Rurecznik mułowy, rurecznik pospolity (Tubifex tubifex) –
gatunek
skąposzczeta
z
rodzaju
rureczniki
.
Występowanie
Pierścienice
te są dość powszechne, można je spotkać w różnych miejscach: w
mulistym dnie
w wodach słodkowodnych, w
jeziorach
,
rzekach
, również w
stawach
czy
rowach
. Są wytrzymałe na różnorodne
zanieczyszczenia w środowisku
. Jest odporny na niską zawartość
tlenu
oraz znaczne zmiany składu chemicznego
wody
, dzięki czemu wytrzymuje nawet silne zanieczyszczenia. Występuje również nawet w mocno zanieczyszczonych wodach IV-V klasy.
Rurecznik stanowi ważny składnik
fauny dennej
. Żyje w mule tworząc kolonie zbite w gęstą masę. Pojedynczy osobnik zanurzony przednią częścią ciała w mule tkwi w podłożu, w rurce zbudowanej z mułu i
śluzu
, z której to wystawia część swojego ciała. Na zewnątrz wystaje tylko jego tylna część. Wykonuje kołyszące ruchy wahadłowe, co zapewnia dopływ zasobniejszej w tlen wody.
Rurecznik jest pożytecznym elementem
równowagi biologicznej
. Pełni podobną rolę, co np.
dżdżownica
w
glebie
. Odżywia się materiałami osadowymi wraz z zawartymi w nich martwymi cząstkami organicznymi,
glonami
pobieranych z mułu dennego.
Wygląd
Osiąga długość od 1 do 8 cm. Ciało pokrojem podobne do dżdżownicy, wykazuje wyraźną segmentację. Oddycha całą powierzchnią ciała a w warunkach niedotlenienia
hemoglobina
rozpuszczona w
osoczu
ułatwia mu
oddychanie
. Ta hemoglobina powoduje, że rurecznik posiada barwę czerwoną bądź rdzawą czy też brązową.
Przy masowym występowaniu rurecznik potrafi zabarwić dno na kolor czarwono-rdzawy, a występowanie go w większej gromadzie powoduje, że całość kolonii wykonuje falowe ruchy sprawiając wrażenie ruszającego się dna.
Rozmnażanie
Cykl życiowy
rurecznika zależny jest od
warunków termicznych
. Rozmnaża się masowo, tylko raz i ginie. Jaja składa w
kokonach
najczęściej w lecie (
czerwiec
-
sierpień
).
Rozmnażanie
jest możliwe u niego również wiosną i jesienią, zależne jest tylko od warunków termicznych wówczas panujących. Kokony wraz z jajami umieszcza głęboko w mule dennym, nawet do 15-20 cm w głąb mułu (
osadu
).
Przeżywalność młodych osobników jest mała. Najczęściej giną z powodu zbyt głębokiego umiejscowienia kokonów i długiej drogi do przebycia na powierzchnię mułu. Zbyt płytkie osadzenie kokonu stwarza okazję do ataków drapieżnych
larw
znajdujących się w tej strefie (
ochotka
,
wodzień
).
Rurecznik jako pokarm
Stanowi
pokarm
wielu
bezkręgowców
wodnych i
ryb
. Jest wykorzystywany w
akwarystyce
jako
wysokokaloryczny pokarm
dla
ryb akwariowych
. Nie można jednak podawać go bez zachowania odpowiednich zabiegów
higienicznych
i bez
odkażania
.
Rureczniki można też
zamrażać
co zabija w pewnym sensie
bakterie
, nie unikniemy jednak wyeliminowania wszystkich
związków chorobotwórczych
i
toksycznych
(
trujących
). Ze względu na możliwość kumulowania
toksyn
w ich ciele mogą stanowić przyczynę
zatruć u ryb
.
Żywienie
tym
pokarmem
musi odbywać się pod szczególną kontrolą, należy mieć pewność co do jakości miejsca, skąd jest pobierany.
Rurecznika można spotkać w handlu także pod postacią pokarmu w
tabletkach
. Za pomocą
liofilizacji
pokarm ten jest spreparowany, zawiera do 60%
białka
, ważnego składnika pokarmowego.
Niebezpieczny czy praktyczny
W przypadku karmienia ryb rurecznikiem istnieje realne
niebezpieczeństwo
zawleczenia różnych
chorób
poprzez kontakt ze skażonym środowiskiem, w którym to najczęściej przebywa rurecznik. Aby temu zapobiec należy bezwzględnie go
odkażać
wkładając go po uprzednim wypłukaniu do roztworu odkażającego (np. trypaflawina).
Uwagi
- Jest bardzo ważnym składnikiem pokarmu ryb, również akwariowych, lecz jest również nosicielem wielu groźnych chorób. Karmienie tylko samym rurecznikiem może doprowadzić do różnych chorób układu pokarmowego ryb.
- Rurecznik jest jednym z najlepszych nośników lekarstw i witamin w przypadku chorób ryb. Po wymoczeniu go w roztworach witamin czy leków możemy po 1-2 godz. podawać go w małych proporcjach chorym rybom. Wcześniej nie zapominać należy o przeczyszczeniu rurecznika wraz z jego odkażeniem.
Bibliografia
- H. Jakubowski, J. Ring - Ryby w akwarium ()
- Hans Frey - Moje akwarium ()
- Hans Frey - Akwarium słodkowodne ()
- Maria Prost - Choroby ryb ()
