Egzorcyzm (
gr.
ἐξορκισμός, exorkismós - zaprzysiężenie, zaklęcie) – obrzęd poświęcenia mający na celu uwolnienie człowieka, zwierzęcia, miejsca lub przedmiotu od wpływu złego ducha.
W
Kościele katolickim
egzorcyzmem nazywany jest obrzęd
liturgiczny
mający na celu usunięcie bezpośredniego wpływu
Szatana
na osobę ew. (rzadziej) zwierzę, miejsce lub przedmiot w formie
opętania
, dręczenia lub zniewolenia. Egzorcyzmy w Kościele katolickim należą do
sakramentaliów
.
Egzorcyzm uroczysty
Egzorcyzm uroczysty dokonywany jest wyłącznie w przypadku uznania za
opętanie
ściśle według
Rytuału Rzymskiego
. Dokonywać egzorcyzmów może wyłącznie
biskup
lub
kapłan
przez niego wyznaczony (
egzorcysta
), po spełnieniu określonych w Rytuale warunków (między innymi wykluczenie, przy współpracy z lekarzem psychologiem lub psychiatrą,
choroby psychicznej
). Kościół przestrzega przed korzystaniem z usług tzw. egzorcystów świeckich, których działanie opiera się na rytuale magicznym, choć będącym nierzadko naśladowaniem Rytuału Rzymskiego. W egzorcyzmie uroczystym kapłan zwraca się do domniemanego przez niego
demona
bezpośrednio, wydając mu polecenia w imieniu Boga i Jezusa Chrystusa, używając do tego autorytetu całego Kościoła. Egzorcyzm, dla skuteczności, łączy się z praktykami
ascetycznymi
(
post
i inne umartwienia) oraz innymi modlitwami (zwłaszcza
różaniec
). Czasem wystarcza jednokrotne odprawienie egzorcyzmu, chociaż zdarzają się przypadki (tych jest zdecydowanie więcej), gdy egzorcyzmy powtarza się wiele razy. Zwykle powtarza się egzorcyzm dwu albo trzykrotnie, do ustąpienia objawów.
Wg teologii chrześcijańskiej, w parze z egzorcyzmem winno iść zerwanie z tym, co prowadziło do zniewolenia demonicznego, np.
satanizmem
,
okultyzmem
i jego różnymi formami,
spirytyzmem
,
zabobonami
,
wróżbiarstwem
,
astrologią
, różnymi niekonwencjonalnymi metodami leczenia, które nie mają oparcia w nauce i odwołują się do nieznanych mocy i energii (
bioenergoterapia
,
różdżkarstwo
,
wahadlarstwo
,
homeopatia
,
Reiki
), metodami "kontroli umysłu" (
NLP
,
metoda Silvy
) itd. Uwolnienie poprzez egzorcyzmy powinno łączyć się z
nawróceniem
, przyjęciem
sakramentów
i powrotem na drogę życia duchowego.
W ostatnim czasie ogromne kontrowersje wzbudził przypadek opętania
Anneliese Michel
[1], ze względu na to, że egzorcyzmy nie zakończyły się powodzeniem, a opętana osoba zmarła. Winy dopatrywano się w działaniach księdza egzorcysty, który miał zniechęcić Anneliese Michel do zażywania
leków psychotropowych
. Z perspektywy czasu podważa się wyniki śledztwa podkreślając, że to właśnie przedawkowanie leków doprowadziło do skrajnego wyczerpania organizmu dziewczyny.
Egzorcyzm prosty
Egzorcyzm zwykły - inaczej: egzorcyzm prosty - (tylko w formie
modlitwy
) może być odprawiony przez każdego wiernego, na mocy otrzymanego
sakramentu
chrztu
, gdy istnieje podejrzenie wpływu demonicznego (np. silna pokusa, nękanie, niepokojenie). W egzorcyzmie zwykłym wierny zwraca się do
Boga
z prośbą o uwolnienie od wpływu
demona
, lub też do
świętego
(zwłaszcza do
świętego Michała Archanioła
i
Maryi
-
apokaliptycznych
zapowiedzi ostatecznej klęski
Szatana
) z prośbą o wstawiennictwo u
Boga
. Kościół przestrzega jednak przed bezpośrednim zwracaniem się do rzekomego
demona
.
Egzorcyzm jest również częścią innych obrzędów, zwłaszcza
sakramentu
chrztu
. Rytuał sakramentu chrztu sprzed reformy liturgicznej po
Soborze Watykańskim II
zawierał potrójne egzorcyzmy
katechumena
, w tym użycie egzorcyzmowanej soli, wody i oleju. Obecnie rytuał chrztu nie zawiera takiej formy egzorcyzmów (występuje jednak modlitwa z egzorcyzmem i nałożenie ręki na głowę dziecka).
Zobacz też
Linki zewnętrzne
Przypisy
