Helena Petrowić-Niegosz (ur.
8 stycznia
1873
w
Cetynii
, zm.
28 listopada
1952
w
Montpellier
) – księżniczka
czarnogórska
, księżna Neapolu (w latach
1896
-
1900
), królowa
Włoch
(
1900
-
1946
), cesarzowa Etiopii (
1936
-
1941
), królowa Albanii (
1939
-
1943
).
Była córką
Mikołaja I Petrowićia-Niegosza
i jego żony
Mileny Vukotić
(jedną z siedmiu córek). Jej najstarsza siostra
Zorka
wyszła za mąż za
Piotra I
– króla
Serbii
i
Jugosławii
, a dwie młodsze –
Anastazja
i
Milica
zostały wielkimi księżnymi
Rosji
.
Sama Helena,
24 listopada
1896
w
rzymskiej
Bazylice Matki Bożej Anielskiej
, poślubiła włoskiego księcia –
Wiktora Emanuela
. Na tron, wraz z nim, wstąpiła
29 lipca
1900
. Para miała pięcioro dzieci:
- Yolandę Margheritę Milenę Elisabettę Romanę Marię (
1901
-
1986
), od
1923
żonę Giorgio Carlo Calvi, hrabiego Bergolo,
- Mafaldę Marię Elisabettę Annę Romanę (
1902
-
1944
), od
1925
żonę księcia Filipa von Hessen-Kassel, zmarłą w obozie w
Buchenwaldzie
,
-
Humberta
(
1904
-
1983
), ostatniego króla Włoch,
-
Giovanna Elisabetta Antonia Romana Maria
(
1907
-
2000
), od
1930
żonę cara
Borysa III Bułgarskiego
,
- Maria Francesca Anna Romana (
1914
-
2001
), od
1939
żonę księcia Luigi Burbon-Parmeńskiego.
Kandydatka na żonę carewicza
Aleksander III
, car
Rosji
i jego żona
Maria Fiodorowna
przez jakiś czas bardzo poważnie rozważali kandydaturę Heleny na żonę
carewicza Mikołaja
. I tylko dzięki rodzonym wielkim księżniczkom, które były zazdrosne o piękne i wykształcone czarnogórskie księżniczki, małżeństwo nie doszło do skutku.
Car sympatyzował z ojcem Heleny, który był wraz z nim i jego żoną na polowaniu w Czarnogórze w
1891
roku. Aleksander III nalegał na prawosławną księżniczkę dla rosyjskiego wielkiego księcia, uważał, że lepsza byłaby kandydatka od urodzenia wychowana w tej religii niż
protestantka
, co ulepszyłoby wiarygodność monarchii. I te wymagania spełniała Helena, mimo to, że już dwie czarnogórskie księżniczki weszły do rodziny carskiej w latach 90.
XIX wieku
.
Kolejnym atutem Heleny było to, ze pochodziła ze słowiańskiego kraju, a jak wiadomo Aleksander III był bardzo pansłowianski. Ponadto księżniczka była zdrowa, piękna i dobrze wykształcona.
Ostatecznie Helena wyszła za króla Włoch, a ten po rewolucji w Rosji miał powiedzieć do żony: "Uratowałem ci życie żeniąc się z tobą!". Ironicznie Helena miała podobnie cierpieć jak
Aleksandra Fiodorowna
, żona Mikołaja II. Także miała popularną teściową, która miała odmienny charakter, również przed synem urodziła kilka córek (jej mąż był jedynym synem, wiec urodzenie spadkobiercy było konieczne), była nieśmiała, i miała społecznego rywala, księżną Aosty, która była znacznie popularniejsza i miała kilku synów, którzy mieli objąć tron, gdyby Helena nie urodziła syna.
Małżeństwo z Wiktorem Emmanuelem
Elena po raz pierwszy spotkała swojego przyszłego męża w teatrze
La Fenice
w
Wenecji
z okazji Międzynarodowej Wystawy Sztuki. Wybór Eleny na małżonkę następcy tronu poparł
albański
premier
Włoch
Francesco Crispi, który chciał, aby Włochy były bardziej otwarte na kraje
słowiańskie
. Dodatkowym atutem Heleny był fakt, że nie była spokrewniona z Wiktorem. Obawiano się skutków małżeństwa bliskich krewnych, z którymi borykała się duża część
europejskiej
arystokracji, bano się chorób genetycznych, czy np.
hemofilii
. Wiktor Emmanuel nie mógł mieć zdrowych dzieci z blisko spokrewnioną ze sobą małżonką.
Przyszły król zakochał się w Helenie po drugim spotkaniu w
Rosji
, po którym sformułował oficjalną prośbę do ojca Eleny o jej rękę. Przyszła królowa Włoch musiała przejść na
katolicyzm
. Matka Heleny nie wzięła udziału w ślubie ze względu na swoją religię. Po
klęsce pod Adua
wesele nie było zbyt wystawne, nie było żadnych obcokrajowców wśród weselych gości. Miesiąc miodowy spędzili na wyspie
Montecristo
, gdzie można było unikać spotkań z dworem.
Elena nie mieszała się w sprawy polityczne, jej obecność przy królu była zawsze skromna i dyskretna. Angażowała się w akcje charytatywne.
Pius XI
w dniu
15 kwietnia
1937
roku przyzał Helenie
Złotą Różę
, która była największą nagrodą, którą można było ofiarować kobiecie przez Kościół Katolicki, papież nazwał ją "Damą charytatywności".
Kanonizacja
W
2001
roku podczas pięćdziesiątej rocznicy śmierci Heleny, biskup Montpellier otworzył diecezjalny etap jej procesu
kanonizacyjnego
.