Tetrahydrokannabinol
Ogólne informacje
Nomenklatura systematyczna ( IUPAC ):
tetrahydro-6,6,9-trimetylo-3-pentylo-6H-dibenzo[b,d]piran-1-ol
Inne nazwy	THC, Dronabinol
Wzór sumaryczny	C21H30O2
SMILES	CCCCCC1=CC2=C(C3C=C(CCC3C(O2)(C)C)C)C(=C1)O
Masa molowa	314,4617 g / mol
Wygląd	ciecz
Identyfikacja
Numer CAS	1972-08-3
PubChem	16078[1]
DrugBank	APRD00571[2]
Właściwości Rozpuszczalność w wodzie znikoma: 2,8 mg/ ml (23 °C[2]) Temperatura topnienia 200 °C (0,02 mmHg [2]) Kwasowość (pKa) 10,6[2]
Niebezpieczeństwa
Zagrożenia[3]
Szkodliwy Szkodliwy (Xn)
Zwroty ryzyka	R20/22
Zwroty bezpieczeństwa	S51
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą warunków standardowych (25 °C, 1000 hPa)
Klasyfikacja
ATC	A04AD10
Farmakokinetyka
Biodostępność	inhalacja: 10–35% doustnie: 6–20%[4]
Okres półtrwania	1,6–59 h[4]
Wiązanie z białkami osocza i tkanek	95–99%[4]
Metabolizm	głównie wątrobowy przez CYP2C[4]
Wydalanie	65–80% w kale , 20–35% w moczu [4]
Uwagi terapeutyczne
Dawka śmiertelna	LD50 1270 mg/kg – samce LD50 730 mg/kg – samice (doustnie, w roztworze oleju sezamowego)

Tetrahydrokannabinol (nazwa angielska TetraHydroCannabinol, C₂₁H₃₀O₂), w skrócie THC jest izomerem kannabidiolu i główną substancją psychoaktywną zawartą w konopiach indyjskich . Należy do grupy związków chemicznych zwanych kannabinoidami . Jest praktycznie nierozpuszczalny w wodzie, natomiast rozpuszcza się w rozpuszczalnikach organicznych, np. alkoholu , tłuszczach .

Izomeria THC

Istnieje kilka izomerów THC różniących się położeniem wiązania podwójnego. Dwa izomery – Δ⁹-THC i Δ⁸-THC – występują w naturze. Ponadto istnieje jeszcze kilka izomerów syntetycznych: Δ^6a(10a), Δ^6a(7), Δ⁷, Δ¹⁰ i Δ⁹⁽¹¹⁾. Izomery te mogą ponadto występować w formie kilku izomerów geometrycznych i enancjomerów .

Główną substancją aktywną konopi indyjskich jest izomer L-trans-Δ⁹ tetrahydrokannabinolu (lewoskrętny izomer kwasu delta-9-trans tetrahydrokanabinolu).

Mechanizm działania

THC wykazuje działanie przez receptory kannabinoidowe CB1 oraz CB2. Receptory CB1 w dużych ilościach występują w tkance nerwowej, a CB2 w komórkach układu immunologicznego . Ich aktywność związana jest z modulacją funkcjonowania cyklazy adenylanowej kanałów jonowych. Blokując kanały wapniowe typu N, THC zmniejsza uwalnianie acetylocholiny w hipokampie , noradrenaliny z zakończeń nerwowych układu współczulnego , a także glutaminianów z neuronów hipokampa . Wewnątrzkomórkowe działanie kannabinoidów prawdopodobnie związane jest z aktywacja białka G1 oraz inhibicją cAMP ^[5].

Działanie fizjologiczne

Jego działanie psychoaktywne jest efektem jego łączenia się z receptorami komórek nerwowych zwanych receptorami kannabinoidowymi. THC nie uzależnia fizycznie, a długotrwałe zażywanie powoduje wystąpienie tolerancji odwrotnej ^[6].

Jako że THC ani jego pochodne nie występują naturalnie w organizmie ludzi, podjęto badania jaki fizjologiczny sens ma istnienie tych receptorów i jakie związki naturalnie występujące w organizmie się z nimi łączą. W toku tych badań odkryto, że tym związkiem jest anandamid , który jest wytwarzany przez organizm w stanach letargu, snu lub głębokiego relaksu.

Stosunkowo mała toksyczność THC wynika z faktu, że receptory kannabinoidowe nie występują we wszystkich komórkach nerwowych, lecz tylko w części kory mózgowej. Pień mózgu (który jest odpowiedzialny za kontrolę podstawowych funkcji życiowych takich jak czynność serca czy oddychanie) jest niemal pozbawiony tych receptorów.

Efektem podawania czystego THC, we wzrastającej skali stężenia są:

• stan głębokiego odprężenia (mała dawka),
• wzrost apetytu, wzrost wrażliwości na zapachy i smaki (mała dawka),
• wzrost wrażliwości słuchu i wzroku (średnia dawka),
• zaburzenia orientacji w przestrzeni, podrażnienie, stany euforyczne (duża dawka).

Badania medyczne potwierdziły, że tetrahydrokannabinol podawany pod kontrolą powoduje wzrost apetytu, wzrost odporności organizmu i ogólną poprawę nastroju – szczególnie u osób ze skłonnościami do depresji^[]. Najnowsze badania wskazują również na zapobieganie przez THC miażdżycy naczyń krwionośnych (wiąże się on z niektórymi komórkami krwi uniemożliwiając im nieprawidłowe gromadzenie się w naczyniu i tworzenie "złogu" będącego podstawą do tworzenia się blaszek miażdżycowych)^[].

Inne badania z kolei wskazują, że długotrwałe spożywanie THC skutkuje problemami z pamięcią, większą tendencją do popadania w depresję oraz utratę motywacji do wysiłku, które jednak zanikają po jakimś czasie od pojawienia się THC w organizmie wraz z rozpadaniem się połączeń między THC a receptorami kannabinoidowymi. Ponieważ THC jest obecny w marihuanie i haszyszu , badania nad jego szkodliwością są w wielu krajach kwestią polityczną i bardzo często podawane są sprzeczne dane na ten temat przez różne ośrodki badawcze^[].

THC jako związek syntetyczny

THC otrzymane syntetycznie, znane pod nazwą dronabinol, dostępne jest na receptę (nazwa handlowa Marinol) w kilkunastu krajach, m.in. w USA , Holandii i Niemczech . W USA, Marinol należy do Schedule III (według CSA ) – jest narkotykiem o małym ryzyku fizycznego i psychicznego uzależnienia, dostępnym na receptę. Początkowo był zaliczany jednak do Schedule II. Został zatwierdzony przez FDA w terapii takich chorób jak anoreksja , AIDS , a także w przypadku nudności , wymiotów i u pacjentów po przebytej chemioterapii , a także do leczenia choroby Alzheimera.

Analogicznie do dronabinolu, nabilon , był powszechnie dostępny w Kanadzie pod nazwą Cesamet, produkowany przez firmę Valeant. Również w Stanach Zjednoczonych Cesamet został zatwierdzony przez FDA i zaliczony do Schedule II.

Przypisy