Bratysława
Bratysława
Bratysława
Bratislava
| | | Panorama Bratysławy (widok z zamku),Zamek Bratysławski,Wieża Michalska,Fontanna na Placu Hodžy i Pałac Prezydencki,Detal pomnika na Slavínie,Brzeg Dunaju |
Panorama Bratysławy (widok z zamku), Zamek Bratysławski, Wieża Michalska, Fontanna na Placu Hodžy i Pałac Prezydencki, Detal pomnika na Slavínie, Brzeg Dunaju |
Państwo
|
Słowacja
|
Kraj
|
bratysławski
|
Powiat
| Bratysława
I
,
II
,
III
,
IV
,
V
|
Prawa miejskie
| 1291 |
Nadburmistrz
|
Andrej Ďurkovský
|
Powierzchnia
| 367,59
km²
| Położenie | 48° 09'
N
17° 07'
E
| Wysokość | 126 – 514
m
n.p.m.
| Ludność (2008) •
liczba ludności
•
gęstość
•
aglomeracja
| 428 791 1166 os./km² 546 300 |
Nr kierunkowy
| +421-2 |
Kod pocztowy
| 810 00 |
Tablice rejestracyjne
| BA | Podział miasta | 5
powiatów miejskich
17 dzielnic 20 okręgów |
Miasta partnerskie
|
Aleksandria
Brema
Cleveland
Erywań
Kijów
Kraków
Larnaka
Lublana
Perugia
Praga
Rotterdam
Ruse
Saloniki
Székesfehérvár
Turku
Ulm
Wiedeń
| Położenie na mapie Słowacji | | |
Strona internetowa miasta
|
Bratysława (
słow.
i
czes.
Bratislava[1],
niem.
Pressburg[1],
węg.
Pozsony[1],
łac.
Posonium,
gr.
Istropolis,
pol.
dawniej Pożoń, także Preszburg[2]) –
stolica
i największe
miasto
Słowacji
pod względem liczby mieszkańców (429 tys. mieszkańców w 2008[3]) oraz drugie największe – po
Wysokich Tatrach
(Vysoké Tatry) – pod względem powierzchni (367,59 km²[4]). Jest jedyną stolicą na świecie, która graniczy z dwoma państwami, tj. na południu z
Węgrami
, a na zachodzie z
Austrią
. Bratysława to siedziba najwyższych władz państwowych i
kraju bratysławskiego
(Bratislavský kraj), a także centralny ośrodek metropolitalny aglomeracji bratysławsko-trnawskiej (Bratislavsko-trnavská aglomerácia) i aglomeracji bratysławsko-trnawsko-nitrzańskiej (Bratislavsko-trnavsko-nitrianska aglomerácia). Stanowi ona również centrum życia kulturalnego, społecznego, gospodarczego i politycznego. Skupia w sobie liczne placówki o znaczeniu i statusie narodowym oraz międzynarodowym. Położenie, obszar, granice i ukształtowanie powierzchniMiasto stołeczne Słowacji leży na 48°09' szerokości geograficznej północnej i 17°07' długości geograficznej wschodniej. Są to współrzędne geograficzne Urzędu Miasta Stołecznego Bratysławy usytuowanego w centralnej części miasta. Najbardziej wysunięty punkt na wschód, o współrzędnych geograficznych: 48°07' szerokości geograficznej północnej i 17°17' długości geograficznej wschodniej, znajduje się na polu, w dzielnicy
Podunajské Biskupice
; na północ (48°09' szerokości geograficznej północnej, 17°17' długości geograficznej wschodniej) – na Jeziorze Dziewińskim (Devínske Jazero), w dzielnicy
Devín
; na zachód (48°14' szerokości geograficznej północnej, 16°57' długości geograficznej wschodniej) – na rzece
Morawie
(Morava), w dzielnicy
Devínska Nová Ves
; na południe (48°16' szerokości geograficznej północnej, 16°58' długości geograficznej wschodniej) – na granicy państwowej w odcinku przebiegającym przez dzielnicę
Čunovo
[5]. Bratysława jako stolica ma nietypowe, peryferyjne położenie, tj. usytuowana jest w południowo-zachodnich krańcach Słowacji, co nie jest dla niej korzystne, jednakże sąsiedztwo takich metropolii jak:
Wiedeń
(odległość około 60 km) czy
Budapeszt
(odległość około 195 km) rekompensuje tę lokalizację[4]. Stolica Słowacji zajmuje powierzchnię 367,59 km²[4]. Od wschodu i południowego wschodu graniczy z
powiatem Senec
(okres Senec), od północnego wschodu – z
powiatem Pezinok
(okres Pezinok), od północy – z
powiatem Malacky
(okres Malacky), od zachodu – z
Austrią
, a od południa – z
Węgrami
. Do miejscowości leżących niedaleko Bratysławy należą: po stronie słowackiej – Hamuliakovo, Kalinkovo, Malinovo, Most pri Bratislave, Ivanka pri Dunaji, Marianka i
Stupava
, po stronie austriackiej –
Deutsch Jahrndorf
oraz Kittsee, Berg i
Marchegg
(byłe słowacko-austriackie przejścia graniczne), a po stronie węgierskiej –
Rajka
(byłe słowacko-węgierskie przejście graniczne)[6]. Bratysława rozpościera się na obydwu brzegach
Dunaju
, u ujścia
Morawy
(Morava) do
Dunaju
(w dzielnicy
Devín
tworzy krótką granicę słowacko-austriacką) oraz na wzgórzach
Małych Karpat
(Malé Karpaty). Obejmuje także skrajne obszary, tj. południową część
Niziny Zahorskej
(Záhorská nížina) i zachodnią część
Niziny Naddunajskiej
(Podunajská nížina). Najwyżej położonym terenem jest wzgórze –
Devínska Kobyla
(514 m n.p.m.), zaś najniższym – rzeka
Dunaj
(126 m n.p.m.). Środowisko naturalne KlimatBratysława należy do strefy
klimatu umiarkowanego
ciepłego. Klimat dodatkowo charakteryzuje się dużą częstotliwością
wiatrów
i stąd zjawisko to nosi nazwę „bratysławskich przeciągów”. Jest to klimat typowy dla Niziny Węgierskiej, charakteryzujący się ciepłym, długim latem i umiarkowanie chłodną zimą. Temperatury okresu wegetacyjnego pozwalają na plantacyjną uprawę winorośli oraz takich owoców jak brzoskwinie czy morele. DemografiaPierwsza informacja o liczbie ludności Bratysławy pochodzi z końca XIV w. Według niej obecna stolica Słowacji liczyła wtedy 7500 osób. W 1720 roku w Bratysławie żyło 7943 osób[7] a w 1858 – 50 800 osób[2]. Na podstawie wyników
spisu statystycznego
w
1869
roku (pierwszy raz wyniki były gromadzone dla poszczególnych miejscowości) doliczono się 50 055 mieszkańców Bratysławy, zaś w 2008 – 428 791, co stanowiło 7,92% ogółu ludności kraju (Słowacja: 5 412 254). Dowodzi to, że w ciągu 139 lat liczba ludności Bratysławy zwiększyła się o 378 736 osób. Zmiany w zaludnieniu i powierzchni Bratysławy w latach 1869-2008[3][8].Rok | Powierzchnia (w km²) | Liczba ludności1 | Gęstość zaludnienia (os./km²) |
---|
1869
| 53,102 | 50 055 | 943 |
1880
| 53,102 | 51 451 | 969 |
1890
| 53,102 | 56 048 | 1056 |
1900
| 53,102 | 65 867 | 1240 |
1910
| 53,102 | 78 223 | 1473 |
1921
| 53,102 | 93 189 | 1755 |
1930
| 53,102 | 123 844 | 2332 |
1940
| 53,102 | 138 966 | 2617 |
1950
| 193,642 | 192 896 | 996 |
1961
| 193,64 | 241 796 | 1249 |
1970
| 193,64 | 285 448 | 1474 |
1980
| 367,583 | 380 259 | 1035 |
1991
| 367,58 | 442 197 | 1203 |
2001
| 367,58 | 428 672 | 1166 |
2007
| 367,58 | 426 927 | 1162 |
2008
| 367,58 | 428 791 | 1166 | 1wielkości bezwzględne 21943 – przyłączono
Karlovą Ves
; 1946 – przyłączono
Devín
,
Dúbravkę
,
Lamač
,
Petržalkę
, Prievoz,
Račę
,
Vajnory
31972 – przyłączono
Čunovo
,
Devínską Novą Ves
,
Jarovce
,
Podunajskie Biskupice
,
Rusovce
,
Vrakunię
,
Záhorską Bystricę
| Na podstawie danych statystycznych z 2008 roku Bratysława odznaczała się korzystną
strukturą wieku
, bowiem największy odsetek, tj. 64,59% (276 935) stanowiły osoby w
wieku produkcyjnym
(mężczyźni od 15. do 59. roku życia; kobiety od 15. do 54. roku życia)[9]. Najmniejszy odsetek – 11,88% (50 930) tworzyły osoby w
wieku przedprodukcyjnym
[9]. Tego samego roku kobiety stanowiły 53,05% (227 473;
współczynnik feminizacji
: 113 kobiet na 100 mężczyzn), zaś mężczyźni – 46,95% ogółu (201 318;
współczynnik maskulinizacji
: 89 mężczyzn na 100 kobiet). W tym samym czasie odnotowano 4688 urodzeń żywych (
współczynnik urodzeń
: 10,93‰), a jednocześnie – 4110 zgonów (
współczynnik zgonów
: 9,59‰) oraz zarejestrowano 2547 zawartych małżeństw (współczynnik zawartych małżeństw: 5,94‰), a także – 1347 rozwodów (współczynnik rozwodów: 3,14‰).
Przyrost naturalny
wynosił 578 (
współczynnik przyrostu naturalnego
: 1,35‰).
Przyrost rzeczywisty
osiągnął poziom 1864[3]. W
1910
roku miasto liczyło 78 229 mieszkańców, w tym 32 790
Niemców
, 31 705
Węgrów
, 11 673
Słowaków
, 1242
Czechów
, 351
Chorwatów
oraz 115
Polaków
. Jak podaje
spis statystyczny
przeprowadzony w
2001
roku, Słowacy stanowili 91,39%, Węgrzy – 3,84%, Czesi – 1,86%, Niemcy – 0,28%,
Morawianie
– 0,15%,
Rusini
– 0,11%,
Ukraińcy
– 0,11,
Romowie
– 0,10%, Polacy – 0,08% a inne narodowości – 2,08% ogółu ludności stolicy[10]. Podział administracyjnyDzisiejsze terytorium Bratysławy powstało pierwotnie w wyniku łączenia osad, a następnie przyłączania miejscowości z pobliskiej okolicy. W 1943 roku przyłączono miejscowość –
Karlova Ves
, a trzy lata później terytorium Bratysławy rozrosło się dzięki wcieleniu takich miejscowości jak:
Devín
,
Dúbravka
,
Lamač
,
Petržalka
, Prievoz,
Rača
i
Vajnory
. W 1954 roku utworzono 4 okręgi, a w 1960 roku – 12. Następnie w 1972 roku miało miejsce ponowne włączanie przyległych miejscowości:
Čunovo
,
Jarovce
,
Rusovce
,
Devínska Nová Ves
,
Záhorská Bystrica
,
Podunajské Biskupice
,
Vrakuňa
, a także miasto podzielono na 4 okręgi:
Bratislava I
,
Bratislava II
,
Bratislava III
,
Bratislava IV
. W 1986 roku utworzono 5 okręg:
Bratislava V
[8]. Od 1996 roku dzielnice Bratysławy istnieją na prawach miejskich, toteż terytorium Bratysławy podzielone jest na 5 powiatów, tzw.
powiatów miejskich
, 17 dzielnic i 20 okręgów[11][12]. Podział administracyjny Bratysławy od 1996 roku z uwzględnieniem zespołów mieszkaniowych i urbanistycznych[11][13][14].Powiaty | Dzielnice | Okręgi katastralne | Zespoły mieszkaniowe i urbanistyczne |
---|
Bratislava I1
|
Staré Mesto
| Staré Mesto | – |
Bratislava II2
|
Ružinov
| Nivy, Ružinov, Trnávka | Nivy, Ostredky, Pošeň, Prievoz, Štrkovec, Trávniky, Trnávka, Vlčie hrdlo |
Vrakuňa
| Vrakuňa | Dolné hony |
Podunajské Biskupice
| Podunajské Biskupice | Dolné hony, Ketelec, Lieskovec, Medzi jarkami |
Bratislava III3
|
Nové Mesto
| Nové Mesto, Vinohrady | Ahoj, Jurajov dvor, Koliba, Kramáre, Mierová kolónia, Pasienky/Kuchajda, Vinohrady |
Rača
| Rača | Krasňany, Rača, Východné |
Vajnory
| Vajnory | – |
Bratislava IV4
|
Karlova Ves
| Karlova Ves | Dlhé diely, Kútiky, Líščie údolie, Mlynská dolina, Patrónka, Rovnice |
Dúbravka
| Dúbravka | Krčace, Podvornice, Záluhy |
Lamač
| Lamač | Podháj, Rázsochy |
Devín
| Devín | – |
Devínska Nová Ves
| Devínska Nová Ves | Devínske Jazero, Kostolné, Paulinské, Podhorské, Sídlisko Stred, Vápenka |
Záhorská Bystrica
| Záhorská Bystrica | – |
Bratislava V5
|
Petržalka
| Petržalka | Dvory, Háje (Starý háj, Zrkadlový háj), Janíkov dvor, Kapitulský dvor, Kopčany, Lúky, Ovsište, |
Jarovce
| Jarovce | – |
Rusovce
| Rusovce | – |
Čunovo
| Čunovo | – | 1centrum miasta; 2wschodnia i południowo-wschodnia część miasta; 3północna i północno-wschodnia część miasta; 4zachodnia część miasta; 5część miasta na prawym brzegu Dunaju, tzw.
przyczółek bratysławski
. | HistoriaDunaj w Bratysławie. W tle dzielnica Petržalka Widok na miasto z Wieży Koronnej Zamku Bratysławskiego Słowacki Teatr Narodowy w Bratysławie Bratysława rozpościera się na dwóch trasach handlowych, tj. na
Szlaku Bursztynowym
, który łączył
Morze Bałtyckie
z
Morzem Śródziemnym
, czyli północną
Europę
z południową oraz na Szlaku Dunajskim, który biegnąc wzdłuż rzeki
Dunaj
, umożliwiał dostęp do
Morza Czarnego
a tym samym łączył zarówno zachodnią i wschodnią Europę z południowo-wschodnią. Obydwie drogi krzyżowały się na obszarze dzisiejszej dzielnicy
Devín
, w której znajduje się zamek
Zamek Devín
, pełniący w dawnych czasach funkcję obronną nad tymi szlakami[15]. Dzisiejsze miasto powstało z osady pod
Zamkiem Bratysławskim
. Obecnie stanowi ono jądro historyczne Bratysławy, którego areał tworzą 3 jednostki: średniowieczne miasto ograniczone systemem wałowym, areał zamku i podzamcze. Kiedyś wjazd do miasta umożliwiały 4 bramy[16], tj. od strony wschodniej – Brama Laurińska (Laurinská brána)[17][18], nazywana też Bramą Wawrzyniecką (Vavrinecká brána), od północnej –
Brama Michalska
(Michalská brána)[17], od zachodniej – Brama Wydrycka (Vydrická brána; zachowała się część fortyfikacji)[17], nazywana też Bramą Ciemną (Tmavá brána) lub Bramą Wiedeńską (Viedenská brána) a od południa – Brama Rybacka (Rybárska brána; zachowały się fundamenty)[17][19]. Do dziś przetrwała jedynie
Brama Michalska
, prowadząca do dzielnicy
Stare Miasto
(Staré Mesto). Niektóre wydarzenia historyczne NazwaDuży wpływ na Bratysławę mieli Węgrzy i Austriacy. Zmieniała się również nazwa miasta, niektóre z nazw używane były równocześnie aż do
I wojny światowej
, do dziś Pressburg jest oficjalnie
niemiecką
alternatywą Bratysławy, Pozsony –
węgierską
, Prešporok – starą nazwą
słowacką
a Prešpurk starą nazwą
czeską
. W Polsce używano wcześniej m.in. nazwy Pożoń. Do historycznych nazw miasta stołecznego Słowacji należą: - Wratislaburgum[1][20], Pisonium (805)[1],
- Braslavespurch[20], Brezalauspurc (907)[1],
- Breslava Civitas (1038),
- Brezezburg (1042)[1],
- Breisburg[1], Breziburg[1], Brezzizburch[1], Preslawaspurch (1052)[1],
- Bresburg, Bresburch, Bossen(1108)[1],
- Bosonium (1146),
- Poson[1], Posonium (XIII–XIV w.)[1],
- Istropolis[20], Bosonium (1146)[1],
- Posonium (XVw.),
- Presburg, Pressburg (XVII/XVIII w.),
- Posony, Pozsony (XVIII, XIX w.),
- Prešporok (XVIII w.),
- Břetislav, Břetislava, Braťislava (nad Dunajom) (XIX w.), Bratislav[1].
Nazwa Bratislava została pierwszy raz napisana przez Szturowców (Štúrovci) po 1844 roku[1], ale urzędowo przyjęta została w 1919 roku[21]. Architektura ZabytkiČumil – jedna z rzeźb w mieście KulturaW Bratysławie znajdują się liczne placówki kulturalne, m.in.: biblioteki[22]: - Biblioteka Uniwersytecka (Univerzitná knižnica) – Swoją działalność rozpoczęła, jako biblioteka akademicka Uniwersytetu Komeńskiego w Bratysławie, w 1919 roku. Od 1954 roku jest biblioteką naukową, dostępną dla szerokiej publiczności[23];
- Biblioteka Główna Słowackiej Akademii Nauk (Ústredná knižnica Slovenskej akadémie vied);
- Słowacka Biblioteka Pedagogiczna (Slovenská pedagogická knižnica);
- Słowacka Biblioteka Lekarska (Slovenská lekárska knižnica);
filharmonie[24]: - Filharmonia Słowacka (Slovenská filharmónia);
galerie[25]: muzea[26]: - Muzeum Gazownictwa (Plynárenské múzeum);
- Muzeum Handlu (Múzeum obchodu);
- Muzeum Jána Cikkera (Múzeum Jána Cikkera);
- Muzeum Kultury Fizycznej w Republice Słowackiej (Múzeum telesnej kultúry v Slovenskej republike);
- Muzeum Milana Dobesa (Múzeum Milana Dobesa);
- Muzeum Policji Republiki Słowackiej (Múzeum polície Slovenskej republiky);
- Muzeum Szkolnictwa i Pedagogiki (Múzeum školstva a pedagogiky);
-
Muzeum Transportu
(Múzeum dopravy);
- Słowackie Muzeum Narodowe (Slovenské národné múzeum) wraz z bratysławskimi oddziałami, takimi jak[27]:
- Muzeum Archeologiczne (Archeologické múzeum SNM);
- Muzeum Historyczne – Zamek Bratysławski (Historické múzeum – Bratislavský hrad SNM);
- Muzeum Muzyczne – Baszta Luginsland (Hudobné múzeum – Bašta Luginsland, Bratislavský hrad SNM);
- Muzeum Kultury Chorwatów na Słowacji (Múzeum kultúry Chorvátov na Slovensku SNM);
- Muzeum Kultury Niemców Karpackich (Múzeum kultúry karpatských Nemcov SNM);
- Muzeum Kultury Węgrów na Słowacji (Múzeum kultúry Maďarov na Slovensku SNM);
- Muzeum Kultury Żydowskiej (Múzeum židovskej kultúry SNM);
- Muzeum Przyrodnicze (Prírodovedné múzeum SNM);
- Podzamcze – pawilon wystawienniczy (Podhradie – výstavný pavilón SNM);
- Muzeum Miasta Bratysławy (Múzeum mesta Bratislavy) wraz z oddziałami, takimi jak[28]:
- Muzeum Arthura Fleischmanna (Múzeum Arthura Fleischmanna MMB);
- Muzeum Broni (Múzeum zbraní MMB);
- Muzeum Farmacji – Apteka pod Czerwonym Rakiem (Múzeum farmácie – lekáreň U červeného raka MMB);
- Muzeum Historii Miasta (Múzeum dejín mesta MMB);
- Muzeum Janka Jesenskiego (Múzeum Janka Jesenského MMB);
- Muzeum Johanna Nepomuka Hummla (Múzeum Johanna Nepomuka Hummela MMB);
- Muzeum Winiarstwa (Múzeum vinohradníctva MMB);
- Muzeum Wnętrz Historycznych (Múzeum historických interiérov MMB);
- Muzeum Zegarów – Dom pod Dobrym Pasterzem (Múzeum hodín – Dom U dobrého pastiera MMB);
teatry[29]: - Słowacki Teatr Narodowy (Slovenské národné divadlo);
- Teatr Miejski im. Pavla Országha Hviezdoslava (Mestské divadlo Pavla Országha Hviezdoslava)[30].
Edukacja i naukaBudynek rektoratu i Wydziału Prawniczego Uniwersytetu Komeńskiego Miasto posiada uczelnie wyższe, do których należą[31]: państwowe: - Słowacki Uniwersytet Służb Zdrowia (Slovenská zdravotnícka univerzita);
- Wyższa Szkoła Policji (Akadémia Policajného zboru);
publiczne: prywatne: - Bratysławska Wyższa Szkoła Prawa (Bratislavská vysoká škola práva);
- Wyższa Szkoła Ekonomii i Zarządzania w Administracji Publicznej (Vysoká škola ekonómie a menežmentu verejnej správy);
- Wyższa Szkoła Służby Zdrowia i Pracy Socjalnej im. św. Elżbiety (Vysoká škola zdravotníctva a sociálnej práce sv. Alžbety).
Na terenie Bratysławy działa kilka ośrodków naukowo-badawczych, naukowo-kulturalnych, m.in.: - Infostat – Instytut Informatyki i Statystyki (Infostat – Inštitút informatiky a štatistiky);
- Instytut Badawczy Geodezji i Kartografii (Výskumný ústav geodézie a kartografie);
- Instytut Badawczy Gospodarki Wodnej (Výskumný ústav vodného hospodárstva);
- Miejski Instytut Ochrony Pamiątek (Mestský ústav ochrany pamiatok);
-
Ogród Botaniczny Uniwersytetu Komeńskiego
(Botanická záhrada Univerzity Komenského) – placówka naukowo-pedagogiczna Uniwersytetu Komeńskiego[32];
- Państwowy Instytut Geologiczny im. Dionýza Štúra (Štátny geologický ústav Dionýza Štúra);
- Państwowy Instytut Pedagogiczny (Štátny pedagogický ústav);
-
Słowacka Akademia Nauk
(Slovenská akadémia vied);
- Słowacki Instytut Filmowy (Slovenský filmový ústav);
- Słowacki Instytut Hydrometeorologiczny (Slovenský hydrometeorologický ústav).
Bratysława jako jedna z niewielu stolic europejskich nie ma
obserwatorium astronomicznego
(najbliższe znajduje się w miejscowości
Modra
)[33] i
planetarium
(najbliższe znajduje się w miejscowości
Hlohovec
)[34]. W związku z tym wykłady i obserwacje nieba (przeznaczone tylko dla amatorów astronomii) odbywają się w budynku, który umieszczony jest na terenie Parku Kultury i Wypoczynku w Bratysławie (Astronomický úsek Parku kultúry a oddychu v Bratislave). Sport i rekreacja Kluby i drużyny sportowe Transport Transport kolejowy Transport lotniczy Zobacz teżPrzypisy- ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 1,13 1,14 1,15 1,16 Vladimír Horváth, Darina Lehotská, Ján Pleva: Dejiny Bratislavy. Bratislava: Vydavateľstvo Obzor, 1982, ss. 7-8. -21-85/8.
- ↑ 2,0 2,1 Izydor Szaraniewicz: Krótki opis geograficzny austryacko-węgierskiej monarchii z szczególnem uwzględnieniem Królestwa Galicyi i Wielkiego Księstwa Krakowskiego do użytku szkół średnich. Lwów: 1886, s. 81.
- ↑ 3,0 3,1 3,2
Bratislava, Demography
(
ang.
). W: Štatistický úrad Slovenskej republiky (Statistical Office of the Slovak Republic) [on-line]. [dostęp 2010-06-28].
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Róbert Čeman a kol.: Slovenská republika. Zemepisný atlas. Bratislava: Mapa Slovakia Plus s.r.o., 2005, s. 64. .
- ↑ Pavol Korec, Scarlett Galásová: Geografická poloha Bratislavy v nových hospodársko-politických podmienkach. Bratislava: 1994, ss. 75-86, seria: Geografický časopis, rocznik 46, nr 1.
- ↑
Bratislava - hlavné mesto Slovenskej republiky - Mapa
(
słow.
). W: E-obce [on-line]. [dostęp 2009-06-08].
- ↑ Ladislav Tolmáči, Viliam Lauko, Terézia Tolmáčiová, Mária Nogová: Zemepis 8. Slovensko. Učebnica pre 8. ročník základných škôl. Bratislava: OG-Vydavateľstvo Poľana spol.s.r.o., 2007, s. 65. .
- ↑ 8,0 8,1 Pavol Korec, Katarína Husárová: Vývoj administratívnych hraníc a počtu obyvateľov Bratislavy. Bratislava: 1995, ss. 107-118, seria: Geographia Slovaca, nr 10.
- ↑ 9,0 9,1 Przedział wiekowy wg metodologii Urzędu Statystycznego Republiki Słowackiej
Bratislava, Demography
(
ang.
). W: Štatistický úrad Slovenskej republiky (Statistical Office of the Slovak Republic) [on-line]. [dostęp 2010-06-28].
- ↑
Bratislava, Selected results of 1991 and 2001 census.
(
ang.
). W: Štatistický úrad Slovenskej republiky (Statistical Office of the Slovak Republic) [on-line]. [dostęp 2010-06-28].
- ↑ 11,0 11,1 Pavol Korec, Viliam Lauko, Ladislav Tolmáči, Gabriel Zubriczký, Eva Mičietová: Kraje a okresy Slovenska. Nové aministratívne členenie. Bratislava: Vydavateľstvo Q111, 1997, ss. 9-32. .
- ↑
Územnosprávne členenie Bratislavy (mapa)
(
słow.
). W: Katastrálny úrad v Bratislave [on-line]. [dostęp 2009-07-23].
- ↑ Bratislava. Mapa mesta. Bratislava: Vydavateľstvo Anton Kniebügl, 2000, ss. 10-31. .
- ↑
Územna pôsobnosť
(
słow.
). W: Správa katastra pre Hlavné mesto SR Bratislavu [on-line]. [dostęp 2009-07-23].
- ↑ Veronika Plachá, Jana Hlavicová: Devín. Slávny svedok našej minulosti. Bratislava: Perfekt a.s., 2003, s. 5. .
- ↑ Štefan Holčík:
Najmenšou mestskou bránou bola Južná
(
słow.
). W: Bratislavské noviny [on-line]. 21.3.2009. [dostęp 2010-02-12].
- ↑ 17,0 17,1 17,2 17,3 Mestské hradby. W: Karl Benyovszky: Prechádzka starým Prešporkom. Bratislava: Albert Marenčin-Vydavateľstvo PT, 2001, ss. 9-20, seria: Edícia Bratislava-Pressburg. .
- ↑ Štefan Holčík:
Pri Laurinskej bráne vyúsťoval aj potok
(
słow.
). W: Bratislavské noviny [on-line]. 28.3.2009. [dostęp 2010-02-12].
- ↑
Pozostatky rybárskej brány najlepšie vidíte za šera alebo v noci.
(
słow.
). W: SME [on-line]. 1.3.2002. [dostęp 2010-02-12].
- ↑ 20,0 20,1 20,2 Andy Sekanová:
Od Wratislaburgia po Bratislavu
(
słow.
). W: SME blog [on-line]. 3.05.2007. [dostęp 2009-06-20].
- ↑ Ján Lacika: Bratislava. Poznávame Slovensko. Bratislava: Vydavateľstvo Dajama, 2000, s. 6. .
- ↑
Adresáre (Knižnice)
(
słow.
). W: Ministerstvo kultúry Slovenskej republiky [on-line]. [dostęp 2009-07-21].
- ↑
História
(
słow.
). W: Univerzitná knižnica v Bratislave [on-line]. [dostęp 2009-07-23].
- ↑
Reduta - sídlo Slovenskej filharmónie
(
słow.
). W: Slovenská filharmónia [on-line]. [dostęp 2010-02-08].
- ↑
Adresáre (Galérie)
(
słow.
). W: Ministerstvo kultúry Slovenskej republiky [on-line]. [dostęp 2009-07-23].
- ↑
Adresáre (Múzeá)
(
słow.
). W: Ministerstvo kultúry Slovenskej republiky [on-line]. [dostęp 2009-07-23].
- ↑
Riaditeľstvo SNM
(
słow.
). W: Slovenské národné múzeum [on-line]. [dostęp 2009-07-22].
- ↑
Múzeá
(
słow.
). W: Múzeum mesta Bratislavy [on-line]. [dostęp 2009-07-22].
- ↑
Adresáre (Divadlá)
(
słow.
). W: Ministerstvo kultúry Slovenskej republiky [on-line]. [dostęp 2010-02-08].
- ↑
História
(
słow.
). W: Mestské divadlo P.O. Hviezdoslava [on-line]. [dostęp 2010-02-08].
- ↑
Vysoké školy v Slovenskej republike
(
słow.
). W: Ministerstvo školstva Slovenskej republiky [on-line]. [dostęp 2009-07-22].
- ↑
Botanická záhrada UK
(
słow.
). W: Univerzita Komenského v Bratislave [on-line]. [dostęp 2010-06-22].
- ↑
Navštívte nás
(
słow.
). W: Astronomické a geofyzikálne observatórium UK v Modre [on-line]. [dostęp 2010-02-04].
- ↑
Planetárium
(
słow.
). W: Hvezdáreň a planetárium M. R. Štefánika v Hlohovci [on-line]. [dostęp 2010-02-04].
Linki zewnętrzne
Inne hasła zawierające informacje o "Bratysława":
Wag
...
Brno
...
Elżbieta Bawarska
...
Port lotniczy Kijów-Boryspol
i specjalne CargoAero Charter (Charków, Luksemburg, Lipsk/Halle, Symferopol)
Cargolux
(Luksemburg)DHL Express (Bruksela)
Motor-Sich
(Ankara, Bratysława, Zaporoże)
Ukraine International Airlines
(Faro, Wiedeń)Ukrainian Cargo AirwaysVolare Airlines (Londyn-Luton, Lwów)Volga-Dnepr (Rosja) ...
Państwa świata według kontynentów
...
Aksamitna rewolucja
...
Václav Havel
...
Wiosna Ludów
...
Stare Miasto
...
Józef Beck
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Bratysława":
114 b Europa Środkowowschodnia w XVI w. (plansza 3)
...
Czechy i Słowacja (plansza 16)
działa, amunicja).
Przemysł rafineryjny i petrochemiczny przerabiają rocznie 6,5 mln ton ropy naftowej (Bratysława, Nováky).
Liczne zakłady chemiczne (nawozy sztuczne, włókna syntetyczne, lekarstwa, wyroby gumowe), obuwnicze, ...
Czechy i Słowacja (plansza 13)
Słowacja - ludność i urbanizacja
Bratysława – widok
z Nowego Mostu
Średnia gęstość zaludnienia: 110 os./km²
Przyrost naturalny: 0,15% ...
|