Pytodoris Filometor lub Pytodoryda Filometor ( gr. : Πυθοδωρίς, Pythodōrís; Πυθοδωρίδα, Pythodōrída) (ur. 30 / 29 p.n.e. w Smyrnie , zm. 33 n.e.) – królowa Pontu od 8 p.n.e. do swej śmierci. Córka Pytodorosa , bogatego greckiego obywatela miasta Tralles oraz przyjaciela Pompejusza , późniejszego triumwira rzymskiego. Dwukrotnie zamężna, najpierw z królem Pontu i Bosporu Polemonem I Pytodorosem , potem z królem Kapadocji i Małej Armenii Archelaosem I .

Dzieciństwo

Pytodoris urodziła się i dorastała w Smyrnie (obecny Izmir w Turcji ). Była jedynaczką bogatego anatolijskiego Greka Pytodorosa z Tralles oraz Rzymianki Antonii . Otrzymała imię po ojcu.

Dziadkami po kądzieli byli triumwir rzymski Marek Antoniusz oraz jego druga żona Antonia Hybryda . Dziadkowie po mieczu są nieznani. Pytodoris prawdopodobnie była pierwszą wnuczką urodzoną Antoniuszowi .

Królowa

Około 14 p.n.e. Pytodoris poślubiła Marka Antoniusza Polemona I Eusebesa Sotera , króla Pontu i Bosporu . Mąż był wdowcem po królowej Bosporu Dynamis Filoromajos , córce Farnakesa II Filoromajosa , króla Pontu i Bosporu. Pierwsze małżeństwo jej męża było bezdzietne.

Po śmierci męża w 8 p.n.e. Pytodoris stała się samodzielną królową Pontu aż do śmierci. Utraciła Królestwo Bosporu na rzecz pasierba jej męża Tyberiusza Juliusza Aspurgosa Filoromajosa .

Po śmierci Polemona I, wyszła ponownie za mąż. Poślubiła króla Kapadocji i Małej Armenii Archelaosa I Filopatrisa Ktistesa Sotera , wdowca po nieznanej z imienia księżniczki, prawdopodobnie córki Ariobarzanesa II Filopatora , króla Kapadocji. Pytodoris wyjechała z dziećmi z Pontu do Kapadocji by zamieszkać razem z mężem. Jej drugie małżeństwo było bezdzietne. W 17 r. n.e. zmarł jej mąż, a Kapadocja stała się rzymską prowincją. Pytodoris postanowiła wrócić z dziećmi z pierwszego małżeństwa do Pontu .

W późniejszych latach, ok. 18 - 19 r. n.e., syn Marek Antoniusz Polemon pomagał jej w administracji królestwa Pontu. W 33 r. n.e. zmarła Pytodoris, pięć lat przed objęciem tronu przez jej wnuka Gajusza Juliusza Polemona II w 38 r. Jej następczynią była córka Antonia Tryfena . Pytodoris była przyjaciółką greckiego geografa Strabona . Strabon opisał ją jako kobietę cnotliwego charakteru, posiadającą wielką zdolność do interesów. Podał jeszcze, że za jej panowania doszło do rozkwitu Pontu .

Potomstwo

Pytodoris i Polemon posiadali dwóch synów i jedną córkę:

• Zenon (zm. 34), znany jako Zenon Artakses lub Artakses III , późniejszy król Armenii od 18 r.
• Marek Antoniusz Polemon I Filopator (zm. 40), późniejszy arcykapłan i władca Olby w Cylicji Trachejskiej 17-37. Posiadał syna:
  • Marek Antoniusz Polemon II (zm. 70), późniejszy arcykapłan i władca Olby Cylicji Trachejskiej od 41 r. Od 48 r. żonaty z Bereniką, córką Agryppy I , króla Chalkis i wdową po kuzynie oraz królu Chalkis Herodzie . W 54 r. doszło między nimi do rozwodu.
• Antonia Tryfena (ur. 10 p.n.e., zm. 55 n.e.), żona Kotysa VIII , króla Tracji. Po śmierci matki objęła władzę w Poncie w 33 r.

Bibliografia

• Sartre M., Wschód rzymski. Prowincje i społeczeństwa prowincjonalne we wschodniej części basenu Morza Śródziemnego w okresie od Augusta do Sewerów (31 r. p.n.e.-235 r. n.e.), tłum. S. Rościcki, Ossolineum, Wrocław 1997, s. 40 i in., .

Linki zewnętrzne

• Pythodorida w Absolute Astronomy