Cyrkon (minerał)
Cyrkon (minerał)kryształ cyrkonu pod mikroskopem Cyrkon - to pospolity
minerał
z gromady krzemianów. Nazwa nawiązuje do składu chemicznego minerału, pochodzi od perskiego zargun (zar = złoto, gun = barwa) = złocisty. WłaściwościTworzy kryształy izometryczne, słupkowe, igiełkowe. Występuje w
skupieniach
ziarnistych, zbitych, ziemistych lub promienistych, w formie okrągłych ziarn i otoczaków w
osadach aluwialnych
. Jest
izostrukturalny
z thorytem,
coffinitem
, hafnonem,
ksenotymem
. Jest kruchy, przezroczysty. Ma różne barwy: złocistobrunatną, jasnożółtą, słomkowożółtą (jargon), jaskrawożółtą (melichrysos), różową, czerwoną, czerwonopomarańczową (
hiacynt
), zieloną (beccaryt), fioletową, niebieską (starlit), niebieskozieloną, brunatną, czarną; bywa też bezbarwny (sparklit). Niekiedy wykazuje
efekt kociego oka
. Często zawiera pewne ilości :
uranu
,
toru
(malakon),
hafnu
(alvit),
niobu
,
tantalu
,
itru
i innych ziem rzadkich oraz wody (cyrtolit). WystępowanieStanowi rozpowszechniony składnik skał magmowych (
granity
,
gnejsy
,
syenity
) oraz osadowych (piaski cyrkonowe, żwiry). Współwystępuje z
biotytem
,
kwarcem
,
skaleniami
,
granatami
,
monocytem
,
ksenotymem
. Miejsca występowania:
Sri Lanka
,
Indie
,
Kambodża
,
Australia
,
Rosja
,
USA
,
Kanada
,
Brazylia
,
Francja
,
Norwegia
. W Polsce występuje w okolicach Szklarskiej Poręby, nad rzeką Kwisą i Izerą. Znaczne ilości występują w piaskach plażowych nad Bałtykiem. Zastosowanie- ważne źródło otrzymywania pierwiastka cyrkonu, także toru, hafnu, itru i niobu,
- jest stosowany do produkcji materiałów żaroodpornych i ognioodpornych,
- do produkcji ceramiki i szkliw,
- w stomatologii, jako alternatywa dla stopów metali,
- do produkcji materiałów ściernych i włókien
- wykorzystywany w przemyśle chemicznym
- stosuje się go również do produkcji farb i pigmentów
- w reaktorach nuklearnych,
- służy do oznaczania wieku bezwzględnego skał metodami radiometrycznymi,
- należy do bardzo cenionych kamieni kolekcjonerskich i jubilerskich.
W
jubilerstwie
prawidłowo
oszlifowane
cyrkony dzięki bardzo dużej
dyspersji
są konkurencją dla
diamentów
. Trudność w uzyskaniu właściwego
szlifu
sprawia duża kruchość
minerału
. Tym należy tłumaczyć obserwowane często lekkie zaokrąglenie rondysty kamieni
oszlifowanych
. Cyrkony o zabarwieniu niebieskim lub złotym uzyskuje się przez obróbkę cieplną ciemnoczerwonych okazów z
Tajlandii
.
Zobacz też Bibliografia- Leksykon Przyrodniczy Minerały i kamienie szlachetne, Horyzont”, 2002 r.
- K. Maślankiewicz, Kamienie szlachetne, Wyd. Geologiczne, 1982 r.
- N.Sobczak, Mała encyklopedia kamieni szlachetnych i ozdobnych, Wyd. Alfa, 1986 r.
- C.Hall, Klejnoty, Kamienie szlachetne i ozdobne, Wyd. Wiedza i Życie, 1996 r.
- W.Schuman, Kamienie szlachetne i ozdobne, Wyd. „Alma –Press”, 2004 r.
- G.G.Gormaz , J.J.Casanovas, Atlas mineralogii, „Wiedza i życie”, 1992 r.
Inne hasła zawierające informacje o "Cyrkon (minerał)":
Mułowiec
...
Zlepieniec
...
Amfibolit
...
Łupek łyszczykowy
...
Granit karkonoski
...
Masyw karkonoski
...
Ziemia
...
Struktura skały
...
Pobrzeże Kaszubskie
...
Piaskowiec
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Cyrkon (minerał)":
031. Strefowość i astrefowość w rozmieszczeniu gleb (plansza 7)
...
209. Gleby Polski (plansza 8)
...
012. Składniki skorupy ziemskiej (plansza 11)
...
|