Technika świetlna to dziedzina
nauki
i
techniki
zajmująca się zagadnieniami wytwarzania
światła
, formowania rozsyłu światła w przestrzeni, mierzenia światła i
barwy
oraz stosowania światła w celu oświetlania.
Do podstawowych działów techniki świetlnej zaliczamy:
- zagadnienia dotyczące
źródeł światła
, czyli zagadnienia konstrukcyjne i eksploatacyjne, dotyczące żarówek i różnych odmian lamp wyładowczych oraz osprzętu umożliwiającego zapłon i świecenie źródeł
- zagadnienia dotyczące
opraw oświetleniowych
, czyli zagadnienia konstrukcyjne i eksploatacyjne, dotyczące formowania rozsyłu światła w przestrzeni oraz przyłączania źródeł światła do sieci zasilającej
-
fotometrię
, która obejmuje pomiary światła. Na podstawie tych pomiarów określa się wartości podstawowych wielkości, które charakteryzują: źródła światła, oprawy oświetleniowe oraz cechy wytworzonego światła
-
kolorymetrię
, czyli określanie barwy światła na podstawie pomiarów i obliczeń
- technikę oświetlania, czyli zagadnienia dotyczące sposobów stosowania światła w celu oświetlenia
wnętrz
, dróg i innych obiektów.
Elektryczne źródła światła
Ze względu na sposób wytwarzania promieniowania elektromagnetycznego widzialnego, możemy podzielić źródła światła na:
- źródła temperaturowe (inkandescencyjne)
-
żarówki
próżniowe
- żarówki gazowane
- żarówki halogenowe
- źródła wyładowcze (luminescencyjne)
- źródła inkandescencyjno-luminescencyjne
Podstawowe parametry, które charakteryzują elektryczne źródła światła to:
-
napięcie znamionowe
-
moc znamionowa
-
strumień świetlny
(jako znamionowy przyjmuje się początkowy całoprzestrzenny strumień świetlny lampy)
- skuteczność świetlna (stosunek całoprzestrzennego strumienia świetlnego emitowanego przez źródło, do pobieranej przez to źródło mocy elektrycznej), jednostką jest 1 lm/W
-
sprawność
całkowita (stosunek rzeczywistej skuteczności świetlnej do teoretycznie największej możliwej skuteczności świetlnej (która wynosi: 680 lm/W))
-
luminancja
- barwa światła, którą określa się zwykle przez podanie
temperatury barwowej
-
wskaźnik oddawania barw
- trwałość znamionowa podawana jako średni, uzasadniony ekonomicznie, graniczny czas użytkowania źródła
Oprawy oświetleniowe możemy podzielić na:
- Zamknięte - źródło światła jest całkowicie osłonięte (brak dostępu bez otwarcia oprawy)
- Otwarte - lampa nie jest całkowicie osłonięta
- Zewnętrzne - przeznaczone do pracy na zewnątrz i chroniące źródło światła przed warunkami atmosferycznymi
- Wnętrzowe - przeznaczone do pracy we wnętrzach budynków.
Podstawowym parametrem charakteryzującym oprawy jest:
- sprawność oprawy (stosunek strumienia świetlnego oprawy do strumienia świetlnego źródła światła); parametr ten określa jaka część strumienia świetlnego źródła światła po przetworzeniu jest wysyłana przez oprawę.
- sprawność oprawy osobno dla półprzestrzeni dolnej
- sprawność oprawy osobno dla półprzestrzeni górnej
Oświetlenie Ziemi
Ilość światła wytwarzanego przez ludzi jest wystarczająca aby miasta były widoczne nocą z przestrzeni kosmicznej. Najlepiej oświetlone są obszary rozwinięte oraz najgęściej zaludnione, takie jak wybrzeża Europy, wschodnie stany USA oraz Japonia.
Zobacz też
strumień świetlny
,
światłość
,
natężenie oświetlenia
,
luminancja
Bibliografia
- Jerzy Bąk, Technika oświetlania, wyd. WNT, Warszawa 1981,
Linki zewnętrzne