Wapń
Pierwiastek metaliczny należący do rodziny berylowców ( metali ziem alkalicznych).
Symbol chemiczny
|
Ca
|
Nazwa łacińska
|
Calcium
|
Liczba atomowa
|
20
|
Masa atomowa
|
40,078 u
|
Konfiguracja elektronowa
|
1s22s22p63s23p64s2
|
Położenie w układzie okresowym
|
Grupa 2 (IIA); okres 4
|
Elektroujemność (Allred-Rochow, Pauling)
|
1,04; 1,00
|
Stopień utlenienia
|
+2
|
Rok odkrycia
|
1808
|
Izotopy stabilne wapnia to: 40Ca, 42Ca, 43Ca, 44Ca, 46Ca, 48Ca.
Właściwości fizyczne
|
stały
|
Barwa
|
srebrzystobiały
|
Budowa
|
krystaliczna
|
Połysk
|
metaliczny
|
Twardość
|
1,75
|
Gęstość
|
1,55 g/cm3
|
|
842oC
|
|
1484oC
|
Przewodnictwo elektryczne
|
tak
|
Przewodnictwo cieplne
|
tak
|
Właściwości chemiczne
-
Metal, silnie reaktywny.
-
Na powietrzu pokrywa się warstwą tlenku. Zapalony spala się w powietrzu tworząc CaO.
- Z wodą reaguje łatwo dając silny wodorotlenek wapnia, który jest najsilniejszą zasadą wśród wodorotlenków berylowców.
- W kwasach rozpuszcza się łatwo, wydzielając wodór i tworząc sole
- Sole wapnia barwią płomień na kolor ceglasto-czerwony.
- Z azotem tworzy azotek Ca3N2.
- Reaguje energicznie z fluorowcami tworząc odpowiednie halogenki.
- Reaguje gwałtownie ( w podwyższonej temperaturze ) z wodorem tworząc wodorek CaH2.
- Ulega działaniu alkoholi (w podwyższonej temperaturze).
Występowanie
W przyrodzie w stanie wolnym nie występuje. Rozpowszechnienie wag. 3,5% (w postaci związków).
Główne minerały to kalcyt, aragonit, marmury, kreda, wapienie, gips, anhydryt, dolomit, fluoryt, apatyt oraz wiele krzemianów.
Wapń wchodzi w skład kości oraz niektórych rodzajów ścian komórkowych.
Zastosowanie
- Wapń używany jest w metalurgii tytanu, cyrkonu, chromu i uranu do wydzielania metali z ich tlenków.
-
Wchodzi w skład ołowianych stopów łożyskowych.
- Używany jest jako czynnik odtleniający przy odlewach niklowych i miedzianych
- Używany do oczyszczania gazów szlachetnych od domieszek innych gazów.
Inne hasła zawierające informacje o "wapń":
Fosforan wapnia
...
Wody gruntowe
(Rn).Główne składniki:
wodorowęglany
(HCO3-),
siarczany
(SO42-),
chlorki
(Cl-),
sód
(Na+),
potas
(K+),
wapń
(Ca2+),
magnez
(Mg2+).Podrzędne składniki: mineralne formy
azotu
(NO2-, NO3-, w wodach ...
Amfibolit
...
Ziemia
...
Wartość odżywcza
...
Lantan
...
Cez
...
Ruten
...
Technet
...
Niob
...
Inne lekcje zawierające informacje o "wapń":
Układ okresowy pierwiastków (plansza 20)
głównych
BERYLOWCE
Do metali drugiej grupy układu okresowego berylowców należą: beryl (Be), magnez (Mg), wapń (Ca), stront (Sr), bar (Ba) i promieniotwórczy rad (Ra).
Metale grupy IIA ...
Budowa i rola części biernej układu ruchu (plansza 3)
...
Krew i choroby układu krwionośnego (plansza 4)
...