Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Nagroda Nobla w dziedzinie literatury

Nagroda Nobla w dziedzinie literatury

Literacka Nagroda Nobla uważana jest za najbardziej prestiżową międzynarodową nagrodą literacką na świecie. Ustanowiona razem z czterema innymi nagrodami przez Alfreda Nobla w testamencie z 1895 , jest przyznawana od 1901 .

Spis treści

Zasady przyznawania Nagrody

Wolą Alfreda Nobla było, aby nagroda trafiła w ręce osoby, która stworzy najbardziej wyróżniające się dzieło w kierunku idealistycznym. Pierwotny wymóg, zakładający, że rozpatrywane będą dzieła powstałe w roku poprzedzającym przyznanie nagrody został złagodzony do stwierdzenia, że starsze prace mogą być rozpatrywane, jeśli ich znaczenie zostało docenione dopiero niedawno.

Jako organ przyznający nagrodę Nobel wskazał Akademię Szwedzką . Została ona założona na wzór Akademii Francuskiej przez króla Gustawa III w 1786 . Akademia składa się z 18 członków, znanych jako De Aderton ("Osiemnastu"). W jej skład wchodzą szwedzcy pisarze, poeci, filolodzy i historycy. Nad wyborem laureata pracuje Komitet Noblowski, składający się z czterech lub pięciu osób, wybrany spośród członków Akademii na okres trzech lat.

Prawo do nominacji mają członkowie Akademii Szwedzkiej oraz innych akademii i instytucji o podobnym charakterze. Prawo to otrzymali także uniwersyteccy profesorowie literatury i filologii , poprzedni laureaci Nagrody, oraz przewodniczący stowarzyszeń odpowiedzialnych za twórczość literacką w danym kraju. Nominacje są tajne przez 50 lat, co oznacza że wszelkie nazwiska potencjalnych kandydatów podawane przed i po ogłoszeniu nagrody są jedynie spekulacjami.

Cykl pracy

Cykl pracy nad przyznawaniem nagrody wygląda następująco:

Wrzesień: członkowie Komitetu Noblowskiego wysyłają około 600-700 tajnych formularzy do osób uprawnionych do nominacji. Nominacje muszą być zgłaszane do 31 stycznia następnego roku.
Luty: Komitet tworzy listę i przekazuje Akademii do zatwierdzenia.
Kwiecień: Komitet wybiera 15-20 nazwisk kandydatów wstępnych do rozpatrzenia przez Akademię.
Maj: Komitet zawęża listę do 5 finalistów do rozpatrzenia przez Akademię.
Czerwiec-Sierpień: Członkowie Akademii zapoznają się z twórczością kandydatów.
Wrzesień: Dyskusja nad twórczością kandydatów.
Październik: Wybór laureata.
Grudzień: 10 grudnia w Sztokholmie odbywa się uroczysta Ceremonia Wręczenia Nagrody Nobla.

Głosowanie

Głosowanie, w którym biorą udział członkowie Akademii, odbywa się w październiku. Dokładny termin jest ustalony i podany odpowiednio wcześniej do wiadomości. Każda osoba uprawniona do głosowania daje sekretarzowi karteczkę z nazwiskiem kandydata. Obowiązuje bezwzględna większość głosów. W przypadku niewyłonienia zwycięzcy, głosowanie jest powtarzane.

Historia przyznawania nagrody

Pierwszym laureatem literackiej nagrody Nobla został Sully Prudhomme . Otrzymał on wówczas 150 782 koron szwedzkich (SEK). Obecnie kwota ta wynosi 10 milionów SEK.

Nagrody nie przyznano 7 razy: w latach 1914 , 1918 , 1935 , 1940 - 1943 . Czterokrotnie przyznano ją podwójnie: w latach 1904 , 1917 , 1966 i 1974 . Dwóch pisarzy nie przyjęło nagrody: Jean Paul Sartre i Borys Pasternak (któremu zakazały władze radzieckie).

Jedyny raz nagrodę przyznano pośmiertnie - w 1931 otrzymał ją Erik Axel Karlfeldt , członek Akademii pełniący przez 20 lat funkcję jej sekretarza. Był on dwukrotnie nominowany, lecz nie godził się na przyznanie jej samemu sobie.

Lista laureatów

RokImię i nazwiskoNarodowośćJęzykUzasadnienie
1901
Sully Prudhomme Francja francuski
1902
Theodor Mommsen Niemcy niemiecki
1903
Bjørnstjerne Bjørnson Norwegia norweski
1904
Frédéric Mistral Francja oksytański
José Echegaray y Eizaguirre Hiszpania hiszpański
1905
Henryk Sienkiewicz Polska polski
1906
Giosuè Carducci Włochy włoski
1907
Rudyard Kipling Wielka Brytania angielski
1908
Rudolf Eucken Niemcy niemiecki
1909
Selma Lagerlöf Szwecja szwedzki
1910
Paul Heyse Niemcy niemiecki
1911
Maurice Maeterlinck Belgia francuski
1912
Gerhart Hauptmann Niemcy niemiecki
1913
Rabindranath Tagore Indie bengalski
1914nagrody nie przyznano
1915
Romain Rolland Francja francuski
1916
Verner von Heidenstam Szwecja szwedzki
1917
Karl Adolph Gjellerup Dania duński
Henrik Pontoppidan Dania duński
1918nagrody nie przyznano
1919
Carl Spitteler Szwajcaria niemiecki
1920
Knut Hamsun Norwegia norweski
1921
Anatole France Francja francuski
1922
Jacinto Benavente Hiszpania hiszpański
1923
William Butler Yeats Irlandia angielski
1924
Władysław Reymont Polska polski
1925
George Bernard Shaw Irlandia angielski
1926
Grazia Deledda Włochy włoski
1927
Henri Bergson Francja francuski
1928 Sigrid Undset Norwegia norweski
1929
Thomas Mann Niemcy niemiecki
1930
Sinclair Lewis USA angielski
1931
Erik Axel Karlfeldt Szwecja szwedzki
1932
John Galsworthy Wielka Brytania angielski
1933
Iwan Bunin Rosja rosyjski
1934
Luigi Pirandello Włochy włoski
1935nagrody nie przyznano
1936
Eugene O'Neill USA angielski
1937
Roger Martin du Gard Francja francuski
1938
Pearl Buck USA angielski
1939
Frans Sillanpää Finlandia fiński
1940nagrody nie przyznano
1941nagrody nie przyznano
1942nagrody nie przyznano
1943nagrody nie przyznano
1944
Johannes Jensen Dania duński
1945
Gabriela Mistral Chile hiszpański
1946
Hermann Hesse Niemcy (od 1923 obywatel Szwajcarii ) niemiecki
1947
André Gide Francja francuski
1948
T. S. Eliot USA (od 1927 obywatel Wielkiej Brytanii ) angielski
1949
William Faulkner USA angielski
1950
Bertrand Russell Wielka Brytania angielski
1951
Pär Lagerkvist Szwecja szwedzki
1952
François Mauriac Francja francuski
1953
Winston Churchill Wielka Brytania angielski
1954
Ernest Hemingway USA angielski
1955
Halldór Laxness Islandia islandzki
1956
Juan Ramón Jiménez Hiszpania hiszpański
1957
|
Albert Camus Francja francuski
1958
Borys Pasternak ZSRR rosyjski
1959
Salvatore Quasimodo Włochy włoski
1960
Saint-John Perse Francja francuski
1961
Ivo Andrić Jugosławia serbsko-chorwacki
1962
John Steinbeck USA angielski
1963 Jorgos Seferis Grecja grecki
1964
Jean-Paul Sartre Francja francuski
1965
Michaił Szołochow ZSRR rosyjski
1966
Samuel Agnon Izrael hebrajski
Nelly Sachs Niemcy (od 1952 obywatel Szwecji ) niemiecki
1967 Miguel Ángel Asturias Gwatemala hiszpański
1968 Yasunari Kawabata Japonia japoński
1969
Samuel Beckett Irlandia angielski / francuski
1970
Aleksander Sołżenicyn ZSRR rosyjski
1971
Pablo Neruda Chile hiszpański
1972
Heinrich Böll Niemcy Zachodnie niemiecki
1973 Patrick White Australia angielski
1974
Eyvind Johnson Szwecja szwedzki
Harry Martinson Szwecja szwedzki
1975 Eugenio Montale Włochy włoski
1976
Saul Bellow Kanada (od 1941 obywatel USA ) angielski
1977
Vicente Aleixandre Hiszpania hiszpański
1978
Isaac Bashevis Singer Polska (od 1943 obywatel USA ) jidysz
1979 Odyseas Elitis Grecja grecki
1980
Czesław Miłosz Polska (od 1970 obywatel USA ) polski
1981
Elias Canetti Bułgaria (od 1952 obywatel Wielkiej Brytanii ) niemiecki
1982
Gabriel García Márquez Kolumbia hiszpański
1983 William Golding Wielka Brytania angielski
1984
Jaroslav Seifert Czechosłowacja czeski
1985 Claude Simon Francja francuski
1986
Wole Soyinka Nigeria angielski
1987 Josif Brodski ZSRR (od 1977 obywatel USA ) rosyjski / angielski
1988
Nadżib Mahfuz Egipt arabski
1989
Camilo José Cela Hiszpania hiszpański
1990
Octavio Paz Meksyk hiszpański
1991
Nadine Gordimer RPA angielski
1992
Derek Walcott Saint Lucia angielski
1993
Toni Morrison USA angielski
1994
Kenzaburō Ōe Japonia japoński
1995
Seamus Heaney Irlandia angielski
1996
Wisława Szymborska Polska polski
1997
Dario Fo Włochy włoski
1998
José Saramago Portugalia portugalski
1999
Günter Grass Niemcy niemiecki
2000
Gao Xingjian Chiny (od 1998 obywatel Francji ) chiński
2001 V. S. Naipaul Trynidad i Tobago , Wielka Brytania angielski
2002
Imre Kertész Węgry węgierski
2003
J. M. Coetzee RPA (od 2006 obywatel Australii ) angielski
2004
Elfriede Jelinek Austria niemiecki
2005
Harold Pinter Wielka Brytania angielski
2006
Orhan Pamuk Turcja turecki
2007
Doris Lessing Wielka Brytania angielski
2008
Jean-Marie Gustave Le Clézio Francja i Mauritius francuski
2009
Herta Müller Niemcy niemiecki
2010
Mario Vargas Llosa Peru (od 1993 obywatel Hiszpanii ) hiszpański za odwzorowanie struktur władzy i stanowcze obrazy indywidualnego oporu, buntu i porażki

Zobacz też

Linki zewnętrzne


Inne hasła zawierające informacje o "Nagroda Nobla w dziedzinie literatury":

Oddychanie komórkowe ...

Grenoble ...

Sztuka ...

Brno ...

1972 ...

Dwudziestolecie międzywojenne na świecie ...

Elegia ...

Mioglobina ...

1884 ...

Nowa Polityka Ekonomiczna ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Nagroda Nobla w dziedzinie literatury":

203 Okres międzywojenny na świecie. Postęp techniczny i kryzys gospodarczy (plansza 3) ...

206 Kultura, nauka i sztuka okresu międzywojennego (plansza 3) ...

010c. Rzym (plansza 3) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie