Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Wiedeń

Wiedeń

Na mapach: 48°13'N 16°22'E / 48.217, 16.367

Wiedeń
Herb
Flaga
Herb WiedniaFlaga Wiednia
Widok na miasto z Kahlenbergu

Widok na miasto z Kahlenbergu
Dewiza : brak
Państwo   Austria
Kraj związkowy Wiedeń
Mer Michael Häupl
Powierzchnia 414,89 km²
Położenie48° 13' N
16° 22' E
Wysokość174 m n.p.m.
Ludność (I 2010)
•  liczba ludności
•  gęstość
•  aglomeracja

1 698 957[1]
4 095,0 os./km²
2 300 000
Nr kierunkowy 01
Kod pocztowy 1010-1239, 1400, 1450
Tablice rejestracyjne W
Podział miasta23 dzielnice
Miasta partnerskie Belgrad ( Serbia )

Bratysława ( Słowacja )
Budapeszt ( Węgry )
Kijów ( Ukraina )
Lublana ( Słowenia )
Moskwa ( Rosja )
Tel Awiw-Jafa ( Izrael )
Warszawa ( Polska )
Zagrzeb ( Chorwacja )

Położenie na mapie Austrii

Wiedeń
Położenie na mapie
Strona internetowa miasta
Dzielnice Wiednia
Stephansplatz w centrum miasta
Wiedeń w 1858
MuseumsQuartier w Wiedniu
Volksgarten. Wiedeń. Austria.

Wiedeń ( niem. Wien, dialekt Wean) – stolica i największe miasto Austrii . Znajduje się w północno-wschodniej części kraju, nad Dunajem . Jest miastem statutarnym , tworząc jednocześnie odrębny kraj związkowy .

Wiedeń jest ośrodkiem administracyjnym, przemysłowym, handlowo-usługowym, akademickim, turystycznym i kulturalnym o znaczeniu międzynarodowym. Jest siedzibą austriackich urzędów centralnych (w tym parlamentu , prezydenta i rządu ), związków wyznaniowych działających na terenie Austrii, a także licznych przedsiębiorstw , stowarzyszeń , organizacji i uczelni wyższych . Vienna International Centre jest jednym z czterech kompleksów, w których ulokowane są instytucje Organizacji Narodów Zjednoczonych . Miasto stanowi najważniejszy w skali kraju węzeł drogowy i kolejowy , posiada również międzynarodowy port lotniczy i sieć metra .

Został założony ok. 500 r. p.n.e. jako osada celtycka . W 15 r. p.n.e. stał się rzymskim posterunkiem granicznym. Prawa miejskie uzyskał w 1221 , stając się jednym z największych i najważniejszych miast Rzeszy Niemieckiej , a po jej upadku – stolicą Cesarstwa Austriackiego , a następnie Austro-Węgier . W 1918 stał się stolicą Republiki Austrii .

Historyczne centrum miasta, pełne zabytków ze wszystkich epok historycznych z przewagą XIX-wiecznego historyzmu i secesji przełomu XIX i XX w., zostało w 2001 wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO . Ze względu na bogactwo atrakcji, należy do najchętniej odwiedzanych miast Europy .

Według danych ze I 2010 liczba ludności miasta wynosi 1 698 957 osób (1. miejsce w Austrii), natomiast powierzchnia – 414,89 km² (również 1. miejsce w Austrii). Wiedeń oficjalnie podzielony jest na 23 dzielnice. Obszar metropolitalny Wiednia liczy, według danych z 2007 ok. 2,3 mln mieszkańców.

Spis treści

Historia

Założony ok. 500 p.n.e. , Wiedeń był pierwotnie celtycką osadą. W 15 p.n.e. , miasto pełniło funkcję rzymskiego posterunku granicznego ( Vindobona ) strzegącego Imperium Rzymskie przed najazdami germańskich plemion z północy.

W 1221 Wiedeń uzyskał prawa miejskie . We wczesnym Średniowieczu miasto rządzone było przez dynastię Babenbergów . W 1440 rządy objęła dynastia Habsburgów . Za ich rządów Wiedeń stał się stolicą Świętego Cesarstwa Rzymskiego , siedzibą biskupstwa , centrum naukowym i kulturalnym . W czasie panowania Rudolfa IV Założyciela ( 1358 - 1365 ) rozpoczęła się budowa katedry Św.Szczepana , utworzono uniwersytet . Od połowy XVI wieku zaczęto rozbudowywać fortyfikacje miejskie z powodu ciągłego zagrożenia ze strony tureckiej. W XVI i XVII wieku , dwukrotnie zdołano odeprzeć ataki Turków , również dzięki pomocy ze strony Polski ( Odsiecz Wiedeńska ). W XVI wieku w Wiedniu rozpoczął się okres reformacji . W 1679 miasto dotknęła epidemia zarazy, która pochłonęła życie około 70 tys. mieszkańców.

Po serii klęsk, które nawiedziły miasto, w XVIII wieku rozpoczął się tzw. "złoty okres" w historii miasta. Znacznie rozwinął się handel , przemysł , kultura i sztuka . W latach 1814 - 1815 w Wiedniu obradował kongres wiedeński , na którym to ustalono nowy ład w Europie . W okresie Wiosny Ludów , w 1848 doszło do licznych manifestacji społecznych w mieście, mieszkańcy domagali wprowadzenia reform w kraju. Wkrótce po tym władzę objął Franciszek Józef I , który to doprowadził do utworzenia monarchii austro-węgierskiej w 1867 . W owym czasie zlikwidowano mury obronne, by na ich miejscu zbudować reprezentacyjną ulicę miasta, Ringstrasse. Wówczas też powstało wiele budowli, które do dziś pełnią swą reprezentacyjną funkcję.

W 1918 , po I wojnie światowej , Wiedeń stał się stolicą republiki austriackiej . W latach 20 i 30 XX wieku stolica Austrii była bastionem socjalizmu, wtedy też uzyskała przydomek "Czerwony Wiedeń". W 1938 , do Wiednia triumfalnie wkroczył Adolf Hitler , który przekonywał Austriaków o znaczeniu Austrii dla Rzeszy . W tymże roku nastąpił też Anschluss Austrii , przez co Wiedeń utracił funkcję stolicy na rzecz Berlina , by stać się prowincjonalnym miastem na rubieżach Rzeszy .

W 1945 udana ofensywa przeprowadzona przez Związek Radziecki pozwoliła na przejęcie Wiednia z rąk nazistów. Po 1945 Wiedeń ponownie stał się stolicą Austrii. Początkowo, podobnie jak Berlin miasto podzielono na cztery strefy okupacyjne. W latach 70. XX wieku Kanclerz Austrii Bruno Kreisky zainaugurował otwarcie Wiedeńskiego Centrum Międzynarodowego , które do dziś skupia wielkie międzynarodowe instytucje.

Podział administracyjny

Wiedeń dzieli się na 23 dzielnice (Bezirke), które nie są jednak samodzielnymi jednostkami administracyjnymi (samorządowymi), odpowiadającymi powiatom w pozostałych landach Austrii, a tylko częściami jednolitej administracji miejskiej. Mają jednak pewne (wąskie) uprawnienia i są okręgami wyborczymi do rady miasta, co daje im pewną tożsamość polityczną. Numery dzielnic występują na tablicach z nazwami ulic i placów. Dzielnice Wiednia to:

  1. Innere Stadt (centrum)
  2. Leopoldstadt
  3. Landstraße
  4. Wieden
  5. Margareten
  6. Mariahilf
  7. Neubau
  8. Josefstadt
  1. Alsergrund
  2. Favoriten
  3. Simmering
  4. Meidling
  5. Hietzing
  6. Penzing
  7. Rudolfsheim-Fünfhaus
  8. Ottakring
  1. Hernals
  2. Währing
  3. Döbling
  4. Brigittenau
  5. Floridsdorf
  6. Donaustadt
  7. Liesing

Architektura

W Wiedniu można znaleźć budowle reprezentujące wszystkie najważniejsze style architektoniczne, począwszy od romańskiego kościoła św. Ruprechta przez gotycką katedrę św. Szczepana , barokowy kościół św. Karola , klasycystyczny parlament aż do budynków współczesnych . W XIX wieku architektura wiedeńska stała się inspiracją dla innych miast byłego Imperium Austro-węgierskiego takich jak Budapeszt, Kraków czy Lwów. Zabytki znajdują się zazwyczaj w centrum, ( niem. Innere Stadt).

Centrum historycznego Wiednia było otoczone murami obronnymi, które zostały zburzone w 1857 roku, by umożliwić miastu dalszy rozwój terytorialny i docelowo wchłonąć okoliczne miejscowości. W miejsce murów obronnych powstała szeroka aleja Ringstraße , wzdłuż której powstały reprezentacyjne budowle użyteczności publicznej, w tym ratusz , Burgtheater , Uniwersytet , parlament, muzeum sztuki i Opera .

Zabytki i turystyka

  • Gotycka Katedra św. Szczepana ( niem. Stephansdom) jest jednym z najcenniejszych zabytków sakralnych w Wiedniu. Budowla kościoła związana jest ściśle ze staraniami Babenbergów i Habsburgów o własne biskupstwo wiedeńskie. Budowa tego kościoła zakończyła się w 1276 roku. Przebudowa w stylu gotyckim rozpoczęła się w roku 1304 .
  • Budynek Parlamentu, od początku pełni swą ustawodawczą funkcję. Attyka przyozdobiona jest marmurowymi figurami przedstawiającymi uczonych i starożytnych mężów stanu. W środkowej części budynku znajduje się Sala Kolumnowa i Sala Przyjęć z galerią portretów.
  • Kościół św. Ruprechta ( niem. Ruprechtskirche) to najstarszy kościół Wiednia będący niegdyś wielokrotnie rekonstruowany i przebudowywany. Nawa główna i niższe piętra wieży pochodzą z XI w. Pierwotnie służył rybakom i żeglarzom, którzy modlili się w nim o pomyślną podróż.
  • Kościół św. Karola Boromeusza ( niem. Karlskirche) jest bogato zdobioną budowlą reprezentującą styl barokowy . Kościół zbudowany na polecenie przez Karola VI , po ostatniej z kilku epidemii dżumy, które nawiedziły Wiedeń. Budowa trwała w latach rozpoczęto w 1716 - 1737 , architektem był Johann Bernhard Fischer von Erlach . Kościół wzniesiono na planie elipsy połączonej z krzyżem greckim. W centrum fasady, na osi z kopułą, umieszczono portyk, flankowany przez dwie kolumny (dzwonnice) pokryte spiralnie biegnącymi płaskorzeźbami.
  • Wiedeński Prater , największy park publiczny w środkowej Europie i jeden z największych na świecie. Park zajmuje około 1700 ha . W 1766 roku cesarz Józef II udostępnił mieszkańcom. Niegdyś były to tereny łowieckie Habsburgów . To dało początek powstawania w kolejnych latach kolejnych atrakcji. Na Praterze znajduje się stadion sportowy im. Ernsta Happela . W parku znajduje się również wielki lunapark, który obecnie jest jednym z najpopularniejszych miejsc w Europie i jest również to największy europejskie wesołe miasteczko. W lunaparku znajduje się około 280 atrakcji. Każda kosztuje w granicach od 1 do 15 Euro. Są tu dostępne prawie wszystkie rodzaje karuzel świata.

Pałace

  • Posiadający długą historię Pałac Hofburg , był dawnym rezydencją cesarską pełniącą funkcję pałacu zimowego. Budowa rozpoczęła się w XIII wieku, w kolejnych epokach budynek był wielokrotnie przebudowywany.

Kultura i edukacja

Wiedeń jest znaczącym ośrodkiem kultury europejskiej . Oprócz licznych muzeów , teatrów i galerii sztuki , znajduje się tu gmach opery z 1861 roku, i klasycystyczny budynek Filharmonii z 1842 roku.

Pod koniec XVIII wieku tworzyli tu najsłynniejsi kompozytorzy nie tylko tamtych czasów, czego dowodem jest określenie klasycy wiedeńscy , są tak wspólnie określani Józef Haydn , Wolfgang Amadeusz Mozart i Ludwig van Beethoven , poza nimi należy wymienić choćby Christopha Willibalda Glucka , Antonia Salieriego , czy Franza Xavera Süssmayra . Wśród literatów na uwagę zasługują tu Lorenzo da Ponte czy Pietro Metastasio . Natomiast w teatrze, jedną z bardziej znaczących postaci był Emanuel Schikaneder . W wieku XIX najbardziej znaną artystyczną rodziną Wiednia byli Straussowie. Wiele miejsc w mieście może się więc szczycić również śladami obecności tych twórców.

Ważniejszymi miejscami dla kultury w Wiedniu są:

  • MuseumsQuartier (Dzielnica Muzeów) to kompleks architektoniczny usytuowany w dzielnicy Neubau. Całość zajmuje powierzchnię 60 000 m² co czyni ten kompleks jednym z największych tego typu na świecie. Jest miejscem wystaw, koncertów, spektakli tanecznych, wieczorów autorskich. Obszar odwiedzany jest przez ponad 3 mln turystów rocznie.
  • Muzeum Historii Sztuki ( niem. Kunsthistorisches Museum) to jedna z największych na świecie galerii, posiadająca w swych zbiorach niezwykle cenną kolekcję malarstwa europejskiego, sztuki starożytnej oraz monet . Muzeum otwarte zostało w 1891 , 2 lata po Muzeum Historii Naturalnej (Naturhistorisches Museum). Bliźniacze niemal budynki obu muzeów, stojące naprzeciwko siebie i zaliczane są do najokazalszych wiedeńskich budowli.

Edukacja

Uniwersytet Wiedeński ( niem. Universität Wien) założony 12 marca 1365 roku, jest najstarszą uczelnią w niemieckojęzycznym obszarze językowym. Uczelnia została założona przez Rudolfa IV . Nowoczesną organizację uczelni wprowadził Franciszek Józef . Obecnie uczy się tu ponad 30 000 studentów, a biblioteka uniwersytecka liczy ponad 2 mln tomów.

Uniwersytet Techniczny w Wiedniu ( niem. Technische Universität Wien) założony w 1815 r. przez Franciszka II Habsburga jest największą uczelnią techniczną w Austrii. Obecnie kształci ponad 20 000 osób na ośmiu wydziałach.

Transport i komunikacja

Wiedeń ma znakomitą sieć tramwajową, jedną z najstarszych w Europie

Kolej

Głównym dworcem jest Wien Südbahnhof . Ruch lokalny jest obsługiwany przez S-Bahn w Wiedniu . Do ciekawostek należą dwie koleje parkowe: w parku Prater i w Donaupark (obie są pod wspólnym zarządem i opisano je w haśle Liliputbahn Prater ).

Stacje i przystanki kolejowe w Wiedniu

Lotniska

W południowo-wschodniej części Wiednia znajduje się Międzynarodowe Lotnisko w Wiedniu-Schwechat , przez które w 2004 przewinęło się 14,8 mln podróżnych.

Sport

W mieście działają 2 duże kluby piłkarskie Rapid Wiedeń oraz Austria Wiedeń , grające w Bundeslidze . Podczas Euro 2008 na Ernst Happel Stadion rozegrano trzy mecze grupowe, dwa ćwierćfinałowe, jeden półfinał i finał. Znanym przedstawicielem innych dyscyplin jest także drużyna hokejowa Vienna Capitals .

Specjały kulinarne

  • Tort Sachera – bardzo słodkie ciasto czekoladowe z grubą warstwą polewy czekoladowej, przekładane konfiturą morelową. Oryginalnie serwowane w kawiarni Hotelu Sacher, znane jest dziś na całym świecie.
  • Wiener Melange (z franc. melanger – mieszać) – czarna kawa z "lekko ubitym" mlekiem (podobna do włoskiego Cappuccino). Do Wr Melange używa się jednak kawy niezbyt mocnej, poza tym ziarna są często kandyzowane.
  • Wiener Schnitzel – panierowany kotlet cielęcy.

Osobistości

Przypisy

  1. dane szacunkowe Austriackiego Urzędu Statystycznego [1]

Zobacz też

Linki zewnętrzne


Inne hasła zawierające informacje o "Wiedeń":

Mieszko II Lambert ...

Linz ...

Brno ...

Wiktor Sukiennicki ...

Huldrych Zwingli ...

XVI wiek Szalona (1479-1555), c. Ferdynanda II Katolickiego, króla Aragonii41 Ferdynand I 10 marca 1503Madryt25 lipca 1564Wiedeń1556-1564Filip I Piękny (1478-1506), król KastyliiJoanna Szalona (1479-1555), c. Ferdynanda II Katolickiego, ...

1972 ...

Wittenberga ...

1362 ...

Karl Philipp Schwarzenberg ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Wiedeń":

107 Wojna trzydziestoletnia (plansza 8) ...

Motyw powrotu w literaturze i filmie (plansza 35) ...

032 Najazdy mongolskie w XIII w. (plansza 13) IV, a w pogoni za uciekającym rycerstwem Tatarzy zapędzili się aż pod Wiedeń. Jednak na wieść o śmierci chana Ugedeja Mongołowie zawrócili do Azji. ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie