Sztuka starożytnej Grecji powstała i rozwijała się po upadku
kultury mykeńskiej
, spowodowanym w głównym stopniu najazdem
Dorów
. Za czas jej trwania przyjmuje się okres od ok.
1200 p.n.e.
do
I w. p.n.e.
, czyli do czasu podboju
starożytnej Grecji
przez
Rzymian
. Jednak wraz z podbojem rzymskim, nie skończył się definitywnie okres sztuki greckiej. Artyści nadal tworzyli, ale przede wszystkim na potrzeby kolekcjonerów rzymskich. Najczęściej ich dzieła były kopiami znanych wcześniej dzieł greckich. Dzięki tej działalności znamy wygląd wielu rzeźb, których oryginały zaginęły lub zostały zniszczone. Sztuka grecka (m.in. właśnie dzięki kopiom) wywarła przeogromny wpływ na rozwój
sztuki rzymskiej
. Jednak wraz ze zmianami politycznymi skończyła się jej samodzielność.
Czas trwania sztuki greckiej dzielony jest na następujące okresy rozwoju:
Okres archaiczny
Okres archaiczny to najstarszy z trzech etapów rozwoju sztuki w rejonie basenu
Morza Egejskiego
. Początki sięgają najazdu
Dorów
na
Peloponez
w
XII wieku p.n.e.
i wiązanego z nim upadku
kultury mykeńskiej
. Wydarzenia kończące ten pierwszy okres związane są z początkiem
II wojny perskiej
, a ściślej z
bitwą pod Salaminą
oraz zniszczeniem
Aten
w
480 p.n.e.
Okres archaiczny dzielony jest umownie na cztery mniejsze przedziały czasowe, które noszą nazwy:
-
okres ciemny
- okres wczesnoarchaiczny
- okres dojrzałego archaizmu
- okres późnego archaizmu
Okres klasyczny
Okres klasyczny to drugi z etapów, na które zazwyczaj dzieli się czas trwania i rozwoju sztuki na terenach zamieszkanych przez ludy greckie, czyli na obszarach należących do basenu
Morza Egejskiego
. Jako wydarzenie rozpoczynające ten okres przyjmowana jest data
bitwy pod Salaminą
(
480 p.n.e.
) a wydarzenia kończące go wiązane są z datą śmierci
Aleksandra Macedońskiego
w
323 p.n.e.
, po której nastąpił stopniowy podział jego imperium.
Ten przedział czasu umownie dzielony jest na trzy etapy, określane jako:
- okres wczesnoklasyczny (480-445 p.n.e.), związany przede wszystkim z rozpoczętą po
II wojnie perskiej
odbudową Aten
- okres klasyczny, związany z działalnością
Peryklesa
- okres późnoklasyczny, obejmujący czas po zakończeniu wojen peloponeskich i włączenia
Grecji
do imperium Aleksandra Wielkiego.
Okres hellenistyczny
Okres hellenistyczny, to ostatni w dziejach umowny czas trwania i rozwoju sztuki starożytnej Grecji. Daty określające jego ramy to rok śmierci
Aleksandra Macedońskiego
w
323 p.n.e.
i rok
30 p.n.e.
, w którym nastąpił podbój ostatniego, niezależnego państwa hellenistycznego, jakim w tym czasie był Egipt.
Podboje
Aleksandra Wielkiego
rozszerzyły terytorialny zasięg oddziaływania sztuki
greckiej
. Jednocześnie, wiele z podbitych państw już wcześniej posiadało bogate tradycje kulturowe (np.
starożytny Egipt
,
Mezopotamia
,
Persja
). Wzajemne przenikanie się elementów greckich i orientalnych a także w późniejszym okresie
italskich
, zdecydowało o dalszych kierunkach rozwoju sztuki hellenistycznej. Wielu jej twórców wywodziło się z tradycyjnych ośrodków artystycznych
greckich
, czerpiąc z bogatej spuścizny poszukiwało nowych form wyrazu pełniej odpowiadających nowym realiom. Wraz z ekspansją terytorialną powstały nowe ośrodki, miejscowe tradycje wywierały wpływ na działających w nich artystów.
W nauce nastąpił rozwój nauk przyrodniczych i filozofii. Zainteresowanie człowiekiem i jego rozwojem od niemowlęctwa do później starości w sztuce zaowocowało licznymi portretami przedstawicieli wszystkich ras, warstw społecznych, ludzi zdrowych, kalekich i starców. Przedstawienia na
reliefach
i obrazach zamiast neutralnego tła otrzymały bogate
pejzaże
.
Idealizacja
została zastąpiona tendencjami
naturalistycznymi
a
klasyczna
harmonia
ustąpiła miejsca
ekspresji
i kontraście piękna i brzydoty.
Zobacz też
