Blenda agatowa

Onyks chalcedonowy z Australii

Onyks alabastrowy

Onyks – cenna odmiana chalcedonu o równoległym ułożeniu warstw, na przemian białej i czarnej .
Nazwa pochodzi z greckiego onix i oznacza pazur (paznokieć, racica): nawiązuje do twardości, wyglądu i ostrych krawędzi tego minerału..
Biało-czarny onyks jest często nazywany zwyczajnym, arabskim lub czarnym . Onyks występuje również w kolorze zielonym i białym.

Właściwości

• Wzór chemiczny : SiO₂
• Barwa : biało-czarny
• Twardość w skali Mohsa : 7

Występowanie

Naturalne onyksy należą do rzadkich skał. Spotykane na całym świecie; powstają w pogazowych pustkach w skałach wulkanicznych . Często uzyskuje się onyks sztuczny, produkowany na bazie agatów. Od czasów starożytnego Egiptu onyks barwiono, aby podkreślić jego barwę . Większość onyksów wytwarzano zanurzając agat w roztworze cukru , a następnie podgrzewając go w kwasie siarkowym , aby zwęglić cząsteczki cukru ^[]. Już w starożytności uważano onyks za kamień szczególnie szczęśliwy i właśnie z tego minerału wykonana była osobista pieczęć cesarza Chin (poddanym cesarza zabroniono posługiwać się tym samym kamieniem pod karą śmierci)^[].

Zastosowanie

Znany już w starożytności. To właśnie onyksu najczęściej używano do wyrobu kamei i pieczęci .
Obecnie wykonuje się z niego miniaturowe rzeźby i intaglia, szlifuje w formie paciorków. Jest doskonałym materiałem do inkrustacji . Stanowi poszukiwany kamień kolekcjonerski, a także jubilerski i ozdobny.

Odmiany onyksu

• Onyks arabski – inna zwyczajowa nazwa onyksu właściwego, znany też pod nazwą: onyks czarny lub chalcedonowy.

Niekwarcowe skały nazywane onyksem

W kamieniarstwie pod nazwą onyks rozumie się także laminowane skały wapienne zbudowane prawie wyłącznie z przezroczystego sparytu ( aragonitu lub kalcytu ), bez istotnych domieszek składników ziarnistych.

• Onyks aragonitowy – inaczej zwany kalcytowym lub marmurowym – pasiasta skała węglanowa w barwach brązowo-kremowych.
• Onyks egipski – odmiana onyksu marmurowego pochodząca z Egiptu .
• Onyks meksykański – odmiana meksykańskiego onyksu marmurowego. Występuje on w formach naciekowych ( stalaktyty ), wykazuje białą lub zielonkawą barwę. Znany tez pod nazwą onyks padrara.
• Onyks pakistański – odmiana marmurowego pochodząca z Pakistanu ,
• Onyks z Châtillon – przeświecająca odmiana ofikalcytu pochodzącej z Châtillon we Włoszech .

Zobacz też

• agat
• ,

Literatura

• Żaba J., Ilustrowana encyklopedia skał i minerałów,Wyd. Videograf II, Chorzów 2006, ISBN 978-83-7183-85-7