnych dla potrzeb projektu. Wiadomo, że potrzebna jest modernizacja toru pozwalająca na rozwinięcie prędkości do 160 km/h.

Prowizorycznie, jeszcze przed modernizacją toru i nabyciem nowoczesnego taboru, połączenie Bydgoszcz Główna – Toruń Wschodni pod szyldem BiT-City ruszyło 9 grudnia 2007 . Do obsługi połączenia Zarząd Województwa wybrał przewoźnika o ówczesnej nazwie PKP Przewozy Regionalne sp. z o.o.

Na terenie województwa wprowadzony jest także bilet regionalny na trasie Toruń-Włocławek, działający na podobnej zasadzie jak bilet aglomeracyjny BiT-City (tj. możliwość korzystania z dowolnej linii komunikacji miejskiej przez godzinę od wyjścia z pociągu). Obydwa bilety (aglomeracyjny i regionalny) są wprowadzone na tej samej linii kolejowej nr 18, ale dotychczas nie stworzono biletu regionalnego na odcinku Bydgoszcz-Toruń-Włocławek. Linia Toruń-Włocławek nie została objęta projektem BiT-City , pomimo wyższej liczby pasażerów w 2007 r. niż w przypadku linii Bydgoszcz-Toruń. Linię Toruń-Włocławek nadal częściowo obsługują niezmodernizowane składy, a ponadto bilet regionalny nie był promowany na taką skalę jak bilet aglomeracyjny (np. reklamy na autobusach MZK Toruń), a to z kolei może wpłynąć na zmniejszenie atrakcyjności tej linii i przejęcie pasażerów przez liczne połączenia komunikacji autobusowej. Bilety regionalne można nabyć w kasach PKP. Część pociągów na trasie Toruń-Włocławek kończy swoją trasę na dworcu Toruń Wschodni, a to ma przyśpieszyć dostęp do centrum i wschodniej części miasta. W przypadku Włocławka pociągi regionalne zatrzymują się na wszystkich dworcach i stacjach pasażerskich.

Lotnisko

W samym Toruniu, lotnisko Toruń-Bielany ( EPTO ) jest lotniskiem Aeroklubu Pomorskiego, który istnieje od 1922 . Lotnisko zostało rozbudowane przez Niemców w czasie II wojny światowej . Posiada dwie poniemieckie betonowe drogi startowe :

  • na kierunku 11R/29L o wymiarach 1269 x 57 metrów ,
  • na kierunku 02/20 o wymiarach 1190 x 57 metrów.

EPTO także posiada dwie użytkowane trawiaste drogi startowe (oprócz ww. dwóch betonowych):

  • na kierunku 11L/29R o wymiarach 1092 x 100 metrów,
  • na kierunku 14/32 o wymiarach 730 x 100 metrów.

Lotnisko na Bielanach jest położone bezpośrednio przy projektowanej trasie średnicowej. Posiada hotel oraz restaurację. Obecnie w aeroklubie działają sekcje sportowe (lotnicza, szybowcowa, lotniarska i spadochroniarska). Prowadzone są także spacerowe loty turystyczne.

Najbliższym portem lotniczym , 45 km od centrum Torunia, jest port lotniczy Bydgoszcz im. Ignacego Jana Paderewskiego ( BZG , EPBY). Miasto Toruń niedawno stało się współudziałowcem tego lotniska (0,0589%[20]). Rozważana jest budowa szybkiej kolei miejskiej z Torunia na lotnisko w Bydgoszczy.

Mała Wisełka na Kępie Bazarowej

Transport wodny

  • Toruń od stuleci był ważnym portem rzecznym na Wiśle[]. Obecnie ta forma transportu jest mało popularna[]. Nadal jednak istnieją porty rzeczne w Toruniu.
    • Port Drzewny – ul. Starotoruńska
    • Port Zimowy – ul. Popiełuszki (Rybaki)
    • Regionalna Dyrekcja Gospodarki Wodnej, ul. Popiełuszki
  • liczne przystanie żeglarskie
    • AKS
    • AZS
    • KS Budowlani
    • Szkwał, Port Drzewny
    • Towimor, Port Drzewny
    • Walter, Port Drzewny
    • Yacht Klub Toruń, Port Drzewny
    • Liga Morska i Rzeczna, Port Drzewny
Zmodernizowany skład tramwajowy ( Konstal 805Na + 805NaD), ul. Bydgoska
Niskopodłogowy MAN Lion's City należący do MZK na pętli Barbarka.
Grzybek (przystanek) tramwaju w Toruniu zachowany do dziś

Komunikacja miejska

Miejski Zakład Komunikacji

Główna firmą komunikacyjną w Toruniu jest Miejski Zakład Komunikacji, istniejący od 1891 . Firma obsługuje 37 linii dziennych , 3 nocne i 1 nocna specjalna. Wśród linii dziennych dwie są liniami weekendowymi, są też dwie linie kursujące wyłącznie w dni nauki szkolnej. Łączna długość linii to 328 kilometrów. Poza tym w Toruniu kursuje 5 linii tramwajowych , z tego 4 dzienne i jedna nocna. Razem daje to około 41,4 kilometrów[]. Kilka lat temu kursowała także linia sezonowa, obsługiwana przez wagon historyczny (wycieczkowy).

Tabor autobusowy w kategorii wieku należy do jednych z najmłodszych w kraju, gorzej wypada tabor tramwajowy, lecz wagony są poddawane modernizacjom. Bolączką parku MZK Toruń jest mała ilość taboru przystosowanego do przewozu osób niepełnosprawnych, jednak w ostatnich latach odsetek autobusów niskopodłogowych wzrasta (w grudniu 2008 : 47 autobusów, czyli 36% taboru[]). Częstotliwość kurowania autobusów jest na niektórych liniach jest rzadka. Spora część linii dziennych kursuje z częstotliwością powyżej 30 minut w szczycie. Najczęściej kursuje linia nr 15[21].

Od 1 lutego 2009 w wyniku wygaśnięcia umowy z gminą Lubicz zlikwidowanych zostało pięć linii podmiejskich, a tabor dotychczas je obsługujący skierowany został na ulice miasta. Gmina Lubicz podpisała z firmą Mobilis Sp. z o.o. Oddział w Bydgoszczy umowę na obsługę 4 linii podmiejskich (do Lubicza, Złotorii, Gronowa i Kolonii Papowskiej)[22].

W 1990 roku z komunikacji miejskiej korzystało 99,5 mln osób. W 2000 liczba spadła do 76 mln, a do 2008 liczba osób wynosiła tylko 46,5 mln[23]

Po mieście kursują też inni przewoźnicy.

Transport turystyczny

W sezonie turystycznym oferowane są dodatkowo inne formy komunikacji:

Sport i rekreacja

Wiesław Jaguś , jeden z żużlowców toruńskiego Unibaksu

Zawodowe kluby sportowe

Sport amatorski, rekreacja

W Toruniu znajduje się bogata baza, kilkadziesiąt obiektów służących rekreacji. Do najważniejszych należą:

  • lodowiska sztuczne – 5: dwa stałe całoroczne miejskie TOR-TOR I oraz TOR-TOR II, MENTOR (niepełnowymiarowe - prywatne), a także 2 sezonowe Rynek Nowomiejski oraz Rubinkowo(zimą)
  • tory saneczkowe: Rudelka (Bema), Park Miejski (Bydgoskie), Winna (Rubinkowo)
  • baseny kryte – 11: Mini Aqua-Park, ZSME, OSIR, SP8, SP28, SP16, SP32, SP29, SP30, SP24, SP5.
  • stadiony – 6: Motoarena Toruń , Miejski, Elana, Tramp, Kopernik, MOS
  • hale sportowe – 2: Hala ZSPS, Olimpijczyk, SP 28
  • przystanie wioślarskie i żeglarskie – 6: AKS, AZS, Budowlani, Szkwał, Towimor, Walter
  • strzelnice – 6: Falco (strzelnica i paintball, Fort VIII), Euro Trade (paintball), Auto Trezor (strzelnica), Sportowa (Fort I), Myśliwska (Glinki), Kurkowe Bractwo Strzeleckie (Fort VII)
  • pola golfowe – 2: Tatfort (Fort IV), Country Club, Toruń-Górsk
  • boiska do siatkówki plażowej: Centrum Siatkówki Plażowej UKS "Budowlanka" Toruń (Legionów 19/25)
  • Lotnisko Sportowe: Aeroklubu Pomorskiego (Bielany)
  • Tor Rallycrossowy: Toruński Klub Motorowy
  • Skate Park: Bema
  • Park Linowy: Barbarka
  • ściany wspinaczkowe – 4: Bella wellness Centrum, Walter, Tor-Tor, Piernikowe Miasteczko (dla dzieci)
  • korty tenisowe – 6: Start Wisła, OSIR, Świętopełka, TTT Real, Jurmet (3 kryte hale) Lubicz, TKM
  • stadniny koni – 9: Gospodarstwo Agroturystyczne Łucji i Józefa Ciurusiów (Kaszczorek), Agrofood (Grabowiec), Jaskółcza 11 (Wrzosy), Rancho (Mała Nieszawka), Fundacja Ducha, Ogród Zoobotaniczny, Brzoza Toruńska, Rubbens (Papowo Toruńskie), Dolina Koni (Otłoczyn)
  • tor rowerowy – 1: pod zarządem Toruńskiego Stowarzyszenia Sportów Alternatywnych (Na Skarpie, w przebudowie)

Rugby w Toruniu

Pierwszy kontakt Torunia z rugby miał miejsce w PRL-u, kiedy to przy okazji z toruńskiego finiszu kolarskiego Wyścigu Pokoju odbył się międzypaństwowy mecz Polska-NRD. Pierwszy klub powstał jednak dopiero w 2000 roku. Pierwotnie nazywał się Klub Rugby Toruń, a po ściągnięciu sponsorów Wektor Car Nesta Toruń. Pod taką nazwą przez kilka sezonów występował w rozgrywkach ogólnopolskich drugiej ligi.

Po kilkuletniej niebytności rugby seniorskiego w mieście (przez ten czas istniały sekcje dziecięce i młodzieżowe, a zawodnicy z nich pochodzący grali w meczach rugby 7-osobowego), zawodnicy ze starej drużyny zorganizowali z końcem 2008 roku nowy klub i nadali mu nazwę Szerszenie Toruń. W 2009 roku grali głównie w olimpijskiej odmianie 7-osobowego rugby, chociaż także w rugby tradycyjnym - zwyciężając m.in. międzynarodowy turniej rugby w Brunszwiku. Od wiosny 2010 roku toruńskie rugby powróciło na ligowe boiska 15-osobowej wersji rugby, a Szerszenie zaczęły grać w II lidze (region pomorski)[24].

Stadion żużlowy

W Toruniu znajduje się stadion żużlowy wybudowany 31 marca 2009 roku[25]. Jest to najnowocześniejszy tego typu stadion na świecie.

Torunianie

Dyplomacja, polityka, współpraca

W Radzie Miasta Toruń zasiada 25 osób, których kadencja trwa 4 lata. Obecnie (2006-2010) trwa V kadencja.

Dyplomacja w Toruniu

Konsulat Generalny III Rzeszy w Toruniu (budynek w głębi)

Toruń był siedzibą trzech obrad sejmu w okresie I Rzeczypospolitej (1519, 1576, 1626). W podtoruńskiej Nieszawie na Zamku Dybowskim (obecnie dzielnica Torunia), nadano słynne przywileje szlacheckie, rozpoczynające okres "złotej wolności szlacheckiej". W Toruniu zawarto I pokój toruński i II pokój toruński , a także ostatni rozejm polsko-krzyżacki w 1521 r.

W czasie rozbiorów, w 1807 był siedzibą rządu powstańczego – przy Rynku Nowomiejskim w Toruniu. W tym okresie posiadał dwa konsulaty: Rosja i USA . W okresie międzywojennym w Toruniu ulokowano pięć konsulatów, w tym Konsulat Generalny Niemiec i III Rzeszy , Francji , Belgii . Obecnie w Toruniu znajdują się trzy (z pięciu w całym regionie) konsulaty honorowe: Peru, Słowenii i Litwy.

Miasta partnerskie

Miasto partnerskie KrajOd kiedy
  Filadelfia   Stany Zjednoczone 1976
  Getynga   Niemcy 1978
  Lejda   Holandia 1988
  Hämeenlinna   Finlandia 1989
  Kaliningrad   Rosja 1995
  Czadca   Słowacja 1996
  Swindon   Anglia 2003
  Łuck   Ukraina 2008


W latach 70. XX wieku pojawiła się nowa forma współpracy – miasta partnerskie . Obecnie Toruń ma podpisane umowy z dziewięcioma takimi miastami[].

  • Filadelfia – umowa z Toruniem od 1976. Widocznym śladem jest nazwa nadwiślańskiego bulwaru – Bulwar Filadelfijski
  • Getynga – umowa z Toruniem od 1978. Widocznym śladem jest tablica drogowa na Placu Teatralnym (kierująca do Getyngi), kamień graniczny Getyngi, nazwa zjazdu drogowego z mostu drogowego Józefa PiłsudskiegoŚlimak Getyński.
  • Lejda – umowa z Toruniem od 1988.
  • Hämeenlinna – umowa z Toruniem od 1989.
  • Kaliningrad – umowa z Toruniem od 1995.
  • Čadca – umowa z Toruniem od 1996. Widocznym efektem współpracy są coroczne Dni Czadcy w Toruniu i Dni Torunia w Czadcy oraz Rondo Czadcy przy ul. Legionów w Toruniu.
  • Swindon – umowa z Toruniem od 2003.
  • Łuck - umowa podpisana 17 października 2008 w Toruniu

Kolejne dwa miasta podpisały z Toruniem list intencyjny ale nie mają jeszcze oficjalnego statusu miast partnerskich[26].

Jednostki pływające nazwane imieniem Torunia

Planetoida 12999 Toruń

Na cześć miasta nazwano odkrytą w 1981 r. przez Edwarda Bowella planetoidę z grupy pasa głównego asteroid , 12999 Toruń . Proponując nadanie tej właśnie nazwy Edward Bowell, wskazał Toruń jako miejsce narodzin Mikołaja Kopernika, gotyckie Stare Miasto wpisane w 1997 roku na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO oraz Uniwersytet im. Mikołaja Kopernika zawiadujący największym w Polsce obserwatorium astronomicznym. W 2009 roku odsłonięto pomnik tej planetoidy[27].

Zobacz też

Przypisy

  1. Istnienie osady przedlokacyjnej na terenie zamku krzyżackiego jest potwierdzone od X w., nie wykluczone że istniała ona już w końcu VIII w. Patrz: Historia Torunia, red. M. Biskup, t. I, W czasach średniowiecza (do roku 1454), s. 61.
  2. Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym, stan 31.12.2009
  3. Z powiatem toruńskim [1]
  4. Art. 3. Ustawy o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa – Dz. U. 1998.96.603, z dnia 28 lipca 1998 r. mówi: "Siedzibą wojewody i sejmiku województwa są: 2) w województwie kujawsko-pomorskimwojewodyBydgoszcz , sejmiku województwa – Toruń,". Ww. ustawa nie określa terminu stolica województwa kujawsko-pomorskiego jako obowiązującego, choć w potocznym rozumieniu oba miasta nazywane są "stolicami" bądź "współstolicami", co odnotować można również w czwartym akapicie "Podział administracyjny Polski 2006" na witrynie KSNG .
  5. Plebiscyt NG 30 najpiękniejszych miejsc na Ziemi
  6. http://kujawskopomorskie.webpark.pl/budowa.html ( pol. ). [dostęp 2010-04-03].
  7. Krajobraz województwa kujawsko-pomorskiego ( pol. ). [dostęp 2010-03-10].
  8. Weatherbase: Historical Weather for Torun, Poland ( ang. ). [dostęp 17.12.2008].
  9. Worki czekają w gotowości. „Nowości”, s. 7 (2010-05-20). 
  10. Bank Danych Regionalnych – Strona główna ( pol. ). GUS . [dostęp 2010-09-14].
  11. Dzielnice i osiedla Torunia ( pol. ). Urząd Miasta Torunia. [dostęp 2010-01-07].
  12. Uchwała Rady Miasta Toruń nr 1049/2006 z dnia 13 lipca 2006 r.
  13. European Commission - Culture
  14. Europejska Stolica Kultury 2016 - Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  15. Informacja prasowa , Treść dokumentu
  16. Statut instytucji TORUŃ 2016 określa załącznik do uchwały Rady Miasta Torunia nr 304/08 z dnia 15 maja 2008 r.
  17. e-torun.com - oferta sprzedaży domeny
  18. http://www.strefa.gda.pl/download_attachment.php?f=pl.attachment_45700697348e20a9f175fc.doc Tereny Pomorskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej w województwie kujawsko-pomorskim]
  19. Źródło strona PSSE w Gdańsku
  20. BiP - Port Lotniczy Bydgoszcz S.A
  21. Przystanek - 068-01-Okrężna (pętla)
  22. Urząd Gminy Lubicz
  23. Wojciech Lietz. Jedynka z dwójką pod rękę. „Nowości”, s. 9 (2010-03-09). 
  24. rugbytorun.ubf.pl
  25. http://www.nowosci.com.pl/look/nowosci/article.tplIdLanguage=17&IdPublication=6&NrIssue=1073&NrSection=1&NrArticle=133386&IdTag=238
  26. Informacja uzyskana z Urzędu Miasta Torunia, Wydział Informacji, Promocji i Turystyki, Referat Promocji, Wizerunku Miasta i Turystyki, w dniu 1.02.2008.
  27. Pomnik planetoidy "12999 Toruń" odsłonięty - Wiadomości24

Linki zewnętrzne


Inne hasła zawierające informacje o "Toruń":

Diakon ...

Pokój toruński 1411 ...

Dzielnica miasta ją ludności (dzielnice willowe, portowe, handlowe, przemysłowe, bogaczy, slumsy ).Dzielnice miast wojewódzkich Polski: Białystok Bydgoszcz Gdańsk Gorzów Wielkopolski Katowice Kielce Kraków Lublin Olsztyn Opole Rzeszów Szczecin Toruń Warszawa Wrocław Zielona Góra Miasta gdzie funkcjonowały dzielnice: Łódź Poznań Przypisy↑ (Art. 5 i 37) Ustawa z dnia ...

Stanisław Hozjusz wydane staraniem wydawnictwa Hosianum (Olsztyn, 2000)Prowadził polemiki z protestantami, zwłaszcza w Prusach (Toruń, Elbląg, Braniewo, Gdańsk). Uparcie zwalczał poglądy Andrzeja Frycza Modrzewskiego i przez ...

Polskie Towarzystwo Limnologiczne ...

Kwartnik ...

Adolf Hitler Anna Rozwadowska: Historia od X-XX wieku: kronika wydarzeń – Polska i sąsiedzi. Toruń: 1992, s. 204. . ↑ 32,0 32,1 Wojciech Roszkowski: Najnowsza historia Polski ...

Aleksander Woźniak ...

Bitwa pod Kircholmem Północne w XVI-XVIII wieku. W czterechsetlecie bitwy pod Kircholmem, red. Bogusław Dybaś , Toruń 2007, s. 15-22. ISBN 97-883-876-3995-2 Henryk Wisner , Kircholm 1605, Bellona 2005, Leszek ...

Dymitriady ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Toruń":

113 Reformacja i kontrreformacja w Polsce (plansza 3) ...

130 Reformy Sejmu Wielkiego. II Rozbiór Polski (plansza 15) ...

133 Kongres wiedeński (plansza 9) dwie piąte terytorium Saksonii. Prusom przydzielono również Pomorze Gdańskie, miasta Gdańsk i Toruń oraz zachodnią część Księstwa Warszawskiego. ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie