Odkażanie skóry

Antyseptyka ( gr. anti – przeciw sepsis – gniciu, dosłownie: zapobieganie gniciu) – postępowanie odkażające, mające na celu niszczenie drobnoustrojów na skórze , błonach śluzowych , w zakażonych ranach .

W przeciwieństwie do dezynfekcji , antyseptyka nie dotyczy odkażania przedmiotów.

Chemiczne środki antyseptyczne

Do tego celu stosowane są preparaty zawierające dichlorofenol, heksachlorofenol, diglukonian chloroheksydyny , a także heksylorezorcynol , alkohol etylowy , alkohol izopropylowy , jodofory , gencjana , jodyna i jodopowidon oraz preparaty złożone: Dishand (Chirurgina), Octenisept . Ograniczone zastosowanie w antyseptyce znajdują chloraminy , barwniki akrydynowe, barwniki trifenylometanowe, związki srebra ( azotan srebra ) z żelatyną lub albuminą , nadmanganian potasu .

Historia antyseptyki

Pierwszym propagatorem antyseptyki był węgierski lekarz położnik Ignaz Semmelweis , który w 1847 roku skutecznie przeprowadził kampanię w sprawie dezynfekcji rąk roztworem chloru w klinikach położniczych. W krótkim czasie udało się zmniejszyć śmiertelność o połowę wśród rodzących kobiet.

Bardziej znanym od Semmelweisa i nazywanym ojcem antyseptyki był brytyjski chirurg Joseph Lister . Za skuteczny środek dezynfekcji uważał Lister kwas karbolowy ( fenol ). Zalecał stosowanie tego środka w czasie zabiegów i operacji w formie rozpylonego aerozolu (1867). Dzięki temu śmiertelność operacji przepukliny z 78% spadła do 10%. Rok 1867 traktowany jest również jako początek nowej epoki w chirurgii.

Kolejnym starym antyseptykiem jest jodoform , stosowany od 1880 r. do połowy XX wieku i wprowadzony przez Jana Mikulicz-Radeckiego . Mimo dużej skuteczności wycofany ze względu na toksyczność oraz możliwość alergii. Mikulicz wprowadził do aseptyki także (bawełniane rękawiczki operacyjne). Prawdopodobnie jako pierwszy^[1] stosował bawełniane maski zasłaniające usta i nos noszące dawniej nazwę "maska Mikulicza". Wprowadził do lecznictwa maść zawierającą roztwór azotanu srebra (tzw. maść Mikulicza – Unguentum Argenti nitratis compositum). Maść ta jest nadal stosowana w leczeniu trudno gojących się ran oraz jako skuteczny lek przeciwbakteryjny. Składnikami leku są azotan srebra i balsam peruwiański .

Zobacz też

• aseptyka
• sterylizacja (mikrobiologia)

Linki zewnętrzne

• Antisepticum

Przypisy