Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Tarnów

Tarnów

Tarnów
Panorama miasta
Panorama Tarnowa z Góry św. Marcina
Herb
Flaga
Herb Tarnowa Flaga Tarnowa
Województwo małopolskie
Powiat miasto na prawach powiatu
Gmina
• rodzaj
Tarnów
miejska
Prawa miejskie 7 marca 1330
Prezydent miasta Ryszard Ścigała
Powierzchnia 72,38 km²
Wysokość220 m n.p.m.
Ludność (2009)
•  liczba
•  gęstość
•  aglomeracja

115 158[1]
1591 os./km²
ok. 310 tys.[2]
Strefa numeracyjna
+48 14
Kod pocztowy 33-100 do 33-110
Tablice rejestracyjne KT
Położenie na mapie Polski

Tarnów
50°00'45″N 20°59'19″E / 50.0125, 20.98861 Na mapach: 50°00'45″N 20°59'19″E / 50.0125, 20.98861
TERC
( TERYT )
1263011
SIMC 0981570
Miasta partnerskie Trenczyn
Kiskőrös
Schoten
Blackburn
Nowy Sącz
Asti
Kotłas
Tarnopol
Biała Cerkiew
Urząd miejski
ul. Adama Mickiewicza 2
33-100 Tarnów
Strona internetowa miasta

Tarnówmiasto w południowej Polsce w województwie małopolskim , leżące nad rzeką Białą , o wielowiekowej historii sięgającej początkami czasów piastowskich. Wraz z uzyskaniem praw miejskich w 1330 roku stał się ważnym ośrodkiem w regionie.

W obecnych granicach administracyjnych zajmuje powierzchnię 72,4 km² (58. lokata w kraju), którą zamieszkuje ponad 115 tys. mieszkańców (35. lokata w kraju). Jest ważnym ośrodkiem turystycznym i kulturalnym województwa małopolskiego. W latach 1975-1998 Tarnów był stolicą województwa tarnowskiego . Położony w płd.-wsch. części kraju, przy trasie komunikacyjnej E-40 i linii kolejowej , jest ważnym węzłem w komunikacji drogowej i kolejowej.

Jest także ważnym ośrodkiem przemysłowym i gospodarczym z wyspecjalizowanymi zakładami chemicznymi, maszynowymi, metalowymi, budowlanymi, szklarskimi i spożywczymi. W dzielnicy Mościce znajdują się Zakłady Azotowe , będące jednymi z najważniejszych zakładów tego typu w Polsce. Tarnów jest także ośrodkiem kynologii łowieckiej. W okolicach miasta co dwa lata odbywają się ogólnopolskie Field-Trialsy im. Kazimierza Tarnowskiego .

Spis treści

Historia

Pierwsza wzmianka o Tarnowie pochodzi z 1125 . W 1264 spotkali się w Tarnowie książę Rusi Halickiej Daniel i Bolesław V Wstydliwy – wspólnie dokonali rozgraniczeń księstw.

Prawa miejskie uzyskał Tarnów w 1330 z nadania Władysława Łokietka . Ówczesnym właścicielem miasta był Spycimir Leliwita . Dlatego herbem Tarnowa stała się Leliwa , noszona przez Spycimira. Tarnów przez wieki pozostawał miastem prywatnym, będąc własnością kolejno rodów: Tarnowskich (potomków Spycimira, jednym z nich był hetman Jan Amor Tarnowski ), Ostrogskich, Zasławskich i Sanguszków. W 1528 na zamku w Tarnowie przebywał przez pół roku wygnany król Węgier Jan Zápolya [3].

W XVIII stuleciu, po pierwszym rozbiorze, Tarnów stał się częścią monarchii habsburskiej ( Królestwo Galicji i Lodomerii ). Paradoksalnie dzięki temu utworzono w Tarnowie biskupstwo, gdyż dotychczas pobliskie tereny podlegały biskupowi krakowskiemu, a Kraków znacznie później stał się na dobre częścią Cesarstwa Austriackiego. W lutym 1856 Tarnów znalazł się przy trasie kolei żelaznej (2-torowa linia kolejowa Kraków- Dębica ), co sprzyjało szybszemu rozwojowi miasta. W okresie międzywojennym w pobliskich Mościcach (obecnie dzielnica Tarnowa) zbudowano zakłady produkujące nawozy azotowe. Ich dyrektorem był m.in. znany na arenie ogólnokrajowej działacz polityczny Eugeniusz Kwiatkowski .

Tarnów był pierwszym wolnym miastem w Polsce porozbiorowej. Został wyzwolony z 30 na 31 października 1918[4]

W sierpniu 1920 do Tarnowa przybył rząd Ukraińskiej Republiki Ludowej na czele z Atamanem Symonem Petlurą . Swoją siedzibę rząd miał w hotelu Bristol przy ul. Krakowskiej 9. Dziś na tym budynku można zobaczyć tablicę jaka upamiętnia to wydarzenie. W okresie dwudziestolecia międzywojennego w Tarnowie mieszkało około 300 obywateli Ukrainy. Emigracja ta była świetnie zorganizowana, a życie kulturalne kwitło. Były wydawane gazety, prężnie działały wydawnictwa, powstawały szkoły, organizację charytatywne, a nawet Związek Ukrainek, czy związek kombatantów.

28 sierpnia 1939 roku na dworcu głównym w Tarnowie doszło do zamachu bombowego zorganizowanego przez niemieckich nazistów[5]. W czasie II wojny światowej stąd wyruszył pierwszy transport do obozu koncentracyjnego Auschwitz w Oświęcimiu . W czasie wojny miasto straciło znaczną część swoich mieszkańców, którą stanowiła ludność pochodzenia żydowskiego.

18 stycznia 1945 Tarnów został zajęty przez wojska radzieckie[6].

W 1975 Tarnów, w ramach reformy administracji (powołano 49 województw z 17 wówczas istniejących) został stolicą województwa, by w 1999 ponownie stać się miastem powiatowym.

Obecnym prezydentem Tarnowa jest Ryszard Ścigała .

Liczba ludności Tarnowa na przestrzeni ostatnich 5 stuleci

Największą populację Tarnów odnotował w 1996 r. – wg danych GUS 122 359 mieszkańców[7].

Architektura

Widok największego w Tarnowie blokowiska w północnej części miasta
Widok największego w Tarnowie blokowiska w północnej części miasta

Zabytki

Tarnowski ratusz
Rynek z katedrą w tle
Ruiny zamku na Górze Św. Marcina
Pomnik gen. Józefa Bema przy ul.Wałowej

Kościoły zabytkowe

Tarnowska Bazylika katedralna

Synagogi

Zachowana bima starej synagogi

W Tarnowie do 1939 było ponad 40 synagog. Oto niektóre:

Urbanistyka

Place i skwery

Plac Kazimierza Wielkiego
Ulica Krakowska i plac Jana III Sobieskiego
  • plac Gen. Józefa Bema
  • plac Bohaterów Getta
  • plac Drzewny
  • plac Dworcowy
  • plac Jana Pawła II
  • plac Katedralny
  • plac Kazimierza Wielkiego
  • plac Tadeusza Kościuszki
  • plac Stanisława Kubińskiego
  • plac Franciszka Morawskiego
  • plac Ofiar Katynia
  • plac Ofiar Stalinizmu
  • plac Jerzego Popiełuszki
  • plac Rybny
  • plac Henryka Sienkiewicza
  • plac Jana III Sobieskiego
  • plac Sprawiedliwości
  • plac Więźniów Oświęcimia
  • plac 5 Pułku Strzelców Konnych
  • skwer Olgierda Kokocińskiego
  • skwer Andrzeja Małkowskiego
  • skwer Sándora Petőfiego
  • skwer Anieli i Józefa Piszów
  • skwer Alicji i Jana Preiss
  • skwer Starej Synagogi
  • skwer Józefa Starkla
  • skwer Unii Europejskiej
  • Zakątek Króla Władysława Łokietka

Zieleń miejska

Parki

  • Park Strzelecki
  • Park Sanguszków
  • Park Piaskówka
  • Park im. Eugeniusza Kwiatkowskiego
  • Park im. Wincentego Muchy
  • Park na os. Westerplatte
  • Park na os. Legionów Henryka Dąbrowskiego
  • Park w Zbylitowskiej Górze
  • Planty im. Józefa Jakubowskiego
  • Miejski Park Kultury i Wypoczynku na Górze św. Marcina

Inne tereny zielone

  • Kantoria
  • Lasek "Lipie"
  • Las "Soślina"
  • Lasek Chyszowski
  • Rezerwat przyrody Debrza
  • Aleja lipowa wzdłuż ul. Obrońców Lwowa (pomnik przyrody)
  • Krzyskie stawy

Podział administracyjny

Dzielnice Tarnowa

Osiedla w Tarnowie

W Tarnowie znajduje się 17 osiedli. (W nawiasach liczba mieszkańców)

Aglomeracja tarnowska

Geograficznie Gęsto zabudowany teren wokół miasta Tarnowa o wyraźnie miejsko-podmiejskim charakterze zabudowy. Wyróżnia się ok. 170 tys. trzon o zwartej miejskiej zabudowie na obszarze Tarnowa, Zbylitowskiej Góry, Zgłobic, Koszyc, Rzuchowej, Woli Rzędzińskiej, Wałek, Brzozówki, Ostrowa, Wierzchosławic, Kępy Bogumiłowickiej, Gosławic, Błonia. 2 strefa to strefa przedmieść, zdominowana przez mniej gęstą zabudowę jednorodzinną, na którą składają się pozostałe, silnie zurbanizowane obszary sąsiadujących z Tarnowem gmin, razem z trzonem tworzy obszar zamieszkany przez ok. 269 tys. osób[8]

Administracyjnie W kwietniu 2009 roku Tarnów i pobliskie gminy porozumiały się co do utworzenia ścisłego związku międzygminego "Aglomeracja Tarnowska" w którego skład miałby wejść Tarnów oraz 12 pobliskich gmin, aglomeracja w granicach liczyć będzie 312 tys. mieszkańców, z czego ok. 160 tys. to ludność miejska.

Do zadań aglomeracji należeć będą między innymi wspólne planowanie przestrzenne, tworzenie obszarów inwestycyjnych, wspólna polityka edukacyjna, wspólna gospodarka odpadowo-ściekowa, stworzenie komunikacji aglomeracyjnej (prawdopodobnie na bazie ZKM Tarnów) oraz wprowadzenie tzw. "biletów aglomeracyjnych", a także wspólne zarządzanie mającym powstać w Pogórskiej Woli lotniskiem.[]

Historia aglomeracji W 1998 roku Tarnów wraz z otaczającymi go gminami zawarł tzw. "porozumienie wierzchosławickie", które nazwać można zaczątkiem aglomeracji. Gminy porozumienia prowadzą wspólne przedsięwzięcia i projekty jak np. wspólna gospodarka odpadowa. Należą do niego gminy: miasto Tarnów, Radłów , Wierzchosławice , Wojnicz , Żabno , Ryglice , Pleśna , Lisia Góra oraz gmina wiejska Tarnów. W listopadzie 2006 roku, decyzją wojewody małopolskiego (zgodnie z ustawą o gospodarce wodno-ściekowej), została utworzona aglomeracja "Tarnów", w której skład weszły Tarnów, Wojnicz , Żabno , Skrzyszów , Lisia Góra , Wierzchosławice , oraz ościenne miejscowości, będące użytkownikami Tarnowskiej oczyszczalni ścieków[9]. Na mocy uchwały gminy aglomeracji prowadzą wspólną gospodarkę odpadami oraz wodno-ściekową W tym samym okresie czasu zarząd województwa stworzył nowy plan zagospodarowania przestrzennego w którym pojawił się "Tarnowski obszar podmiejski" którego granice mniej więcej pokrywają się z granicami obecnie tworzonej aglomeracji (bez kilku gmin).

Gospodarka

Zakłady Azotowe w Tarnowie-Mościcach S.A.
Zakłady Mechaniczne Tarnów S.A.
ul. Nowodąbrowska – Falklandy
Zabytkowy budynek zbiornika wody z 1910
Toroidalny zbiornik wody w pobliżu osiedli mieszkaniowych

Tarnów jest ośrodkiem przemysłowym z dominującym przemysłem chemicznym ( Zakłady Azotowe w Tarnowie-Mościcach S.A. , Becker Farby Przemysłowe Sp. z o.o., Summit Packaging Polska Sp. z o.o.), maszynowym ( Zakłady Mechaniczne Tarnów , Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Sprzętu Mechanicznego Sp. z o.o., Fabryka Silników Elektrycznych "Tamel", Lenze Tarnów Sp. z o.o.), spożywczym (Zakłady Mięsne "Mięstar" wchodzące w skład Grupy Sokołów, Zakłady Mleczarskie "Mlektar", Zakłady Przemysłu Chłodniczego "Fritar"), materiałów budowlanych (największa w kraju cegielnia: Leier Polska S.A., Bruk-Bet), włókienniczym (Spółdzielnia "Tarnowska Odzież", Tarnospin, Tarkonfex), szklarskim (Huta Szkła Gospodarczego Tarnów wchodząca w skład Grupy Krosno S.A). W mieście istnieją liczne hurtownie, składy materiałów budowlanych, sklepy. Rozwinięty jest handel samochodami, istnieją stacje obsługi samochodów. W mieście działa Centrum Logistyczne firmy TC Dębica/Goodyear oraz centrum przeładunkowo-magazynowe do obsługi transportu kołowego firmy DHL.

Tarnowski Klaster Przemysłowy S.A.

Część klastera jest objęta specjalną strefą ekonomiczną (podstrefa SSE w Krakowie). W skład TKP S.A. wchodzą:

  • Tarnowski Regionalny Park Przemysłowy
  • Park Przemysłowy "Czysta I" i "Czysta II"
  • Park Przemysłowy "Mechaniczne"
  • Zielony Park Przemysłowy "Kryształowy"

Gazownictwo

Tarnów jest ważnym ośrodkiem gazowniczym w południowo-wschodniej Polsce. Znajdują się tutaj siedziby trzech państwowych spółek działających w branży gazowniczej:

  • Operator Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. Oddział w Tarnowie. GAZ-SYSTEM S.A. to jednoosobowa spółka akcyjna Skarbu Państwa wpisana na listę przedsiębiorstw o znaczeniu strategicznym dla polskiej gospodarki, odpowiadająca za bezpieczeństwo dostaw gazu ziemnego sieciami przesyłowymi. GAZ-SYSTEM S.A. Oddział w Tarnowie swoim zasięgiem obejmuje cztery województwa: małopolskie, podkarpackie. świętokrzyskie oraz lubelskie.
  • Karpacka Spółka Gazownictwa – wchodzi w skład PGNiG. Zajmuje się obsługą techniczną oraz dystrybucją gazu. Obejmuje swoim zasięgiem cztery województwa: małopolskie, podkarpackie, świętokrzyskie oraz lubelskie. W skład KSG wchodzi osiem oddziałów gazowniczych działających na terenie ww. województw.
  • Karpacki Oddział Obrotu Gazem – wchodzi w skład PGNiG. Zajmuje się obsługą handlową klientów PGNiG dotyczącą sprzedaży gazu. W skład KOOG wchodzi osiem gazowni działających na terenie województw: małopolskiego, podkarpackiego, świętokrzyskiego oraz lubelskiego. Gazownia Tarnowska pełni rolę gazowni koordynującej działania pozostałych siedmiu zakładów.

Przez Tarnów płynie rocznie około 6,5 miliarda metrów sześciennych gazu. Stanowi to niemal połowę gazu zużywanego w Polsce.

Energia elektryczna

W Tarnowie znajduje się oddział Enionu S.A. (operator systemu dystrybucyjnego) oraz oddział Enionu Energii (sprzedaż i wytwarzanie energii elektrycznej).

Handel

W mieście funkcjonują dwie galerie handlowe, 2 centra handlowe , 6 domów handlowych , 2 hipermarkety oraz znaczna liczba supermarketów i dyskontów spożywczych.

Galerie handlowe

Galerie działające:

  • Gemini Park Tarnów

Baza noclegowa

W mieście znajduje się 1 hotel 4-gwiazdkowy, 4 hotele 3-gwiazdkowe[10] oraz 2 domy studenta[11].Na Górze świętego Marcina znajdują się noclegi (kwatery prywatne) Leliwa.

Transport

Komunikacja miejska

W Tarnowie funkcjonuje 31 linii autobusowych, podlegających Zarządowi Komunikacji Miejskiej w Tarnowie. W mieście prawie wszędzie (oprócz ścisłego Starego Miasta) można dojechać autobusem, dzięki dobremu rozmieszczeniu tras.

Dworzec PKS

Tranzyt drogowy

Tarnów leży na skrzyżowaniu dróg krajowych :

Kolej

Stacje kolejowe w Tarnowie:

Dworzec główny jest stacją węzłową – tutaj spotykają się 4 szlaki kolejowe:

Początki kolei w Tarnowie sięgają zimy 1856 r., kiedy to ukończono i uruchomiono dwutorowy szlak kolejowy Kraków - Dębica w ramach budowanej linii kolejowej KrakówLwów . Budynek dworca głównego jest obiektem zabytkowym. Powstał na wzór dworca we Lwowie w 1906 r.

Tarnowskie tramwaje

Tarnów był jedynym miastem prowincjonalnym w Galicji, w którym od roku 1911 zaczął kursować elektryczny tramwaj. Wozy były przystrojone zielenią, kwiatami i wstęgami. Miały one czerwony kolor z błękitno-złotym herbem miasta. Nazywano je pieszczotliwie "biedronkami". Wzorowane były na tego samego koloru tramwajach lwowskich. Długość tarnowskiej linii tramwajowej wynosiła 2580 m. Wiodła od ul. Burtniczej, Lwowską, Wałową, Krakowską do dworca kolejowego. Przystanki tramwajowe były przed ul. Warzywną, Szpitalną, przy Pilzneńskiej Bramie, ul. Zdrojowej (Goldhammera), Seminaryjskiej (Piłsudskiego), Katedralnej, Bandrowskiego, przy kościele XX. Misjonarzy. Stale kursowało 6 wozów, co 6 minut od godz. 6 rano do 10 wieczorem. Tramwaj w Tarnowie zlikwidowały okupacyjne władze niemieckie w 1942 r. Trakcja przeszkadzała w ruchach wojsk na wschód i została rozebrana. Tarnowski tramwaj funkcjonował przez 31 lat.

W latach osiemdziesiątych XX wieku planowano wybudowanie trakcji tramwajowej łączącej dworzec kolejowy w Mościcach z Falklandami i odgałęzienia do dworca głównego. Przedsięwzięcie miało ułatwić komunikację między wschodnią a zachodnią częścią miasta. Planowana inwestycja nie doszła do skutku – nie wybudowano osiedli mieszkaniowych na wschód od Al. Jana Pawła II, w których miało mieszkać kilkadziesiąt tysięcy osób. Zmniejszyła się także liczba pracowników w Zakładach Azotowych i wyłożenie sporych nakładów na budowę takiej linii tramwajowej mijało się z celem. Na ulicy Wałowej pod koniec maja 2004 roku stanął historyczny przystanek tramwajowy z ławką. Znajduje się on kilka metrów od miejsca, gdzie przed laty był przystanek tramwajowy.

Komunikacja lotnicza

W Tarnowie znajduje się lądowisko Aeroklubu Ziemi Tarnowskiej posiadające trawiasty pas startowy o długości ok. 500 m. Ponadto w położonym 38 km na północny wschód Mielcu znajduje się Port lotniczy (Port Lotniczy Tarnów/Tarnobrzeg) wykorzystywany przez miejscowy aeroklub oraz PZL Mielec. Odbywają się stamtąd pasażerskie i towarowe loty czarterowe, komunikację ułatwia także otwarte przed kilkoma laty na mieleckim lotnisku lotnicze przejście graniczne.

Edukacja

Szkoły podstawowe

W mieście funkcjonują 23 szkoły podstawowe.

Gimnazja oraz szkoły ponadgimnazjalne

W mieście funkcjonuje 19 szkół gimnazjalnych oraz 70 szkół ponadgimnazjalnych różnego typu.

Szkoły artystyczne

W mieście funkcjonuje również Zespół Szkół Muzycznych im. I. Paderewskiego (szkoły muzyczne I oraz II stopnia) oraz Zespół Szkół Plastycznych (Ogólnokształcąca Szkoła Sztuk Pięknych, Liceum Plastyczne oraz Policealne Studium Plastyczne).

Szkoły policealne

W Tarnowie funkcjonuje szereg szkół policealnych.

Inne

  • Małopolskie Centrum Doskonalenia Nauczycieli – Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli w Tarnowie
  • Cambridge ESOL Polska - Otwarte Centrum Egzaminacyjne
  • Ośrodek Egzaminujący CELI

Wyższe uczelnie

Kultura

Teatry

Tygiel Kultury – Strefa Żywiołów na tarnowskim Rynku
Ul. Wałowa
Ul. Wałowa II

Co roku w Tarnowie odbywa się Ogólnopolski Festiwal Komedii Teatralnej "TALIA" [12].

Muzea

  • Muzeum Diecezjalne w Tarnowie (najstarsze muzeum diecezjalne w Polsce)
  • Muzeum Okręgowe w Tarnowie, posiadające 22 fragmenty Panoramy siedmiogrodzkiej , która powstała pod kierunkiem i z udziałem Jana Styki
  • Ratusz (oddział Muzeum Okręgowego)
  • Muzeum Etnograficzne (oddział Muzeum Okręgowego)

Kina

  • Kino "Marzenie" 3D
  • Kino "Millennium" (2 sale)

Co roku odbywa się w Tarnowie drugi najstarszy w Polsce festiwal filmowy, czyli " Tarnowska Nagroda Filmowa ".

Galerie i stowarzyszenia kulturalne

  • Biuro Wystaw Artystycznych – Galeria Miejska
  • Galeria Sztuki "Hortar"
  • Galeria "Sztyler"
  • Tarnowskie Centrum Kultury (instytucja kultury miasta Tarnowa)
  • Mościckie Centrum Kultury (instytucja kultury województwa małopolskiego)
  • Pałac Młodzieży
  • Tarnowskie Towarzystwo Fotograficzne
  • Związek Polskich Artystów Plastyków Okręg Krakowski – Oddział w Tarnowie
  • Tarnowskie Towarzystwo Przyjaciół Węgier
  • Towarzystwo Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich
  • Towarzystwo Literackie im. A. Mickiewicza – oddział w Tarnowie
  • Tarnowskie Towarzystwo Kulturalne
  • Tarnowska Fundacja Kultury
  • Stowarzyszenie Teatr Nie Teraz
  • Klub Inteligencji Katolickiej
  • Tarnowski Uniwersytet Trzeciego Wieku (TUTW), projekt Fundacji "Kromka Chleba". Funkcjonuje od 2006 roku.

Muzyka

  • Chłopięcy Chór Katedralny "Pueri Cantores Tarnovienses"
  • Dziewczęcy Chór Katedralny "Puellae Orantes"
  • Tarnowski Chór GOS.PL
  • Tarnowska Orkiestra Kameralna
  • Centrum Paderewskiego Tarnów-Kąśna Dolna
  • Schola "Presto"
  • ZPTU

Biblioteki

  • Miejska Biblioteka Publiczna (z filiami)
  • Biblioteka Pedagogiczna
  • Biblioteka Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Tarnowie
  • Biblioteka Ekologiczna przy Delegaturze Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska

Media

W Tarnowie działa kilka lokalnych pism i oddziały ogólnopolskich i wojewódzkich gazet, działają także stacje radiowe i telewizja miejska. Gazety i pisma:

Radio:

Rozgłośnie lokalne i regionalne posiadające siedzibę bądź redakcję w Tarnowie:

Pozostałe rozgłośnie regionalne informujące o wydarzeniach w Tarnowie:

Radio Internetowe:

  • Radio Lumen
  • Radio Nowastacja.pl (do 31 września 2010)
  • RDN Religia

Telewizja:

Sport

Tarnów jest ośrodkiem sportu żużlowego ( Unia Tarnów , wicemistrzostwo Polski w 1994 r., mistrzostwo Polski w 2004, 2005 r.) a także wspinaczki sportowej. Rozwija się tu również piłka nożna , piłka ręczna , karate kyokushin , judo , boks , muay thai , pływanie i inne dyscypliny.

Tarnowskie kluby sportowe

  • Tarnovia Tarnów
  • MUKS Sokół Gumniska Tarnów
  • Tamel Tarnów
  • Błękitni Tarnów
  • Metal Tarnów
  • Unia Tarnów
  • Pałac Młodzieży Tarnów
  • Iskra Tarnów
  • UKS "Jedynka"
  • TKS Kyokushin Karate
  • Bushi Ryu
  • Tarnowski Klub Tenisowy
  • UKS Leliwa
  • Tarnowski Yacht Club "AZOTY"
  • Yacht Club "BEZAN"
  • Yacht Club "ORION"
  • Yacht Club "ARMATOR"
  • K.S Perfekcja (Muay Thai)
  • Klub Sportowy Selox – Tarnów
  • CAS Horyzonty Tarnów
  • OM przystań Tarnów

Obiekty sportowe

  • Hala widowiskowo-sportowa "Jaskółka" (pojemność: 3500[13] miejsc)
  • Hala widowiskowo-sportowa TOSiR – ul. Krupnicza (pojemność: 400 miejsc)
  • Hala widowiskowo-sportowa Pałacu Młodzieży – ul. Gumniska (pojemność: ok. 1000 miejsc)
  • ZKS "UNIA" Tarnów – "Dom Sportu": hala, kryta pływalnia, pływalnia letnia – ul. Traugutta 5a
  • Pływalnia letnia TOSiR na Górze św. Marcina
  • Pływalnia kryta TOSiR – atrakcje wodne – ul. Piłsudskiego 30
  • Unia Tarnów – stadion żużlowo-piłkarski (Stadion Miejski)
  • Unia Tarnów – stadion lekkoatletyczny
  • Stadion Piłkarski – MKS "Tarnovia"
  • Stadion Piłkarski – KS Metal/Gawro Tarnów
  • Wypożyczalnia sprzętu narciarskiego TOSiR
  • Stado Ogierów Skarbu Państwa Klikowa, LKJ
  • Klub Sportowy "Capoeira" Tarnów
  • Korty Tenisowe – MKS "Tarnovia"
  • Korty Tenisowe – ZKS "UNIA"
  • Korty Tenisowe – KS "TAMEL"
  • Korty Tenisowe – Tarnowski Klub Tenisowy
  • Centrum Tenisowe – ul. Wojska Polskiego
  • Lodowisko TOSiR – ul. Wojska Polskiego
  • Fitness Klub "Forma"- ul. Nowy Świat 48
  • Dirt Park Rowerowy - Os. Legionów

Bezpieczeństwo

Opieka zdrowotna

Do najważniejszych zakładów opieki zdrowotnej w mieście należą:

  • Szpital Wojewódzki im. św. Łukasza
  • Specjalistyczny Szpital im. Edwarda Szczeklika
  • Zespół Przychodni Specjalistycznych
  • Mościckie Centrum Medyczne
  • Zakład Opieki Zdrowotnej MSWiA

Pożarnictwo

W Tarnowie znajduje się Komenda Miejska Państwowej Straży Pożarnej, w strukturach której funkcjonują dwie jednostki ratowniczo-gaśnicze:

  • JRG1
  • JRG2

W Tarnowie działają również dwie jednostki Ochotniczej Straży Pożarnej:

  • OSP Rzędzin
  • OSP Mościce

Ratownictwo Chemiczne

W Tarnowie funkcjonuje Ośrodek Regionalny (Jednostka Ratownictwa Chemicznego) Systemu Pomocy w Transporcie Materiałów Niebezpiecznych (SPOT).

Policja

W Tarnowie znajduje się Komenda Miejska Policji, w strukturach której działa sześć komisariatów:

  • Komisariat Policji Tarnów – Centrum
  • Komisariat Policji Tarnów – Zachód
  • Komisariat Policji Tuchów
  • Komisariat Policji Żabno
  • Komisariat Policji Ciężkowice
  • Komisariat Policji Wojnicz

W strukturze Komendy Miejskiej Policji funkcjonuje również jednostka antyterrorystyczna (Nieetatowy Zespół Realizacyjny) oraz Policyjna Izba Dziecka.

Straż Graniczna

W Tarnowie funkcjonuje Placówka Straży Granicznej.

Wymiar sprawiedliwości

W Tarnowie swoje siedziby mają:

  • Prokuratura Okręgowa
  • Prokuratura Rejonowa
  • Sąd Okręgowy
  • Sąd Rejonowy
  • Samorządowe Kolegium Odwoławcze

System penitencjarny

W Tarnowie funkcjonują dwa zakłady karne:

  • ZK zamknięty, o pełnym systemie ochrony z oddziałem zewnętrznym
  • ZK półotwarty w Tarnowie-Mościcach

W mieście funkcjonuje również, jedyny w Małopolsce, zakład poprawczy.

Stowarzyszenia i organizacje pozarządowe działające w Tarnowie

W Tarnowie działa wiele stowarzyszeń i organizacji pozarządowych:

  • Stowarzyszenie Inwestorów Indywidualnych, Oddział Regionalny w Tarnowie
  • Stowarzyszenie Mieszkańców Strusiny

Administracja

Tarnów jest siedzibą wielu instytucji o znaczeniu regionalnym oraz ponadregionalnym. Swoje siedziby mają tutaj m. in. Starostwo Powiatowe, delegatura Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego, wydział zamiejscowy Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego, Małopolski Ośrodek Ruchu Drogowego, oddział Urzędu Dozoru Technicznego, oddział Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, oddział Banku Gospodarstwa Krajowego, oddział Urzędu Statystycznego w Krakowie, oddział Izby Biegłych Rewidentów, Okręgowa Izba Lekarska oraz Okręgowa Izba Lekarsko-Weterynaryjna. W mieście znajduje się również delegatura Krajowego Biura Wyborczego.

Osoby związane z Tarnowem

Burmistrzowie i prezydenci Tarnowa

Biskupi tarnowscy

Honorowi Obywatele Miasta Tarnowa

Kościoły i związki wyznaniowe

Katolicyzm

Protestantyzm

Buddyzm

Inne


Jan Paweł II w Tarnowie

Pomnik Jana Pawła II w Tarnowie

Jan Paweł II był w Tarnowie 9 i 10 czerwca 1987 r. Przyleciał helikopterem wieczorem 9 czerwca. Śmigłowiec wylądował przy hali "Jaskółka" w Tarnowie – Mościcach. Stamtąd papież przejechał papamobilem przez miasto, m.in. ulicą Krakowską do Domu Biskupiego przy ulicy Dzierżyńskiego (obecnie ulica Mościckiego). Wieczorem pod budynek przyszły setki ludzi i odbyło się niezaplanowane spotkanie z papieżem. Jan Paweł II pojawił się w oknie Kurii na drugim piętrze i stamtąd rozmawiał z tarnowianami.

Następnego dnia 10 czerwca w obecności ponad dwóch milionów wiernych na polach przy budowanym kościele pw. Błogosławionej Karoliny (obecnie plac Jana Pawła II) beatyfikował Karolinę Kózkównę .

Po południu Jan Paweł II spotkał się na placu Katedralnym z duchownymi. Tam odbyły się nieszpory eucharystyczne.

Obok budynku katedry stoi pomnik Jana Pawła II – jeden z pierwszych pomników, które postawiono ku jego czci.

Zobacz też

Przypisy

  1. Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym, stan 31.12.2009
  2. Informacje o gminach należących administracyjnie do aglomeracji Tarnowskiej
  3. Zdzisław Spieralski , Jan Tarnowski 1488-1561, Warszawa 1977, s. 124-125.
  4. [1]
  5. [2]
  6. ВОВ-60 - Сводки
  7. GUS Bank Danych Regionalnych, faktyczne miejsce zamieszkania, stan na 31 XII 1996
  8. ESPON list http://wapedia.mobi/en/Metropolitan_areas_in_Poland )
  9. "Wrota Małopolski – dziennik uchwał"
  10. Hotel "Tarnovia", Hotel "Cristal Park", Pensjonat/Restauracja "Willa Krzyska", Camping 202 "Pod jabłoniami"
  11. Dom Studenta "Karabela", Hotel Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej
  12. Informacja ze strony e-teatr.pl
  13. ZKS Unia Tarnów

Linki zewnętrzne



Inne hasła zawierające informacje o "Tarnów":

Chrześcijaństwo s. 172. . ↑ Por. M. Starowieyski , Sobory Kościoła niepodzielonego. Część I. Dzieje, Tarnów 1994, ↑ CIA - The World Factbook - Religions ( ang. ). cia.gov , ...

Polska Partia Socjalistyczna ...

Hieronim ze Strydonu Słownik wczesnochrześcijańskiego piśmiennictwa, Poznań 1971A. Żurek, Wprowadzenie do Ojców Kościoła, Wyd. Biblos, Tarnów 1998 Literatura przedmiotu E. Staniek , W skarbcu starożytnego Kościoła, Kraków, Wydawnictwo m, ...

Kacper Bażanka ...

Stronnictwo Demokratyczne ...

Nowy Sącz ...

Unia ...

Historia Ukrainy ...

Zakon krzyżacki 1995. . Zofia Kowalska: Krzyżacy w innym świetle : od średniowiecza do czasów współczesnych. Tarnów: "Biblos"; Wien : "Janineum", 1996. . Stefan M. Kuczyński: Wielka wojna z Zakonem ...

Augustyn z Hippony 2005, s. 18, 20, 31, 91. .↑ Jacques Fontaine, Chrześcijańska literatura łacińska, Tarnów 1997, s. 11↑ Jeden z przykładów rymu w traktacie teologicznym, mówiącym ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Tarnów":

201. Środowisko przyrodnicze Polski (plansza 6) ...

Przemysł przetwórczy w Polsce (plansza 13) Gdańsk, Police, Luboń, Wrocław, Włocławek, Puławy, Kędzierzyn-Koźle i Tarnów-Mościce ...

201. Środowisko przyrodnicze Polski (plansza 15) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie