Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Jemen

Jemen

الجمهوريّة اليمنية
Republika Jemeńska
Flaga Jemenu
Godło Jemenu
Flaga Jemenu Godło Jemenu
Hymn : Zjednoczona Republika
Położenie Jemenu
Język urzędowy arabski
Stolica Sana
Ustrój polityczny republika
Głowa państwa prezydent Ali Abdullah Salih
Szef rządu premier Ali Muhammad Mudżawar
Powierzchnia
 • całkowita
 • wody śródlądowe
48. na świecie
527 970 km²
0%
Liczba ludności  ( 2008 )
 • całkowita 
 •  gęstość zaludnienia
51. na świecie
23 013 000
44 osób/km²
Jednostka monetarna rial jemeński (YER)
Niepodległość
–proklamowana
–zjednoczenie
od Turcji
30 października 1918
22 maja 1990
Religia dominująca islam
Strefa czasowa UTC +3
Kod ISO 3166 YE
Domena internetowa .ye
Kod samochodowy Y
Kod telefoniczny +967
Mapa Jemenu

Jemen (اليمن Al-Jaman, Republika Jemeńska, الجمهوريّة اليمنية Al-Dżumhurijja al-Jamanijja) – azjatyckie państwo położone na Półwyspie Arabskim nad Morzem Arabskim , Zatoką Adeńską i Morzem Czerwonym , pomiędzy Omanem i Arabią Saudyjską . Stolica: Sana . Największe miasta: Sana, Aden , Taizz , Al-Hudajda i Al-Mukalla .

Spis treści

Ustrój polityczny

Podstawy ustroju politycznego Jemenu zostały określone w konstytucji z 16 maja 1990 r. z poprawkami wprowadzonymi w latach 1994 i 2001 . Jemen jest republiką na czele której stoi prezydent wybierany w głosowaniu powszechnym na 7-letnią kadencję (od 2001 r.). Władzę ustawodawczą sprawuje dwuizbowy parlament . Licząca 301 członków Izba Reprezentantów wybierana jest w wolnych wyborach co 6 lat. Senat – druga izba parlamentu składająca się ze 111 osób jest mianowana przez prezydenta (od 2001 r.). Władzę wykonawczą sprawuje rząd pod przewodnictwem premiera.

Podział administracyjny

Jemen jest podzielony na 19 prowincji (muhafazah):

  1. Abjan ,
  2. Aden,
  3. Ad-Dali ,
  4. Al-Bajda,
  5. Al-Hudajda ,
  6. Al-Dżauf,
  7. Al-Mahra ,
  8. Al-Mahwit ,
  9. Amran,
  10. Hadramaut ,
  11. Hadżdża,
  12. Ibb ,
  13. Lahidż ,
  14. Marib ,
  15. Sada ,
  16. Sana ,
  17. Szabwa,
  18. Taizz,
  19. Zamar.

Do celów administracyjnych i wyborczych stolica kraju traktowana jest jako dodatkowa prowincja.

Geografia

Jemen leży na południowej krawędzi Płaskowyżu Arabskiego. W rzeźbie kraju dominują góry i wyżyny. W jego zachodniej części, równolegle do wybrzeża Morza Czerwonego ciągną się pasma gór krawędziowych As-Sirat z najwyższym szczytem Jemenu Dżabal an-Nabi Szuajb (3760 m n.p.m. ) Od morza oddziela je nizina Tihama . Południowa część kraju jest górzysta z najwyższym szczytem Adaran (2513 m n.p.m.). We wschodniej części Jemenu dominują wyżyny i płaskowyże poprzecinane dolinami rzek okresowych. Północ kraju zajmuje pustynia Ar-Rub al-Chali . Jemen jest państwem dwóch kontynentów , ponieważ należy do niego także afrykański Archipelag Sokotra .
Jemen leży w strefie klimatu zwrotnikowego suchego. Wielkość opadów waha się od 80-130 mm na nizinach nadbrzeżnych do 800 mm rocznie w najwyższych pasmach górskich. Niektóre regiony na północy i północnym wschodzie kraju (pustynia Ar-Rub al-Chali) pozbawione są opadów przez 5-10 lat. Średnie temperatury w styczniu wynoszą od 25 °C na nizinach nadbrzeżnych do 13 °C w górach. Średnie temperatury lipca wahają się od 32 °C na nizinach do 20 °C w górach.
Z powodu niesprzyjających warunków klimatycznych w Jemenie występują wyłącznie rzeki okresowe. Dominują ubogie gleby pustynne, jedynie w dolinach rzek okresowych zdarzają się żyźniejsze gleby aluwialne, a na obszarach wyżynnych czerwone buroziemy.
Na nizinach dominuje pustynna i półpustynna roślinność krzewiasta z gajami daktylowymi w miejscach o większej wilgotności. W środkowej części kraju spotkać można rzadkie sawanny i kolczaste zarośla. W górach występują lasy akacjowe w najwyższych partiach zastąpione przez karłowate oliwki i drzewiaste jałowce.
Wśród zwierząt żyjących na terytorium Jemenu występuje wiele gatunków pochodzących z terenu Afryki m.in.: pawian płaszczowy , koziorożec nubijski , gazele, oryks arabski . Żyją tam również: hiena pręgowana , karakal , szakal złocisty , waran szary i żmija rogata .


(2004)
Terytorium
527 970 km² (wg CIA – The World Factbook), 536 869 km² (dane oficjalne)

w skład terytorium państwa wchodzą: wyspy Perim , Sokotra , Kamaran, dawna Jemeńska Republika Arabska (Jemen Północny) i dawna Ludowo-Demokratyczna Republika Jemenu (Jemen Południowy)

Granice lądowe
1746 km
w tym z państwami:
Oman – 288 km
Arabia Saudyjska – 1458 km
Linia brzegowa
1 906 km
Granice morskie
morze terytorialne: 12 mil morskich
wyłączna strefa ekonomiczna: 200 mil morskich
szelf kontynentalny: 200 mil morskich albo do skraju płyty kontynentalnej
Skrajne wysokości
najniższy punkt: Morze Arabskie 0 m n.p.m.
najwyższe wzniesienie: Nabi Szuajb 3760 m n.p.m.
Zasoby naturalne
ropa naftowa , ryby, sól kamienna , marmur , niewielkie złoża węgla kamiennego, złoto , nikiel , miedź , żyzna gleba na zachodzie kraju
Grunty nawadniane
4 900 km² (1998)
Zagrożenia naturalne
letnie burze piaskowe, bardzo ograniczone zasoby słodkiej wody, niewystarczające zaopatrzenie w wodę do nawadniania, erozja gleby, pustynnienie
Inne informacje
strategiczne położenie nad cieśniną Bab al-Mandab łączącą Morze Czerwone i Zatokę Adeńską, jednym z najbardziej zatłoczonych szlaków żeglugowych


Historia

Na terenie dzisiejszego Jemenu istniały w starożytności państwa minejskie (XII-VII wiek p.n.e. oraz Królestwo Saby (X/IX-II wiek p.n.e.). W II wieku p.n.e. północnym Jemenem zaczęli władać Himjaryci a w 525 n.e. zdobyli te terytoria Abisyńczycy. W 575 n.e. tereny te zostały przyłączone do Persji . Południowy Jemen został opanowany w I wieku p.n.e. przez Rzymian , a w IV wieku n.e. wszedł w skład imperium perskiego. W VII wieku całe terytorium Jemenu zostało opanowane przez Arabów. Od XVI wieku Jemen wchodził w skład imperium osmańskiego. Północny Jemen uzyskał niepodległość od Turcji w 1918 (od 1962Jemeńska Republika Arabska ze stolicą w Sanie). Jemen Południowy w okresie 1839 - 1967 był brytyjską kolonią i protektoratem z głównym ośrodkiem w Adenie. Ta część Jemenu uzyskała niepodległość dopiero w 1967 przyjmując od 1970 nazwę Ludowo-Demokratyczna Republika Jemenu . Jemen Południowy znalazł się w strefie wpływów ZSRR . W latach 1972 i 1979 miały miejsce dwa krótkotrwałe konflikty zbrojne pomiędzy obydwoma państwami. Jednak do zjednoczenia Jemenu doszło dopiero w 1990 . Pierwsze demokratyczne wybory miały miejsce w 1993 . Rok później doszło do próby secesji dawnego Jemenu Południowego i wybuchu krótkiej wojny domowej (maj-lipiec 1994 ), która zakończyła się zwycięstwem wojsk rządowych. W wyborach prezydenckich 20 września 2006 , dotychczasowy prezydent Ali Abdullah Saleh został wybrany z poparciem 77,2% na kolejną siedmioletnią kadencję.

Gospodarka

Jemen jest jednym z najsłabiej rozwiniętych państw arabskich. Produkt krajowy brutto w roku 2003 wynosił 15,09 mld USD, co dawało 800 USD w przeliczeniu na jednego mieszkańca. Wzrost gospodarczy wynosił 2,8%. Wskaźnik inflacji od kilku lat utrzymuje się na poziomie około 10% (10,8% w 2003 r.). Maleje wskaźnik zadłużenia kraju, który w roku 1997 sięgał 67,3% wartości PKB. Dane za rok 2003 mówią o 39,5% zadłużeniu. Wysoka jest stopa bezrobocia wynosząca 35% (2003).
Większość zatrudnionych pracuje w rolnictwie i pasterstwie. Produkcja rolnicza to: zboża, owoce, warzywa, rośliny strączkowe, kawa , bawełna , zwierzęta hodowlane (owce, wielbłądy, kozy, bydło, drób). Istotne znaczenie ma również rybołówstwo. Największe znaczenie w przemyśle ma wydobycie oraz przetwarzanie ropy naftowej. Mniejsze zaś wytwarzanie wyrobów bawełnianych, ze skóry oraz materiałów budowlanych. Największym ośrodkiem przemysłowym jest Aden .
W roku 2003 Jemen zanotował nadwyżkę w handlu zagranicznym. Eksportuje się głównie ropę naftową, poza tym kawę oraz suszone i solone ryby. Importuje: żywność, maszyny i urządzenia oraz produkty chemiczne. Według danych z 2003 r. największy udział w eksporcie Jemenu mają: Chiny – 28,5%, Tajlandia – 18,3%, Indie – 14%, Korea Południowa – 10,5%, Malezja – 5,1%. Najwięcej importuje się z: Zjednoczonych Emiratów Arabskich – 13,5%, Arabii Saudyjskiej – 10,8%, Chin – 9,4%, USA – 5,2%, Kuwejtu – 4,7%, Francji – 4,3%.

W roku 2008 media doniosły, iż istnieje plan budowy największego na świecie mostu pomiędzy Jemenem a Dżibuti , który łączyłby Afrykę z Półwyspem Arabskim. Inwestycja miałaby być finansowana przez firmy z Jemenu, Francji i Arabii Saudyjskiej.

Ludność

Jemen zamieszkują prawie wyłącznie Arabowie . Spotkać można tam również nielicznych mieszkańców pochodzenia afrykańskiego, europejskiego lub hinduskiego. Religią dominującą jest islam (ok. 99% populacji, w tym 50% sunnici , 48% zajdyci , pozostali to imamici i kilka wyznań isma'ilickich ). Około 1/3 ludności zamieszkuje w miastach.

(2005)
Liczba ludności20 727 063
Ludność według wieku
 0 – 14 lat46,5%”
 15 – 64 lat50,8%”
 ponad 64 lata2,7%
Wiek (mediana)
 w całej populacji16,5 lat
 mężczyzn16,5 lat
 kobiet16,5 lat
Przyrost naturalny3,45%
Współczynnik urodzeń43,07 urodzin/1000 mieszkańców
Współczynnik zgonów8,53 zgonów/1000 mieszkańców
Współczynnik migracji0 migrantów/1000 mieszkańców
Ludność według płci
 przy narodzeniu1,05 mężczyzn/kobiet
 poniżej 15 lat1,04 mężczyzn/kobiet
 15 – 64 lat1,04 mężczyzn/kobiet
 65 lat i więcej0,97 mężczyzn/kobiet
Umieralność noworodków
 W całej populacji61,5 śmiertelnych/1000 żywych
 płci męskiej66,26 śmiertelnych/1000 żywych
 płci żeńskiej56,49 śmiertelnych/1000 żywych
Oczekiwana długość życia
 w całej populacji61,75 lat
 mężczyzn59,89 lat
 kobiet63,71 lat
Rozrodczość6,67 urodzeń/kobietę
Święta państwowe
DataPolska nazwaOryginalna nazwa
22 maja Dzień Zjednoczenia Narodowego
26 września Dzień Rewolucji 1962 roku
14 października Dzień Narodowy
30 listopada Dzień Niepodległości


Religia

Zobacz też

  • Niektóre miasta: Hanffar, Asz-Szihr , Badżil

Przypisy

  1. [1] Dane statystyczne zaczerpnięto z książki Patricka Johnstona i Jasona Mandryka pt. "Operation World", oraz z innych źródeł.

Linki zewnętrzne


Inne hasła zawierające informacje o "Jemen":

Tablica rejestracyjna (NL)Honduras (HN) IIndie (IND)Indonezja (RI)Irak (IRQ)Iran (IR) Irlandia (IRL) Islandia (IS)Izrael (IL) JJamajka (JA)Japonia (J)Jemen (Y)Jordan (HKJ) K Kambodża (K) Kamerun (CAM)Kanada (CDN)Katar (QA)Kazachstan (KZ)Kenia (EAK)Kirgistan (KS)Kiribati (KIR)Kolumbia ...

1962 ...

1958 m.in. piłkarze Manchesteru United . 5 marca – dokonano oblotu bombowca Jak-28 . 8 marca – Jemen Północny przystąpił do konfederacji Zjednoczonych Emiratów Arabskich . 19 marca – utworzono Europejskie ...

1947 ...

Świadkowie Jehowy ...

Przywódcy polityczni i religijni na świecie ...

Klęska głodu ...

Państwa świata według kontynentów ...

2000 ...

1990 ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Jemen":

135. Konflikty zbrojne w Azji i ich przyczyny (plansza 2) ...

118. Problem wyżywienia ludności (plansza 10) ...

008. Mierzenie czasu i kalendarz (plansza 16) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie