Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Norwegia

Norwegia, Królestwo Norwegii - (bokmål Norge, Kongeriket Norge, nynorsk Noreg, Kongeriket Noreg) – państwo położone w Europie Północnej na Półwyspie Skandynawskim. Graniczy ze Szwecją, Finlandią i Rosją. Administracyjnie podlegają Norwegii też Jan Mayen, archipelag Svalbard, Wyspa Bouveta, Wyspa Piotra I i Ziemia Królowej Maud na Antarktydzie (dwie ostatnie zgodnie z Traktatem Antarktycznym). Nazwa kraju pochodzi od Nordvegen co znaczy droga na północ.

Ustrój polityczny

Norwegia jest monarchią konstytucyjną. Według konstytucji, król ma bardzo szeroką władzę, m.in. wybiera Radę Państwa, w skład której wchodzi premier i co najmniej siedmiu członków, egzekwuje podatki, mianuje wszystkich urzędników cywilnych, kościelnych i wojskowych, jest naczelnym dowódcą sił lądowych i morskich, ma też prawo łaski.

W rzeczywistości władza wykonawcza spoczywa jednak w rękach rządu, na czele którego stoi premier. Władza ustawodawcza jest w rękach Stortingu (jednoizbowy parlament), w którym zasiada łącznie 169 deputowanych. Składa się z dwóch wydziałów: Lagtingu (¼) i Odelstingu (¾). Wybierany jest na kadencję czteroletnią. Projekty ustaw wnoszone są do Odelstingu przez jego członków lub rząd za pośrednictwem członka Rady Państwa. Konstytucja Norwegii obowiązuje od 17 maja 1814 roku, z późniejszymi zmianami.

Stolica Oslo
Powierzchnia 324 220 km²
Liczba ludności 4 769 000


Geografia

Norwegia jest najrzadziej, po Islandii, zaludnionym krajem europejskim. Średnia gęstość zaludnienia wynosi 14,7 mieszkańca na 1 km². Ludność jest skupiona głównie w południowej części kraju, w regionie Oslofjord oraz na wybrzeżach. W miastach mieszka 3,3 mln osób (73% ludności, dane z roku 2001). Największą aglomeracją jest Oslo. Średnia gęstość zaludnienia aglomeracji wynosi 3787 osób na km². Inne duże miasta Norwegii to Bergen, Stavanger, Trondheim, Tromsø, Drammen, Fredrikstad, Molde, Lillestrøm, Kristiansand, Narwik.

Historia

Najstarsze jak dotąd ślady działalności człowieka w Norwegii odkryto koło Komsa w okręgu Finnmark i niedaleko Fosna w Nordmøre. Datuje się je na około 9000 p.n.e. – 8000 p.n.e..

W 793 r. atakiem na klasztor w Lindisfarne rozpoczęła się epoka wikingów. Od tego roku skandynawscy najeźdźcy na długich łodziach często widziani byli w portach Europy Północno-Zachodniej. Norwescy wikingowie dotarli do Islandii, Irlandii (założyli tam miasto Dublin), Grenlandii a także do Ameryki.

We wczesnym średniowieczu kraj podzielony był pomiędzy lokalnych władców. Jednym z pierwszych, którzy podjęli próbę zjednoczenia, był Harald Pięknowłosy (nor. Harald Hårfagre). On to właśnie w roku 872, po bitwie pod Harsfjorden założył pierwszą w Norwegii siedzibę królewską – Avaldsnes.

Pierwszy kościół powstał w Norwegii w Moster w 995 r. za sprawą króla Olava Tryggvasona. Jako symboliczny moment chrystianizacji kraju uznaje się jednak bitwę pod Stiklestad, gdzie poległ władca Norwegii Olav Haraldsson, uznany później świętym. XIII wiek to czas świetności Norwegii: pod panowaniem Håkona IV w skład terytorium norweskiego wchodziły także Jämtland, Islandia, Wyspy Owcze, Orkady, Szetlandy i Grenlandia. W XIV wieku kraj został osłabiony przez zwiększające się wpływy Hanzy, epidemię czarnej śmierci w 1349 r. i walki o tron. Po śmierci Håkona VI w 1380 r. tron objął jego syn Olav IV, a następnie żona zmarłego króla, Małgorzata I, która była także królową Danii, a później i Szwecji. W 1397 Norwegia, Szwecja i Dania zawarły unię, zwaną kalmarską. Szwecja wyłamała się z unii w 1523 r. Norwegia, coraz bardziej zależna od Danii, pozostała w unii do 1814 r. Wtedy to, zwycięzcy w wojnach napoleońskich podpisali traktat w Kilonii, na podstawie którego Norwegia miała stać się częścią Szwecji, jako odszkodowanie dla tej ostatniej za stratę Finlandii na rzecz Rosji. Uchwalona 17 maja 1814 w Eidsvoll konstytucja była próbą odzyskania przez kraj całkowitej suwerenności. Skończyło się jednak na unii personalnej ze Szwecją. Pełną niepodległość odzyskali Norwegowie w 1905 r.

W I wojnie światowej kraj zachował neutralność. W II wojnie światowej również próbował pozostać neutralny, jednak zaatakowany przez wojska hitlerowskie 9 kwietnia 1940, przystąpił do antyhitlerowskiej koalicji. Pierwsze lata powojenne to lata rządów Norweskiej Partii Pracy. Odbudowano Norweskie Siły Zbrojne. W 1949 r. po długich debatach nad kierunkiem polityki zagranicznej kraj przystąpił do NATO. W sprawie przystąpienia do Unii Europejskiej odbyły się w Norwegii dwa plebiscyty: w 1972 i 1994 r. Oba zakończyły się niewielką przewagą strony opowiadającej się przeciw członkostwu w Unii. Wskutek odkrycia złóż ropy naftowej i gazu ziemnego pod dnem Morza Północnego w latach 60. i 70. XX wieku, Norwegia jest obecnie jednym z najbogatszych krajów świata.


Inne hasła zawierające informacje o "Norwegia":

Odense ...

Linköping ...

Tampere ...

1484 Jagiellończyk 1492 Sułtan Maroka 1472 Muhammad asz-Szajch al-Mahdi 1505 Mediolan 1476 Gian Galeazzo 1494 Lord Monako 1458 Lambert Grimaldi 1494 Nawarra 1483 Katarzyna z Nawarry 14841484 Katarzyna z Nawarry i Jan d'Albret 1516 Norwegia 1483 Jan Oldenburg 1513 Papież 1471 Sykstus IV 14841484 Innocenty VIII 1492 ElektorPalatynatu 1476 Filip 1508 Portugalia 1481 Jan II Doskonały 1495 Niemcy 1440 Fryderyk III Habsburg 1493 Rosja 1462 Iwan III Srogi (a. Wielki) 1505 Elektor Saksonii 1464 Ernest 1486 Szkocja 1460 Jakub III 1488 Król ...

1499 I 1502 Litwa 1492 Aleksander Jagiellończyk 1506 Sułtan Maroka 1472 Muhammad asz-Szajch al-Mahdi 1505 Mediolan 1494 Ludovico il Moro 1499 Lord Monako 1494 Jan II 1505 Nawarra 1484 Katarzyna z Nawarry i Jan d'Albret 1516 Norwegia 1483 Jan Oldenburg 1513 Papież 1492 Aleksander VI 1503 ElektorPalatynatu 1476 Filip 1508 Portugalia 1495 Manuel I Szczęśliwy 1521 Niemcy 1493 Maksymilian I Habsburg 1519 Rosja 1462 Iwan III Srogi (a. Wielki) 1505 Elektor Saksonii 1486 Fryderyk I Mądry 1525 Szkocja 1488 Jakub ...

1972 ...

1408 I 1412 HrabiaHolandii 1404 Wilhelm VI 1417 CesarzJaponii 1392 Go-Komatsu(後小松天皇) 1412 Kalif 1406 Al-Musta'in 1414 Król Kastyliii Leónu 1406 Jan II Kastylijski 1454 PatriarchaKonstan-tynopola 1397 Mateusz I 1410 Litwa 1392 Witold 1430 Sułtan Maroka 1398 Usman III 1421 Mediolan 1402 Giovanni Maria 1412 Moskwa 1389 Wasyl I 1425 Nawarra 1387 Karol III Szlachetny 1425 Norwegia 1387 Małgorzata 1412 1396 Eryk III Pomorski 1442 (Anty)papieżawinioński 1394 Benedykt XIII 1417 Papieżrzymski 1406 Grzegorz XII 1415 ElektorPalatynatu 1398 Ruprecht III 1410 Portugalia 1385 Jan I Dobry 1433 Niemcy 1400 Ruprecht Wittelsbach 1410 Despota Serbii 1402 Stefan Hrebeljanović 1427 Elektor Saksonii 1388 Rudolf III 1419 Szkocja 1406 Jakub ...

1398 Leónu 1390 Henryk III Chorowity 1406 PatriarchaKonstan-tynopola 1397 Mateusz I 1410 Litwa 1392 Witold 1430 Sułtan Maroka 1396 Abu Amir Abdullah13981398 Usman III 1421 Mediolan 1378 Giovanni Galeazzo 1402 Lord Monako 1397 Ludwik 1402 Moskwa 1389 Wasyl I 1425 Nawarra 1387 Karol III Szlachetny 1425 Norwegia 1387 Małgorzata 1412 1396 Eryk III Pomorski 1442 (Anty)papieżawinioński 1394 Benedykt XIII 1417 Papieżrzymski 1389 Bonifacy IX 1404 ElektorPalatynatu 1390 Ruprecht II 13981398 Ruprecht III 1410 Portugalia 1385 Jan I Dobry 1433 Niemcy 1378 Wacław IV Luksemburski 1400 Książę Serbii 1389 Stefan ...

1749 Szah1749 Indie 1748 Ahmad Szah Bahadur 1754 Król Irlandii 1727 Jerzy II Hanowerski 1760 CesarzJaponii 1747 Momozono(桃園天皇) 1762 PatriarchaKonstan-tynopola 1748 Cyryl V 1751 KsiążęLiechten-steinu 1748 Józef Wacław 1772 Sułtan Maroka 1745 Abdullah ibn Ismail 1757 KsiążęMonako 1733 Honoriusz III 1793 Nawarra 1710 Ludwik XV 1774 Norwegia 1746 Fryderyk V 1766 Papież 1740 Benedykt XIV 1758 ElektorPalatynatu 1742 Karol IV Teodor 1799 Portugalia 1706 Jan V 1750 Prusy 1740 Fryderyk II Wielki 1786 Niemcy 1745 Franciszek I Lotaryński 1765 Rosja 1741 Elżbieta 1762 Elektor Saksonii 1733 Fryderyk August II (król ...

1411 I 1412 HrabiaHolandii 1404 Wilhelm VI 1417 CesarzJaponii 1392 Go-Komatsu(後小松天皇) 1412 Kalif 1406 Al-Musta'in 1414 Król Kastyliii Leónu 1406 Jan II Kastylijski 1454 PatriarchaKonstan-tynopola 1410 Eutymiusz II 1416 Litwa 1392 Witold 1430 Sułtan Maroka 1398 Usman III 1421 Mediolan 1402 Giovanni Maria 1412 Moskwa 1389 Wasyl I 1425 Nawarra 1387 Karol III Szlachetny 1425 Norwegia 1387 Małgorzata 1412 1396 Eryk III Pomorski 1442 (Anty)papieżawinioński 1394 Benedykt XIII 1417 Papieżrzymski 1406 Grzegorz XII 1415 (Anty)papieżsoborowy 1410 Jan XXIII 1415 ElektorPalatynatu 1410 Ludwik III 1436 Portugalia 1385 Jan I Dobry 1433 Niemcy 1410 antykrólJodok Luksemburski1411 1410 Zygmunt Luksemburski 1437 Despota Serbii 1402 Stefan ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Norwegia":

37. Organizacje międzynarodowe ? ASEAN, WNP, Europejskie organizacje (plansza 14) co spowodowało spadek znaczenia organizacji. Obecnie jej członkami są tylko Islandia, Lichtenstein, Norwegia i Szwajcaria. W 1992 roku państwa EFTA wspólnie z UE utworzyły Europejski ...

031 Najazdy Normanów na Europę między IX - XI w. (plansza 11) ...

031 Najazdy Normanów na Europę między IX - XI w. (plansza 6) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie