Dezynfekcja

Dezynfekcja (po polsku dosłownie oznacza odkażanie) – postępowanie mające na celu maksymalne zmniejszenie liczby drobnoustrojów w odkażanym materiale. Dezynfekcja niszczy formy wegetatywne mikroorganizmów, a nie zawsze usuwa formy przetrwalnikowe. Zdezynfekowany materiał nie musi być jałowy . Dezynfekcja, w przeciwieństwie do antyseptyki dotyczy przedmiotów i powierzchni użytkowych.

Wyniki dezynfekcji zależą od trzech czynników:

• drobnoustroju – gatunek, liczba, aktywność fizjologiczna,
• środka dezynfekcyjnego – właściwości chemiczne i fizyczne, stężenie, czas działania,
• środowiska – temperatura, wilgotność, pH, obecność materii organicznej, poziom kationów Ca²⁺ i Mn²⁺ itp.

Do dezynfekcji stosuje się metody fizyczne i chemiczne.

Czynniki fizyczne używane do dezynfekcji:

• Para wodna - do dezynfekcji wcześniej oczyszczonego sprzętu, odzieży, unieszkodliwiania odpadów, używa się pary wodnej w temperaturze 100-105 °C pod zmniejszonym ciśnieniem (0,5 - 0,45 atm ). Pary wodnej pod normalnym ciśnieniem używa się od odkażania m.in. wyposażenia sanitarnego.
• Promieniowanie - do odkażania używa się promieni UV o długości fali 256 nm, które niszczą drobnoustroje w powietrzu i na niezasłoniętych powierzchniach.

Czynniki chemiczne używane do dezynfekcji:

• czwartorzędowe sole amoniowe
• alkohole , np. alkohol etylowy , alkohol izopropylowy
• aldehydy , np. formaldehyd , aldehyd glutarowy
• związki fenolowe , np. krezol , rezorcynol
• biguanidy , np. chlorheksydyna
• związki metali ciężkich , np. srebra , miedzi , rtęci
• związki halogenowe , np. jodyna , chloramina , jodofory
• fiolet krystaliczny (barwnik), mleczan etakrydyny (Rivanol)
• utleniacze - nadtlenki , np. H2O2 lub nadmanganiany , np. nadmanganian potasu
• tenzydy , np. mydła
• kwasy i zasady .

Im dłuższy jest czas działania i stężenie środka dezynfekcyjnego, tym większa liczba drobnoustrojów zostanie zniszczona. Ze względu na to, iż środki chemiczne zwykle nie działają w środowisku suchym, ważny jest również stopień ich wilgotności, co jest szczególnie ważne w dezynfekcji powietrza.

Zobacz też

• sterylizacja
• antyseptyka
• sanityzacja
• dezynsekcja
• LifeStraw