Bitwa pod Opsą miała miejsce
26 maja
1792
roku podczas
wojny polsko-rosyjskiej 1792
.
Bitwa stoczona została w rejonie miasta
Opsa
pomiędzy częścią
rosyjskiego
korpusu
kniazia
Dołgorukiego
a
pułkiem
tatarskim
armii
Wielkiego Księstwa Litewskiego
, którym dowodził Michał Kirkor.
Sytuacja przed bitwą
Korpus rosyjski kniazia Dołgorukowa (9000 żołnierzy) przeprawił się przez
Dźwinę
22 maja
, przy czym większość oddziałów i tabor przeprawił się pod
Dyneburgiem
, podczas gdy reszta wojsk pod komendą generała Rautenfelda przekroczyła rzekę pod
Krasławiem
. Obie kolumny rosyjskiego koprusu ruszyły potem na
Brasław
.
Wkrótce po przejściu na drugi brzeg Dźwiny generał Rautenfeld wysłał na zwiad w kierunku
Drui
oddział
Kozaków Dońskich
. Oddział ten zdobył informację, że w miasteczku stacjonuje
chorągiew
tatarska
rotmistrza
Rejżewskiego. Wracając Kozacy rozbili podjazd wysłany z pułku tatarskiego Michała Kirkora, biorąc do niewoli dwóch
ułanów
. Po powrocie podjazdu Rautenfeld natychmiast posłał pod Druję oddział 160 żołnierzy, jednak Rejżewski dowiedziawszy się o zbliżających sie Rosjanach wycofał się na
Głębokie
. W tej sytuacji Rautenfeld zrezygnował z pościgu i kontynuował marsz na Brasław, który zajął
26 maja
.
Bitwa
Znane są dwie relacje opisujące bitwę pod Opsą - jedna według
Szymona Zabiełły
, druga według
Józefa Sułkowskiego
.
Opis bitwy według Szymona Zabiełły
Gdy Rautenfeld zajął Brasław, główna część korpusu Dołgorukowa maszerowała na Opsę. W straży przedniej wojsk rosyjskich szło 100 Kozaków dońskich dowodzonych przez kapitana Biełogorodcewa. Maszerujący w awangardzie sił Dołgorukowa Biełogorodcew wysłał siedmioosobowy zwiad, który natknął się na podobny zwiad pułku tatarskiego Michała Kirkora. Doszło do walki w okolicach Opsy, w których pułk Kirkora walczył z oddziałem kilkuset Kozaków dońskich pułkownika Kirejewa. Po kilku godzinach walki pułk litewski zmuszony został do odwrotu. Do niewoli dostał się rotmistrz Miłłaszewicz, a porucznik Achmatowicz został ciężko ranny. Szymon Zabiełło stwierdził, że w bitwie zginęło klikudziesięciu Rosjan, ponadto posądził o zdradę jednego z Żydów, który miał podać fałszywe informacje o kawalerii rosyjskiej.
Opis bitwy według Józefa Sułkowskiego
Stacjonujący w Opsie pułk tatarski Michała Kirkora obserwował ruchy wojsk rosyjskich. Generał Rautenfeld, chcąc unieszkodliwić wojska tatarskie już nocą
25 maja
otoczył miasto. Kirkor chciał uniknąć rosyjskiej niewoli, rzucił więc swój pułk do desperackiego ataku, który pozwolił mu wyrwać się z okrążenia. Podczas walk obie strony straciły około 300 żołnierzy.
Literatura
- Piotr Borawski, Tatarzy w dawnej Rzeczypospolitej, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1986, , str. 224-225.