jelito
jelito - przewód położony między żołądkiem a odbytem, stanowiący najdłuższy odcinek przewodu pokarmowego u kręgowców. U większości bezkręgowców jelitem nazywa się cały przewód pokarmowy. W jelicie zachodzi większa część procesów trawiennych, a także proces wchłaniania substancji powstałych w wyniku enzymatycznego rozkładu pokarmów. U kręgowców jelito charakteryzuje się znaczną długością oraz zróżnicowaniem budowy w zależności od sposobu odżywiania zwierzęcia (np. roślinożerność, mięsożerność).
Ściana jelita zbudowana jest z błony śluzowej, błony mięśniowej (tkanka mięśniowa) i otrzewnej. U ssaków możemy wyróżnić:
- jelito cienkie – o długości 5-6 m; składa się z: dwunastnicy, jelita czczego (czyli próżnego) i jelita krętego (czyli biodrowego). Charakteryzuje się obecnością w błonie śluzowej fałdów okrężnych i na nich osadzonych kosmków jelitowych, które w bardzo dużym stopniu zwiększają powierzchnię wchłaniania. To w nim odbywa się końcowy rozkład pokarmów, cukrów, tłuszczów oraz białek.
Resorbowane są z niego cukry proste i aminokwasy do krwi, a kwasy tłuszczowe (enzymy trawienne) do limfy.
- jelito grube – składa się z części rozpoczynającej się ślepo poniżej ujścia jelita cienkiego, zwanej jelitem ślepym, od którego odchodzi, zwisając do miednicy małej, wyrostek robaczkowy. Idąc w górę od prawego talerza biodrowego jelito ślepe przechodzi w dalszą część jelita grubego, czyli okrężnicę.
Okrężnica dzieli się na trzy części. Pierwsza z nich to okrężnica wstępująca. Pod prawym łukiem żebrowym zgięciem prawym (wątrobowym) przechodzi w okrężnicę poprzeczną. W lewym podżebrzu w sąsiedztwie śledziony okrężnica poprzeczna lewym zgięciem przechodzi w okrężnicę zstępującą, kierującą się ku dołowi i na lewym talerzu biodrowym przechodzi w esicę, która po przejściu do miednicy kończy się odbytnicą (prostnicą). Odbyt jest końcowym otworem przewodu pokarmowego.
W jelicie grubym następuje resorpcja wody i innych składników. Odbywają się tu również procesy fermentacyjne. Zagęszczona treść jelita tworzy kał, który jest wydalany przez odbyt w czasie defekacji.
Bakterie lub pasożyty oraz długotrwałe żywienie nieodpowiednimi pokarmami lub uczulenie mogą powodować zapalenie jelita grubego i cienkiego. Najbardziej charakterystycznym objawem są biegunkowe wypróżnienia. Przy przewadze procesu zapalnego w jelicie grubym, wśród objawów dominują bóle brzucha, parcie na stolec, a w kale pojawia się domieszka śluzu, a czasem krwi.
Po długim okresie choroby dochodzi do wychudzenia organizmu z powodu złego wykorzystania pokarmów. W takim przypadku skutecznym leczeniem jest dieta, Sulfaguanidinum, preparaty enzymatyczne.
Kolejną chorobą jelit może być ich niedrożność. Objawia się ona zatrzymaniem pasażu treści pokarmowej, w związku z porażeniem perystaltyki, a zatem także zatrzymaniem oddawania wiatrów i stolca. Niedrożność często prowadzi do martwicy zamkniętego odcinka jelit. Wyróżnić możemy niedrożność ostrą i przewlekłą lub mechaniczną i czynnościową.
Niedrożność mechaniczna może być wywołana przez zamknięcie światła jelita z powodu zrostów, skrętu, ucisku wywołanego przez guz nowotworowy, zamknięcia przez ciało obce, kamień kałowy lub żółciowy, kłąb glist; wgłobienia; uwięźnięcia w pierścieniu przepuklinowym.
Wśród niedrożności czynnościowej możemy wyróżnić niedrożność porażenną lub skurczową. Ten typ niedrożności występuje w przebiegu zapalenia otrzewnej, zabiegów chirurgicznych na jamie brzusznej. Leczenie niedrożności jest zawsze operacyjne.
Inne hasła zawierające informacje o "jelito":
Fruktoza
niż sacharoza i glukoza. Znaczne ilości fruktozy mogą powodować biegunkę i
bóle
żołądkowo
-
jelitowe
. Powoduje też wyraźne podniesienie
cholesterolu
. W
spermie
fruktoza spełnia rolę
materiału
...
Nabłonek jednowarstwowy
...
Wirki
WirkiPseudoceros dimidiatusArthurdendyus triangulatus
Systematyka
Domena
eukarionty
Królestwo
zwierzęta
Podkrólestwo
tkankowce właściwe
Nadtyp
zwierzęta dwubocznie symetryczne
Typ
płazińce
Gromada
wirki
Nazwa systematyczna
Turbellaria
Ehrenberg
, 1831
Rzędy
Acoela
CatenulidaHaplopharyngidaLecithoepitheliataMacrostomidaNemertodermataProlecithophoraRhabdocoelaSeriataTemnocephalida
wirki wielojelitowe
Wirki (Turbellaria) - grupa
zwierząt
należąca do
płazińców
. Żyją w ...
Płazińce
(Monogenea),
tasiemce
(Cestoda) wywodzą się od pierwotnych wirków.Pseudobiceros bedfordi - przestawiciel
wirków wielojelitowych
Spis treści1 Informacje ogólne2 Budowa zewnętrzna3 Budowa wewnętrzna3.1 Układ pokarmowy3.2 Układ oddechowy3.3 ...
Celuloza
...
Jelito
Jelito cienkie: dwunastnica jelito czcze i kręteJelito grube: jelito ślepe okrężnica wstępująca okrężnica poprzeczna okrężnica zstępująca okrężnica esowata odbytnicaJelito – fragment ...
Przeszczepianie narządów
...
Mezoderma
pośrodkową (
nefrotom
), z której rozwijają się narządy moczotwórcze,mezodermę boczną, tworzącą worki obejmujące
jelito
. BibliografiaBiologia. Multimedialna encyklopedia PWN Edycja 2.0. Wrocław: Warszawa :
Wydawnictwo Naukowe PWN
, ...
Przywry wnętrzniaki
...
Autonomiczny układ nerwowy
...
Inne lekcje zawierające informacje o "jelito":
014. Mięczaki - silnie wyspecjalizowane bezkręgowce (plansza 10)
...
012. Nicienie (plansza 10)
...
Układ pokarmowy człowieka (plansza 14)
e height=380 width=770 >
a - ściana kosmka jelitowego
b - tętniczka włosowata
c - żyła włosowata
d - włosowate naczynie limfatyczne
Kosmki ...
|