Materializm dialektyczny nie ograniczał się do zjawisk przyrody, obejmował także zjawiska społeczne. Marks wywodził, że nie tylko przyroda, ale i dzieje ludzkie mają osnowę materialną, podlegającą prawom koniecznym. Dzieje poszczególnych ludzi należy rozważać w zespole społecznym, nikt bowiem nie żyje sam, wszyscy żyją społecznie. A żyjąc społecznie, wchodzą w konieczne i niezależne od ich woli stosunki.
Pogląd ten otrzymał nazwę materializmu historycznego. „Historycznego", bo dotyczył stosunków ludzkich i ich historycznego rozwoju, a „materializmu" — bo stosunki te tłumaczył materialistycznie. Był zastosowaniem materializmu dialektycznego do stosunków społecznych.
Marks odkrył „ukryty dotychczas pod ideologicznymi nawarstwieniami prosty fakt, że ludzie muszą przede wszystkim jeść, pić, mieć mieszkanie i odzież, zanim będą mogli się zajmować polityką, nauką, sztuką, religią itd."
Ludzie muszą przede wszystkim jeść, pić, mieć mieszkanie i odzież, zanim będą mogli się zajmować polityką, nauką, sztuką, religią itd.
