|
Śląsk (prowincja)
Śląsk (prowincja)Prowincja Śląsk (
niem
Provinz Schlesien) –
pruska prowincja
istniejąca w latach
1815
-
1919
i
1938
-
1941
ze stolicą we
Wrocławiu
(Breslau). Po przegraniu przez
Niemcy
II wojny światowej
niemal całe terytorium, na którym leżała prowincja, należy do
Polski
. Prowincja śląska powstała w wyniku reformy administracyjnej państwa pruskiego przeprowadzonej w obliczu zmian terytorialnych po
wojnach napoleońskich
i
kongresie wiedeńskim
. Po przejęciu przez Prusy północnej części
Królestwa Saksonii
część zajętych ziem obejmujących
Łużyce Górne
przyłączono do śląskiej jednostki administracyjnej, która objęła wówczas
Lubań
(niem. Lauban),
Zgorzelec
(niem. Görlitz),
Rozbork
(niem. Rothenburg), aż po
Hoyerswerda
. Poza jej granicami znalazły się jednak leżące już wcześniej w granicach Prus północne ziemie śląskie
Krosno
(dawne księstwo krośnieńskie),
Sulechów
,
Świebodzin
. W niemieckiej tradycji granice prowincji śląskiej utrwaliły się jako tradycyjne granice Śląska, podczas gdy w polskiej – opartej o pierwotne granice diecezji wrocławskiej – jego zachodni kraniec wyznacza
Kwisa
, a ziemie przyłączone w 1815 postrzega się jako część historycznych
Łużyc
[1]. Różnice te przyczyniają się do sporów, które można zaobserwować także w społeczności Wikipedii. Podział administracyjnyMapa prowincji śląskiej z 1905 Mapa prowincji śląskiej z 1905 Przez większość czasu prowincja Śląsk podzielona była na rejencje:
legnicką
,
wrocławską
,
opolską
. W początkowych latach (
1815
-
1820
) istniała także zachodnia rejencja z ośrodkiem w
Reichenbach
. W
1816
do rejencji dzierżoniowskiej (później wrocławskiej) włączono
hrabstwo kłodzkie
[2]. Podział ten istniał w praktycznie niezmienionej formie aż do końca I wojny światowej[3]. W 1919 została rozdzielona na dwie prowincje:
Dolny
i
Górny Śląsk
. W
1938
obie prowincje ponownie połączono, ale w
1941
znowu dokonano podziału. W czasie
II wojny światowej
utworzono dodatkowo
rejencję katowicką
. Podział administracyjny w roku 1910(
niem.
Regierungsbezirk Breslau) (
niem.
Regierungsbezirk Liegnitz) Powiaty miejskie -
Görlitz (Zgorzelec)
-
Liegnitz (Legnica)
Powiaty ziemskie - Bolkenhain (Bolków)
- Bunzlau (Bolesławiec)
- Freystadt (Kożuchów)
- Glogau (Głógów)
- Goldberg-Haynau (Złotoryja-Chojnów)
-
Görlitz (Zgorzelec)
- Grünberg (Zielona Góra)
- Hirschberg (Jelenia Góra)
| - Hoyerswerda (Wojrowice)
- Jauer (Jawor)
- Landeshut (Kamienna Góra)
- Lauban (Lubań)
- Liegnitz (Legnica)
- Löwenberg (Lwówek Śląski)
- Lüben (Lubin)
-
Rothenburg/Oberlausitz (Rozbork)
- Sagan (Żagań)
- Schönau (Świerzawa)
- Sprottau (Szprotawa)
|
(
niem.
Regierungsbezirk Oppeln) Nadprezydenci prowincji- 1816-1820: Friedrich Theodor von Merckel
- 1824-1825:
Moritz Haubold von Schönberg
- 1825: Ludwig Friedrich Viktor Hans von Bülow
- 1825-1845: Friedrich Theodor von Merckel
- 1845-1848: Wilhelm Felix Heinrich Magnus von Wedell
- 1848: Hans Ludwig David York von Wartenburg
- 1848: Julius Hermann Pinder
- 1848-1868: Johann von Schleinitz
- 1869-1872: Eberhard zu Stolberg-Wernigerode
- 1873-1874: Ferdinand von Nordenflycht
| |
Ludność | 1817[4] | 1849[4] | 1939[5] |
|---|
| Regierungsbezirk Breslau | 510 617 | 1 174 679 | 1 970 856 | | Regierungsbezirk Liegnitz | 499 788 | 921 002 | 1 316 588 | | Regierungsbezirk Reichenbach | 465 575 | – | – | | Regierungsbezirk Oppeln | 516 618 | 965 912 | 1 350 202 | | Regierungsbezirk Kattowitz | – | – | 2 824 415 | | Razem | 1 992 598 | 3 061 593 | 7 462 061 |
W grudniu 1939 roku ludność prowincji Śląsk wynosiła 7 462 061, co przy powierzchni 47 597 km² daje 156,8 mieszkańca na km²[5]. | Narodowość i język ludności rejencji katowickiej w 1940 roku[6] | | Narodowość |
|---|
| niemiecka | polska | śląska | żydowska | inne | czeska |
|---|
| 1 089 600 | 931 121 | 157 057 | 88 746 | 3939 | 46 877 | | 47,02% | 40,18% | 6,78% | 3,83% | 0,17% | 2,02% | | Język |
|---|
| niemiecki | polski | śląski | żydowski | inne | czeski |
|---|
| 897 812 | 1 007 014 | 288 445 | 83 624 | 4128 | 30 312 | | 38,74% | 43,45% | 12,45% | 3,61% | 0,18% | 1,57% |
Zobacz też Linki zewnętrznePrzypisy- ↑ W tym przypadku rozszerzenie terytorium Śląska było sztuczne, gdyż zostały do niego włączone obszary czysto łużyckie, które ze Śląskiem nie miały historycznie nic wspólnego. Było to czysto administracyjne rozszerzenie zakresu terytorialngo pojęcia Śląsk – cytat za: R. Pysiewicz-Jędrusik, A. Pustelnik, B. Konopska, Granice Śląska, Wrocław 1998, , s. 30.
- ↑
Marek Czapliński
: Historia Śląska. Wrocław: 2002, s. 254. .
- ↑ Jedyną dodatkową zmianą było przeniesienie okręgów Neisse i Grottkau do rejencji opolskiej.
- ↑ 4,0 4,1 Stefi Jersch-Wenzel, Die Juden als Bestandteil der oberschlesischen Bevölkreung in der ersten Hälfte des 19. Jahrhunderts, tabela 1, s. 194
- ↑ 5,0 5,1 Helmut Neubach, Die Verwaltung Schlesiens zwischen 1848 und 1945, s. 936.
- ↑ M. Błaszczak-Wacławik , W. Błasiak, T. Nawrocki Górny Śląsk szczególny przypadek kulturowy, Warszawa 1990, s. 63.
Inne hasła zawierające informacje o "Śląsk (prowincja)":
II wiek
...
Cava de' Tirreni
...
Canelli
...
Mieszko II Lambert
...
Xiamen
...
Tampere
...
Uznam
...
Aurora
...
Jan Chen Xianheng
...
Ziemia Ognista (archipelag)
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Śląsk (prowincja)":
208 Walki o granice II Rzeczypospolitej (plansza 9)
...
208 Walki o granice II Rzeczypospolitej (plansza 10)
...
208 Walki o granice II Rzeczypospolitej (plansza 12)
...
|
