Stanisław Masłowski
Stanisław MasłowskiPortret żony artysty,
1897
Stanisław Stefan Zygmunt Masłowski (ur.
3 grudnia
1853
we
Włodawie
, zm.
31 maja
1926
w
Warszawie
) -
polski
malarz
realistyczny
, autor
scen rodzajowych
i
pejzaży
. BiografiaStanisław, Stefan, Zygmunt, Ludgard Masłowski, urodził się
3 grudnia
1853
we
Włodawie
nad
Bugiem
i tamże został ochrzczony
8 maja
1854
.
Metryka
jego
chrztu
jest przechowywana w archiwum
Parafii św. Ludwika
OO. Paulinów
we Włodawie. Umarł
31 maja
1926
w
Warszawie
. Pochodził ze zubożałej rodziny szlacheckiej,
herbu Samson
, wywodzącej się z
ziemi wieluńskiej
. Masłowscy używali przydomku "Watta" i pisali się „z
Rudy
” (Z.
Gloger
w swej "Geografii historycznej ziem dawnej Polski" podaje za
Długoszem
, że pierwszą stolicą ziemi wieluńskiej była
Ruda
, zanim wybrano dogodniej położony
Wieluń
). Masłowski był synem Rajmunda i Walerii Józefy z Danilewiczów, bratem
Bolesława
, chemika (
1851
-
1928
). Dziadek Masłowskiego ze strony matki, Wincenty Danilewicz (ur.
1787
w
Mińsku Lit.
,
herbu Ostoja
) brał udział – jako
szwoleżer
– w
kampanii napoleońskiej
, za co został odznaczony francuskim orderem
Legii Honorowej
. Ojciec Masłowskiego był prawnikiem, kilkakrotnie awansował zmieniając wraz z rodziną miejsce zamieszkania. Miejsce urodzenia późniejszego artysty –
Włodawa
była jedną z wielu miejscowości, w których jego ojciec znajdował zatrudnienie. Z
Włodawy
rodzina Masłowskich przeniosła się w roku
1856
do
Garwolina
, gdzie Rajmund Masłowski pełnił funkcję pisarza
sądu pokoju
. W latach
1858
-
1865
Masłowski mieszkał w
Chęcinach
. Warto dodać, że Rajmund Masłowski w
powstaniu styczniowym
był naczelnikiem okręgu chęcińskiego. W związku z tym w połowie
1864
roku został aresztowany, a następnie około 6 miesięcy spędził w więzieniu w
Kielcach
. Od roku
1865
Masłowski mieszkał w
Kaliszu
, gdzie w tamtejszym gimnazjum jego pierwszym nauczycielem rysunków był absolwent
warszawskiej Szkoły Sztuk Pięknych
, artysta malarz
Stanisław Barcikowski
. W tym okresie Masłowski dużo rysował z natury, m.in. w latach
1865
-
1871
, w
Bronowie
koło
Poddębic
) u przyjaciół ojca -
Marii
i Jarosława Konopnickich (zob.: opowiadanie
Marii Konopnickiej
: Jak się dzieci w
Bronowie
z Rozalią bawiły[1], gdzie jednym z owych dzieci jest „Staś” – przyszły artysta), a następnie w
Jędrzejowie
u dziadka Wincentego Danilewicza. Kopiował też z czasopism obrazy
Juliusza Kossaka
. Od roku
1871
Masłowski mieszkał w Warszawie, gdzie jego ojciec został służbowo przeniesiony. Jego studia w
Warszawskiej Klasie Rysunkowej
trwały zapewne w latach
1871
-
1875
. „W szkole tej korzystałem – stwierdza artysta w nocie autobiograficznej – z rad pp.
Gersona
i
A. Kamińskiego
”. W roku
1875
za rysunki szkolne otrzymał srebrny medal z
Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu
. W tym okresie brał czynny udział w życiu sławnej pracowni wynajętej przez grupę artystów-malarzy:
J. Chełmońskiego
,
S. Witkiewicza
,
A. Piotrowskiego
i innych w
Hotelu Europejskim w Warszawie
. Szczery sentyment dla kolegów z „Europy” pozostał Masłowskiemu do końca życia. Wiele wzruszeń malarskich dała Masłowskiemu w młodych latach
Ukraina
. Po raz pierwszy jeździł tam w towarzystwie literata Edwarda Chłopickiego (
1875
). Drugą podróż odbył w roku
1876
(z którego to wyjazdu zachowało się kilka listów Masłowskiego do artysty-malarza Władysława Leszczyńskiego). Następne wyprawy miały miejsce co najmniej w latach
1878
,
1886
. W latach
1884
-
1887
Masłowski wszedł w nową fazę twórczości i w nowe środowisko sztuki. W tym czasie nawiązał bliskie stosunki koleżeńskie z grupą malarzy i pisarzy związaną z
„Wędrowcem”
, z
Aleksandrem Gierymskim
i
Antonim Sygietyńskim
, z młodymi:
Józefem Pankiewiczem
i
Władysławem Podkowińskim
. W roku
1886
pół roku spędził Masłowski w
Monachium
, gdzie – jak pisze – „pracował u siebie”. W twórczości Masłowskiego lata
1890
-
1907
nazwano okresem burzy i fermentu. Jego początkowy etap cechuje przejście przez
impresjonizm
i odejście odeń w poszukiwaniu własnej formy. W roku
1897
Masłowski został członkiem krakowskiego ugrupowania artystów pod nazwą „Sztuka”, utworzonego głównie z inicjatywy
Jana Stanisławskiego
, gdzie z warszawskich plastyków weszli także
Józef Pankiewicz
i
Konstanty Laszczka
. W roku
1899
wystawił Masłowski w salonie Krywulta grupę kilkunastu
akwarel
; tego roku i w roku
1902
wziął udział w ekspozycjach wiedeńskiej
Secesji
. W roku
1900
odbył podróż do
Włoch
i
Paryża
. W roku
1900
na
Wystawie powszechnej
w
Paryżu
medalem został odznaczony jego obraz "Rynek w
Kazimierzu
". W roku
1901
demonstrował drobne akwarele w redakcji
„Chimery”
. Zbiorowa wystawa w roku
1902
w
„Zachęcie”
kończy drugi etap poszukiwań Masłowskiego. Niespokojny okres lat
1902
-
1907
zaznacza się pierwszym wyjazdem artysty w roku
1903
do
Woli Rafałowskiej
między
Mińskiem Mazowieckim
a
Siedlcami
, gdzie miał niebawem znaleźć syntezę swojego pejzażu polskiego. W roku następnym rozpoczął serię wypraw do
Włoch
. Rok
1904
– to
Rzym
,
Florencja
,
Fiesole
, lecz także
Troki
pod
Wilnem
. Wystawa specjalna w „Zachęcie” (
1904
) zademonstrowała 58 akwarel Masłowskiego. W latach
1905
-
1907
Masłowski pracował w swej warszawskiej pracowni (przy
Mokotowskiej
) i eksperymentował. Lata
1907
-
1926
to okres rozkwitu i schyłku twórczości Masłowskiego.
Plener
w
Nowosiółce
na
Wołyniu
w roku
1908
dał 18 akwarel wystawionych w
Towarzystwie Zachęty Sztuk Pięknych
(TZSP). W latach
1909
i
1910
miał Masłowski tamże wystawę indywidualną, a następnie wystawiał tam corocznie do roku
1914
pejzaże z
Włoch
,
Tunisu
i polskie z
Woli Rafałowskiej
. W roku
1913
urządził Masłowski niewielką wystawę akwarel w „Galerie Léon Marseille” w
Paryżu
. W czerwcu
1914
otrzymał Masłowski zaproszenie na objęcie profesury w Warszawskiej Szkole Sztuk Pięknych, której nie przyjął. Wybuch
Pierwszej Wojny Światowej
zastał go w kraju. W kwietniu
1916
TZSP
urządziło wielką zbiorową wystawę Masłowskiego. W grudniu tego roku otrzymał nagrodę
jubileuszową
„Zachęty”. Koniec
wojny
w
1918
roku, przyniósł wielkie moralne odprężenie. Masłowski namalował wtedy obraz "
Beliniacy
". W roku
1921
Masłowski został wybrany na członka Société Nationale des Beaux-Arts w
Paryżu
. W
1922
roku odbył kolejną podróż do Włoch. W
1925
roku odbyła się wystawa
jubileuszowa
prac Masłowskiego w
TZSP
. W roku następnym „Zachęta” wydała jako premię reprodukcję jego obrazu "Duma Jaremy" z roku
1879
. W tymże roku Masłowski został odznaczony Krzyżem Oficerskim
Polonia Restituta
. W ostatnim roku życia, chory na serce, niewiele pracował. Umarł
31 maja
1926
w Warszawie. Pochowany został na
Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie
, w grobie rodziny matki (kwatera 11-1, zob. także tablice informacyjne za wejściem przez bramę Św.Honoraty, w kategorii "Plastycy"). Był żonaty (od
20 lutego
1897
) z Anielą Ponikowską – siostrą
Cezarego Ponikowskiego
,
adwokata
, pierwszego po odzyskaniu niepodległości, wielokrotnego prezesa
Naczelnej Rady Adwokackiej
. Miał z nią w
1901
roku syna
Macieja
,
historyka sztuki
. TwórczośćJak wspomniano wyżej, uzdolnienia plastyczne Masłowskiego wystąpiły już w młodym wieku. Świadczy o nich srebrny medal, który za rysunki szkolne w
1875
roku otrzymał z
Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu
. „Masłowski – wspomina Henryk Piątkowski – bardzo jeszcze młodym będąc chłopcem, jako uczeń
warszawskiej Szkoły Rysunkowej
zaznaczył wybitny swój talent w pierwszych porywach twórczych” i dodaje, że uczył się głównie nie w szkole, lecz w otoczeniu przyrody polskiej, którą odczuwał i wypowiadał z mistrzostwem”. Spostrzeżenia te uzupełnia i potwierdza relacja koleżeńska
Miłosza Kotarbińskiego
, w której czytamy o „bardzo wyróżniającym się już w szkole, a nie docenionym dotąd Stanisławie Masłowskim. Ten był już z natury urodzonym
impresjonistą
. Studia z odlewów gipsowych
rzeźby klasycznej
prowadził czysto wrażeniowo, w czym mu wyrozumiałe kierownictwo zupełnie nie przeszkadzało. Barwnością i żywością studiów
krajobrazowych
z natury wyprzedził najzagorzalszych później
impresjonistów
”. Rok
1875
przyniósł w życiu Masłowskiego pierwsze wystawione w
Towarzystwie Zachęty Sztuk Pięknych
(TZSP) obrazy: "Owczarek" i "
Kozacy
", pierwsze ilustracje zamieszczone w
„Kłosach”
, pierwszy wyjazd na
Ukrainę
. Ukraiński wątek ogarnął Masłowskiego w młodości z wielką siłą, niósł on obok junackiej tężyzny także
lirykę
zadumy. Taką właśnie drugą
Ukrainę
, niepodobną do szlacheckiej, rycerskiej, myśliwskiej Ukrainy
Juliusza Kossaka
,
Józefa Brandta
i
Józefa Chełmońskiego
, zobaczył Masłowski i zaczął inscenizować w kompozycjach pracowni. Z obrazów o tematyce ukraińskiej wyliczyć można: "Odbicie branki" (wystawiony
1878
), "Pożegnanie
Kozaka
" (ilustracja,
1878
), "Duma Jaremy" (
1879
), "Chłopcy w
stepie
" (ilustracja,
1879
), "Noc" (wystawiony
1880
), "Tabun" (
1880
), "Odpoczynek
Czumaka
" (
1880
), "Wesele" (
1881
), "Odpoczynek" (
1882
), wreszcie "
Taniec Kozaków
" (
1883
), który jest jakby zamknięciem i syntezą całości. Na tym nie wyczerpuje się jednak tematyka i topografia obrazów powstałych w pracowni Masłowskiego we wczesnym okresie jego twórczości. Trafia się i wieś mazowiecka ("Na pastwisku",
1880
), a nawet
melodramat
("Niedola",
1881
), ale główny akcent jego ówczesnej twórczości to
Ukraina
. Malarstwo pracowni Masłowskiego w tym okresie nie da się sprowadzić do wspólnego mianownika; jego
realizm
ma wówczas kilka wydań – bliżej
romantycznych
sentymentów
albo bliżej prawdy natury. Ogólnie mówiąc, droga Masłowskiego idzie od
linearyzmu
do dekoracyjności, od
waloru
do koloru, a potem od oleju do akwareli, w sumie od pracowni do
pleneru
. Najciekawszym rezultatem ukraińskich i innych wypraw Masłowskiego były zgoła prekursorskie studia i szkice z natury – akwarele, ołówki, oleje. Niektóre z nich to: "Trójka bałagulska" (
Muzeum Narodowe w Krakowie
), "Studium konia" (tamże), "Zima" (tamże), "Cyganka" (
1877
, dawniej w zbiorach B. Wydżgi), "Studium jamnika", "Szczeniaki" (własność rodziny artysty), "Studium psa", "Głowy byków" (
Muzeum Narodowe w Warszawie
), "Oset" (z roku
1876
-
1878
, reprodukowany jako winieta w
secesyjnym
„Sfinksie” w latach
1909
i
1912
). Ich funkcja poznawcza szybko przekształcała się i rozszerzała. Jedne z najciekawszych studiów powstały w czasie parodniowego pobytu w cygańskim obozie za
praską
rogatką
. A jednak pierwszą sławę, a nawet sukces finansowy przyniosły mu nie pionierskie„szkicyki”, ale "Duma Jaremy" i "Taniec Kozaków" (reprodukowany w zeszycie 11 „Albumu malarzy polskich”, Warszawa
1885
). W latach
1884
-
1887
Masłowski – jak już wspomniano – wszedł w nową fazę twórczości i w nowe środowisko sztuki nawiązując bliskie stosunki koleżeńskie z grupą malarzy i pisarzy związaną z
„Wędrowcem”
, z
A. Gierymskim
i
A. Sygietyńskim
, z młodymi
J. Pankiewiczem
i
W. Podkowińskim
. Okres ten już w
1884
roku zaowocował dużą olejną kompozycją wykonaną w pracowni, którą jest
pejzaż
zatytułowany "Wschód księżyca" (Muzeum Narodowe w Krakowie – Oddział w
Sukiennicach
). W malarstwie Masłowskiego wysunął się teraz na czoło problem światła w nocy i w dzień – obok koloru problem
waloru
. Malarstwo Masłowskiego uległo w tym okresie głębokim przemianom. Świadczą o tym także: "Wschód słońca" (
1886
), dalej "Zachód słońca" (
1887
), "Targ na
Mariensztacie
" (ok.
1887
), "Południe" (ok.
1888
). Obrazy te torują Masłowskiemu drogę do
impresjonizmu
.
Gerson
w krytyce z roku
1888
notuje: „p.Masłowski nadesłał na wystawę rzadkiej piękności i siły akwarelę „Chatę mazowiecką”. Widzi w niej Gerson jasność, soczystość, silę barw, plastyczność. W tym czasie zjawia się w twórczości Masłowskiego nowy temat – miasto
Warszawa
. Szczególnie interesująco wypadły liczne notaty zza
Żelaznej Bramy
. Z omawianego okresu pochodzi liczny poczet studiów akwarelowych z
Mazowsza
, stawiających Masłowskiego w rzędzie „pierwszych polskich
plenerzystów
i
impresjonistów
” (S. Rutkowski). Jak wyżej wspomniano, lata
1890
-
1907
– to w twórczości Masłowskiego „okres burzy i fermentu”. Jego początkowa faza – to przejście przez impresjonizm, a następnie odejście odeń w poszukiwaniu własnej, odrębnej formy. Pierwszą próbą nowego kierunku był ponoć obraz "Pocztylion" (
1890
), a następnie "Targ na
Grzybowie
" (
1892
), "Ostatnie promienie", "Przed poborem" (
1892
). Następne lata przynoszą wiele coraz to nowych prób i eksperymentów wahających się między impresjonizmem a
neoromantyzmem
. W roku
1893
wystawia Masłowski między innymi "Stare Miasto" i "Poranek", a w roku
1894
"
Mickiewicza
i
Marylę
" oraz "Porwanie"; w roku
1895
"Wiosnę"; w roku
1896
"Sprawę o granicę" i "Bociany". Wszystko to są duże olejne kompozycje. Zdaje się, że najdalej posuniętą próbą w kierunku
dywizjonistycznej
, plamkowej formy był obraz zatytułowany "Poranek". Rok
1896
przynosi zsyntetyzowanie poprzednich wysiłków, czego wyrazem są dwie wielkie kompozycje: "Sprawa o granicę" i "Bociany". Wielką zbiorową wystawą w Salonie Krywulta w Warszawie w r.
1896
zamknął Masłowski swój najbardziej niespokojny etap nowego okresu malarstwa. W
1899
roku eksponował Masłowski w salonie sztuki Krywulta kilkanaście akwarel. W tym samym roku i w
1902
uczestniczył w ekspozycjach wiedeńskiej
Secesji
. W roku
1900
podróżował do Włoch i
Paryża
. W
1901
roku w redakcji
„Chimery”
zaprezentował zespół drobnych akwarel. A oto czołowe prace Masłowskiego z tych lat. Z roku
1898
pochodzą "Chart", "
Portret
dziewczynki", "
Giewont
we mgle"; z roku
1899
- "Rynek w
Kazimierzu
" i "Kapliczka w
Kazimierzu
"; z roku
1902
– duża "Cyganka", pejzaże z Rybiniszek, "Wrona", "
Kamienica pod Okrętem
". Warto zwrócić uwagę, że są to wyłącznie akwarele. "Rynek w
Kazimierzu
" na
Wystawie powszechnej
w
Paryżu
(
1900
) został odznaczony medalem. Zbiorowa wystawa w roku
1902
w
„Zachęcie”
kończy drugi etap poszukiwań Masłowskiego. Z licznych recenzji zasługuje na przypomnienie zdanie
E. Niewiadomskiego
: „miejsce Masłowskiego będzie w tym samym szeregu, w którym stanęli artyści skądinąd różnej miary:
Kossak Juliusz
,
Matejko
,
Grottger
,
Chełmoński
, Piechowski. Jest to artysta narodowy na wskroś. Narodowymi są motywy jego prac i ich pojęcia, narodowym
temperament
, życie tryskające z obrazów, siła barw [...]”. W
1903
roku Masłowski próbował swych sił w malarstwie dekoracyjnym malując
plafon
sali balowej i chóru kaplicy w pałacu w
Supraślu
. Wystawa specjalna w
„Zachęcie”
(
1904
) zademonstrowała 58 akwarel Masłowskiego. W latach
1905
-
1907
Masłowski pracował w warszawskiej pracowni (przy
Mokotowskiej
) eksperymentując. Robił ilustracje do
„Pana Tadeusza”
(specjalne wydanie w roku
1905
dla prenumeratorów łódzkiego wydawnictwa „Rozwój”), a także kolejne kompozycje figuralne, jak pełen rytmu i
ekspresji
obraz "Pijani chłopi" (
1906
,
Muzeum Narodowe w Warszawie
), scena z
Rewolucji 1905 roku
"Patrol kozaków", znany też jako "Wiosna
1905
" lub "Świt
1906
" (
1906
,
Muzeum Sztuki w Łodzi
), obraz "Pierwsze żyto" (
1907
) i rzadka w twórczości Masłowskiego próba
symbolizmu
"Świątynia sztuki" (
1907
, zaginiony). Jesienią
1907
powstały pełne uroku pejzaże z
Radziejowic
łączące graficzną czytelność kreski z malarskością plamy, jak np. "Staw w Radziejowicach" (
1907
). Plener w
Nowosiółce
na
Wołyniu
w roku
1908
dał 18 akwarel wystawionych w
TZSP
. Jak już wspomniano, w latach
1909
i
1910
odbyły się w
TZSP
wystawy indywidualne Masłowskiego. Z tego okresu (
1909
) pochodzi między innymi akwarela "Maki". W następnych latach, do roku
1914
wystawiał on w
TZSP
pejzaże z
Włoch
,
Tunisu
i polskie z
Woli Rafałowskiej
, m.in. "Podwórze w
Villi d'Este
", "
Zatoka Neapolitańska
", "Krowy", "Białe maki", "Chojar", "Motyw z
Taorminy
", "
Beduinka
", "Wejście do pałacu
beja
", "Kawiarnia arabska" i inne. Wszystkie one prezentowały niezwykłe bogactwo koloru i dekoracyjności, rzadką świeżość i bezpośredniość wizji. Przykładami
akwareli
z tego okresu są obrazy "Maki" i "Malwy w ogródku" (
1911
). Zdarzały się także w tym czasie oleje pracowniane. Wkrótce powrócił do malarstwa pejzażowego. Twórczość tego ostatniego okresu była nierówna. Do wybitniejszych utworów tego czasu należą akwarele z podróży do
Włoch
w roku
1922
i niektóre pejzaże z
Woli Rafałowskiej
, jak na przykład kilka z roku
1924
: "Ule" (
Muzeum Górnośląskie
w Bytomiu), "Gryka", czy "Łubin" (
Muzeum Narodowe w Warszawie
). Przypisy Bibliografia i źródła- Artists of the World, A Bio-Bibliographical Index A-Z, Vol. 4, Saur, 2000;
-
R.Bielecki
: Szwoleżerowie gwardii, seria: "Słynne Pułki Polskie", wyd. "Neriton", Warszawa 1996, s.240 (poz.2259);
- Biesiada Literacka 1896, s.279-282;
- Broniewski K.: Pogadanka artystyczna,
Biblioteka Warszawska
1902, t.3,s.376;
- Centropa, A Journal of Central European Architecture and Related Arts, Vol. 8, Centropa, 2008, p.74;
- Cękalska-Zborowska H.: Wieś w malarstwie i rysunku naszych artystów,Warszawa 1969, s.263-285;
-
Dobrowolski T.
: Nowoczesne malarstwo polskie, Wrocław 1960, s. 267-275;
-
Dobrowolski T.
: Sztuka Młodej Polski, Warszawa 1963 (wyd. PWN);
-
Dobrowolski T.
: Sztuka polska, Kraków, 1974, Wydawnictwo Literackie;
-
Gerson W.
: Wystawa TZSP,
Tygodnik Illustrowany
1888, t. 1, s.410;
-
Gerson W.
: Malarstwo,
Tygodnik Illustrowany
1885, t. 1, s.86;
- Grajewski L.: Bibliografia ilustracji w czasopismach polskich XIX i pocz. XX w. (do 1918 r.), Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1972;
-
Jabłczyński F.
: S. Masłowski,
Tygodnik Illustrowany
1902, t. 1;
-
Jankowski J.
: Wstęp do reprodukcji obrazu Masłowskiego Spór o granicę, Album sztuki polskiej i obcej, Warszawa 1907 - 1910 (wyd. S. Orgelbrand);
-
Jaroszyński T.
: Słowo wstępne do reprodukcji obrazu Masłowskiego Rynek w Kazimierzu, Album malarstwa polskiego, 1902 (wyd. M. Arct);
-
Jasieński F.
: Wstęp do reprodukcji obrazu Masłowskiego Lasek, Album sztuki polskiej, Lwów 1903;
- Jensen J.Ch.: Polnische Malerei von 1830 bis 1914, Württembergischer Kunstverein, 1978;
- Karpowicz M., Chrościcki J. A.: Sztuka Warszawy, Warszawa 1986 (PWN);
- Katalog wystaw zbiorowych Masłowskiego w r. 1896 w Salonie Krywulta i w r. 1925 w
„Zachęcie”
;
- Kępiński Z.: Impresjonizm polski, Warszawa 1961 (wyd. "Arkady");
- Komza M.: Mickiewicz ilustrowany, Wrocław 1987 (wyd.
„Ossolineum”
), s. 264;
-
Kopera F.
: Dzieje malarstwa w Polsce. Cz. 3, Malarstwo w Polsce 19. i 20. wieku, Kraków 1929;
- von Kritter U., Zelinsky B.: Slawische Buchillustration im 20. Jahrhundert: Russland, Polen, Tschechien, Slowakei, Literarische Bilderwelten des 20. Jahrhunderts, Vol. 6, Böhlau, 1998, s.100;
- Księgi metrykalne
Parafii Św. Ludwika
OO. Paulinów
we Włodawie;
- Kühn A.: Die polnische Kunst von 1800 bis zur Gegenwart: Mit 150 Abbildungen, Klinkhardt & Biermann, 1930, s. 44;
-
Łoza S.
: Legia honorowa w Polsce 1803-1923, Zamość 1923, wyd. Zygmunt Pomarański i Spółka (reprint Warszawa 1986, Wyd. WAiF), s.38, poz.284;
-
Masłowski M.
[oprac.]: Stanisław Masłowski - Materiały do życiorysu i twórczości, Wrocław 1957;
- Materiały archiwalne rodziny Stanisława Masłowskiego;
-
Mickiewicz A.
: Pan Tadeusz, Łódź [1906], nakł. i druk. „Rozwoju" - 6 reprodukowanych ilustracji Masłowskiego do „Pana Tadeusza”;
- Mitarski W.: Z wystaw warszawskich, salony prywatne,
Tygodnik Ilustrowany
1922, s.820-821;
-
Niewiadomski E.
: Ze sztuki,
Kurier Warszawski
1902;
-
Niewiadomski E.
: Malarstwo polskie XIX i XX wieku, Warszawa 1926;
- Piątkowski H.: Stanisław Masłowski – sylweta artysty,
Tygodnik Ilustrowany
1909, nr 47;
- Piątkowski H.: Wystawa Stanisława Masłowskiego,
Tygodnik Ilustrowany
1910, t. 2, s. 969;
- Piątkowski H.: Kronika malarska – Obrazy S. Masłowskiego w Salonie Kulikowskiego,
Tygodnik Ilustrowany
1907, t. 1, s.331-332;
-
Polski słownik biograficzny
, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1975 (wyd. Polska Akad. Nauk – Zakł. Narod. im. Ossolińskich), t.XX/1? s.129 - hasło: "Stanisław Masłowski";
- Rutkowski S.: Stanisław Masłowski (1853-1926), Sztuki Piękne 1926, nr 10-11;
- Ryszkiewicz A.: Malarstwo polskie -
romantyzm
,
historyzm
,
realizm
, Warszawa 1989 (wyd."Auriga");
- Sienkiewicz J., Derwojed J.: Rysunek polski - od
Oświecenia
do
Młodej Polski
, Warszawa 1970 (wyd. "Arkady");
- Skimborowicz H., Gerson W.: Album widoków i pamiątek, Warszawa 1977;
- Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działających (zmarłych przed 1966), Malarze, rzeźbiarze, graficy, praca zbiorowa, Instytut Sztuki
PAN
, t. V (Le-M), Wyd. Krąg, Warszawa 1993;
- Stanisław Masłowski – Akwarele 12 reprodukcji barwnych (teka ze wstępem
M.Masłowskiego
), Warszawa 1956 (wyd. „Sztuka”);
- Starzyński J. : Pięć wieków malarstwa polskiego, Warszawa 1952 (wyd. PIW);
-
Struve H.
: Przegląd artystyczny,
Kłosy
, 1881, t.31, s. 118;
- The Studio, An Illustrated Magazine of Fine and Applied Art, Studio Trust, 1927, Vol. 94, p.292;
- Teatr, Muzyka, Sztuki plastyczne,
Tygodnik Illustrowany
1904, t.2, s.826;
- Trzebiński M.: Pamiętnik malarza, Wrocław 1958;
- Wanke W.: Nasi artyści,
Świat
, 1907, II, s.3;
- Wiercińska J.: Katalog prac wystawionych w
Towarzystwie Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie
w latach 1860-1914, Wrocław-Warszawa-Kraków 1969;
- Wiercińska J.:
Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych
w Warszawie, Wrocław-Warszawa-Kraków 1968;
-
Wolff J.
: Kształt piękna, Warszawa 1973;
- Wystawa
TZSP
w Warszawie,
Tygodnik Illustrowany
1876, t.2, nr 51, s.394-395
Linki zewnętrzne
Inne hasła zawierające informacje o "Stanisław Masłowski":
Oddychanie komórkowe
...
Wiktor Sukiennicki
...
1972
...
Stanisław Narutowicz
...
1884
...
Klemens Maria Hofbauer
...
Jura
...
Tomasz Zan (poeta)
...
Stanisław Hozjusz
...
Stanisław Poniatowski
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Stanisław Masłowski":
219 Kultura, nauka i oświata w okresie II wojny światowej (plansza 3)
...
213 Polska kultura, sztuka i nauka dwudziestolecia międzywojennego (plansza 12)
...
Tworzenie wyrażeń algebraicznych (plansza 1)
...
|