Smółka pospolita
Systematyka [1]
Domena :	eukarionty
Królestwo :	rośliny
Klad :	rośliny naczyniowe
Klad :	rośliny nasienne
Klasa :	okrytonasienne
Rząd :	goździkowce
Rodzina :	goździkowate
Rodzaj :	smółka
Gatunek :	smółka pospolita
Nazwa systematyczna
Viscaria vulgaris Röhl Deutschl. Fl. ed. II. ii. 275

Smółka pospolita, firletka lepka (Viscaria vulgaris Röhl.) – gatunek rośliny z rodziny goździkowatych . Występuje w południowej, wschodniej i środkowej Europie oraz w Turcji^[2]. W Polsce średnio pospolity, głównie na niżu, jest również uprawiany^[3] .

Kwiaty

Systematyka

Według nowszych ujęć taksonomicznych gatunek ten włączony został do rodzaju lepnica (Silene) i ma nazwę Silene viscaria (L.) Jess.^[2]. W innych jeszcze ujęciach zaliczony został do rodzaju firletka (Lychnis) jako firletka lepka (Lychnis viscaria L.)^[3].

Morfologia

Pokrój

Roślina o wysokości do 60 cm, przypominająca wyglądem firletkę poszarpaną . Pod ziemią posiada kłącze .

Łodyga

Wzniesiona, o wysokości 15-75 cm. Łodygi poniżej węzłów pokryte lepką wydzieliną, do której często przyklejają się mrówki oraz inne owady.

Liście

Ulistnienie naprzeciwlegle, dolne liście łopatkowate, górne równowąskie. Wszystkie liście całobrzegie, nagie, ewentualnie orzęsione tylko w nasadzie.

Kwiaty

Zebrane w wiechę . Kwiaty promieniste , 5-krotne. Kielich 10-nerwowy, o działkach zrośniętych w długą rurkę. Płatki czerwone, całobrzegie lub płytko wycięte (to najbardziej charakterystyczna cecha różniąca smółkę od firletki poszarpanej) z niewielkim przykoronkiem . Wewnątrz kwiatów 10 pręcików i pojedynczy, górny słupek o długiej szyjce i 5 znamionach. Zdarzają się też kwiaty wyłącznie żeńskie lub wyłącznie męskie ^[4].

Owoce

Jajowata torebka z pięcioma przegrodami w dolnej części. Nasiona spłaszczone.

Biologia i ekologia

Bylina , hemikryptofit . Rośnie na suchych łąkach, na obrzeżach lasów i w świetlistych zaroślach. Kwitnie w maju i czerwcu. Przedprątne kwiaty zapylane są przez motyle^[4]. Roślina miododajna , nektar znajduje się na dnie kwiatowym.

Zastosowanie i uprawa

• Zastosowanie. Ze względu na ładne kwiaty i obfite kwitnienie jest jest uprawiana na rabatach jako roślina ozdobna . Uprawia się głównie ozdobne kultywary : 'Alba', 'Feuer', 'Plena`, 'Schnee', 'Splendens', 'Thurnau'.
• Uprawa. Jest w pełni mrozoodporna i łatwa w uprawie. Najlepiej rośnie na żyznej i próchnicznej glebie i na stanowisku słonecznym. Rozmnaża się ją przez nasiona lub przez podział rozrośniętych kep.

Przypisy

Bibliografia