Diecezja łucka
Katedra św. św. Piotra i Pawła w Łucku Katedra św. św. Piotra i Pawła w Łucku
Siedziba	Łuck
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Metropolia	lwowska
Katedra diecezjalna	Kościół katedralny pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła
Biskup diecezjalny	bp Marcjan Trofimiak
Dane statystyczne
Liczba wiernych	29.850
Liczba kapłanów • w tym  diecezjalnych • w tym  zakonnych	15 7
Liczba dekanatów	2
Liczba parafii	36
Powierzchnia	40.300 km²

Diecezja łucka ( łac. Dioecesis Luceoriensis, ukr. Луцька дієцезія)) – diecezja rzymskokatolicka na Ukrainie . Wchodzi w skład metropolii lwowskiej .

Historia

• • 1225 – Pierwsze misje oo. dominikanów w Łucku
  • 1375 – Powstanie arcybiskupstwa halickiego i przyznanie kościołowi we Włodzimierzu Wołyńskim praw katedralnych
  • 15 czerwca 1390 – król Jagiełło ufundował dla dominikanów kościół i klasztor pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Łucku, uposażając go wsią Horodnica koło Dubna .
  • ok. 1404 – Z inicjatywy wielkiego księcia litewskiego Witolda zostaje erygowana diecezja łucka
  • 3 lutego 1418 – wielki książę litewski Witold napisał list do papieża Marcina V , w którym skarży się na ingerencję arcybiskupa metropolity lwowskiego Jana Rzeszowskiego w sprawy diecezji włodzimierskiej na Wołyniu.
  • 19 grudnia 1425 – Połączenie diecezji łuckiej i włodzimierskiej
  • 1427 – Przeniesienie stolicy diecezji do Łucka; Wybudowanie w Łucku drewnianej katedry pw. Trójcy Świętej
  • 1440 – Prawosławny książę Fedor (Teodor) Ostrogski funduje katolicki kościół w Ostrogu
  • 1459 – Poddanie biskupstwa łuckiego pod zwierzchnictwo metropolii lwowskiej (do XVI wieku)
  • 1539 – Rozpoczęcie budowy murowanej katedry pw. Trójcy Świętej
  • 1596 – Unia brzeska , powstanie Kościoła greckokatolickiego
  • 1604 – Założenie Kolegium Jezuitów w Łucku
  • 1639 – Konsekracja kościoła pw. Św. Apostołów Piotra i Pawła w Łucku (późniejszej katedry)
  • 11 stycznia 1690 - Stefan Antoni Mdzewski został mianowany przez papieża Aleksandra VIII biskupem tytularnym Calama i biskupem pomocniczym diecezji łuckiej.
  • 1712 – Założenie przez bp Aleksandra Wyhowskiego seminarium duchownego w Łucku
  • 1749 – Koronacja cudownego obrazu Matki Bożej w Kościele Dominikanów w Łucku
  • 28 czerwca 1757 w Brodowie k. Ostroga urodził się Jan Paweł Woronicz , absolwent i wykładowca szkoły jezuitów w Ostrogu, poeta, kaznodzieja. Od 1816 r. bp krakowski. Abp warszawski i prymas Królestwa Polskiego (1828-1829).
  • 1773 – Koronacja cudownego obrazu Matki Bożej Poczajowskiej
  • 1778 – Koronacja cudownego obrazu Matki Bożej Latyczowskiej
  • 15 sierpnia 1779 - Bp Franciszek Komornicki koronował papieskimi koronami cudowny obraz Matki Bożej w Międzyrzeczu Ostrogskim
  • 5 września 1781 – Pożar katedry łuckiej
  • 1787 – Ks. bp Feliks Paweł Turski podnosi pojezuicki kościół pw. św. Apostołów Piotra i Pawła w Łucku do rangi katedry
  • 1795 – Zniesienie diecezji łuckiej przez carycę Katarzynę II
  • W roku 1798 została złączona z diecezją żytomierską. Utworzona przez Papieża Piusa VI diecezja łucko-żytomierska , podlegał metropolii mohylowskiej
  • 1866 – Zniesienie diecezji kamienieckiej przez cara Aleksandra II
  • 1867 – Stolica Apostolska przekazała biskupom łucko-żytomierskim administrację nad diecezją kamieniecką
  • 1918 – 1921 – Wskrzeszenie diecezji kamienieckiej i ponowna jej utrata
  • 28 października 1925 r. – ponownie odrębną diecezją – bullą "Vixdum Poloniae" papież Pius XI ustalił nowy podział diecezji w Polsce. Diecezja łucka została odłączona od żytomierskiej i poddana metropolii lwowskiej, jej nowym ordynariuszem został ks. bp Adolf Piotr Szelążek
  • 1927 – Synod diecezji łuckiej (pierwszy po 200 latach) – ustalone zostało prawo partykularne i program pracy duszpasterskiej dla Wołynia
  • 14 grudnia 1927 – Papież Pius XI ustanowił św. Teresę od Dzieciątka Jezus patronką diecezji łuckiej
  • 1929 – Sprowadzenie do Rożyszcz cudownego obrazu Pana Jezusa Miłosiernego z Tarnorudy
  • 1930 – Sprowadzenie z Warszawy do Lubomla
  • 1931 – Otwarcie Papieskiego Seminarium Wschodniego w Dubnie (zob. Neounia na Wołyniu )
  • 1933 – Otwarcie Instytutu dla przeszkolenia przystępujących do jedności z Kościołem katolickim duchownych prawosławnych (w ramach neounii )
  • 1936 – Utworzenie przez bp. Adolfa P. Szelążka Zgromadzenia Sióstr Św. Teresy od Dzieciątka Jezus (Siostry Terezjanki)
  • 1943 – Masowe mordy ludności polskiej na Wołyniu , zginęło kilkadziesiąt tysięcy ludzi, w tym kilkudziesięciu księży (80% parafii zostało zniszczonych)
  • 1944 - 1947 - Przymusowe wysiedlenia Polaków z Wołynia za Bug. Kolejna fala represji w stosunku do Kościoła rzymskokatolickiego
  • 3 stycznia 1945 – Uwięzienie przez NKWD bp. Adolfa P. Szelążka
  • 15 maja 1946 – Zwolnienie z więzienia w Kijowie bp. Adolfa P. Szelążka i deportacja do Polski
  • 9 lutego 1950 - Na wygnaniu w Polsce zmarł bp Adolf Piotr Szelążek , ostatni przedwojenny ordynariusz łucki
  • 1958 - 1959 - 1962 – Zamknięcie ostatnich czynnych kościołów w Równem , Ostrogu i Korcu
  • 3 grudnia 1974 - W Karagandzie zmarł Sługa Boży ks. Władysław Bukowiński , w latach 1939 - 1945 prpboszcz katedry łuckiej.
  • 17 września 1977 – We Lwowie umiera Sługa Boży o. Serafin Kaszuba OFM Cap., duszpasterz na Wołyniu w latach 1940-1958
  • 15 grudnia 1980 – Otwarcie Muzeum Ateizmu w katedrze łuckiej
  • 12 listopada 1989 – Ks. Antoni Andruszczyszyn odprawia pierwszą Mszę św. w kościele pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Ostrogu
  • 23 września 1990 – Pierwsza Msza św. w kaplicy w katedrze łuckiej obok czynnej jeszcze ekspozycji Muzeum Ateizmu
  • 16 stycznia 1991 – Wznowienie działalności metropolii lwowskiej – metropolitą został ks. prof. abp Marian Jaworski; diecezja łucka wchodzi w skład archidiecezji lwowskiej
  • 31 marca 1991 – Poświęcenie katedry w Łucku przez ks. bp. Rafała Kiernickiego OFM Conv.
  • 24 grudnia 1992 – Uroczystości ekumeniczne w katedrze łuckiej z udziałem kapłanów obrządku greckokatolickiego i z Kościoła prawosławnego
  • 18 maja 1996 – Papież Jan Paweł II odnowił diecezję łucką – administratorem apostolskim diecezji został mianowany metropolita lwowski ks. prof. abp Marian Jaworski
  • 25 marca 1998 r. Marcjan Trofimiak mianowany pierwszym ordynariuszem po wznowieniu diecezji.
  • 16 maja 1998 – bp Marcjan Trofimiak odbył ingres do katedry łuckiej.
  • 14 września 1998 – bp Marcjan Trofimiak konsekrował kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Torczynie , wybudowany w latach 1995 -1998.
  • 18 sierpnia 2002 – Papież Jan Paweł II beatyfikował dwóch wielkich synów Ziemi Wołyńskiej, abpa Zygmunta Szczęsnego Felińskiego i ks. Jana Beyzyma .
  • 24 czerwca 2005 – bp Marcjan Trofimiak konsekrował nowozbudowany kościół parafialny w Kamieniu Koszyrskim .
  • 8 października 2005 – bp Marcjan Trofimiak konsekrował nowozbudowany kościół parafialny pw. św. Tomasza Apostoła w Tomaszgrodzie .
  • 13 września 2008 – bp Marcjan Trofimiak konsekrował nowobudowany kościół w Dybyszczu. Świątynia została wzniesiona pod kierunkiem ks. Romana Burnika.
  • 18 października 2008 – bp Marcjan Trofimiak konsekrował nowobudowany kościół pw. Najświętszego Serca Jezusa w Kostopolu . Świątynia została wzniesiona pod kierunkiem ks. kan. Władysława Czajki .

Kościół katedralny

• • Kościół pw. św. Apostoła Piotra i Pawła w Łucku , to dawna świątynia oo. jezuitów
  • 5 września 1781 – Pożar katedry łuckiej
  • 1927 - 1932 - proboszczem katedry łuckiej był ks. kan. Gustaw Jełowicki
  • W czasie II wojny światowej proboszczem katedry był Sługa Boży ks. Władysław Bukowiński
  • 15 grudnia 1980 – Otwarcie Muzeum Ateizmu w katedrze łuckiej
  • 31 marca 1991 – Poświęcenie katedry w Łucku przez ks. bp. Rafała Kiernickiego OFM Conv.
  • Obecnie proboszczem świątyni katedralnej jest ks.Wiktor Makowski.

Zabytkowe kościoły

Nawa główna kolegiaty w Ołyce

Kościół i dzwonnica w Beresteczku

Były kościół oo. jezuitów we Włodzimierzu

• • Beresteczko (Берестечко), Ruiny kościoła pw. Świętej Trójcy, 1711-1733
  • Dąbrowica (Дубровиця) Kościół pw. św. Jana Chrzciciela, 1740
  • Dubno (Дубно), Kościół pw. Niepokalanego Poczęcia NMP, 1629 (obecnie prawoslawna cerkiew)
  • Dubno (Дубно), Kościół pw. św. Jana Nepomucena 1817-1832
  • Hołoby (Голоби), Kościół pw. św. Michała Archanioła, 1711-1728
  • Kisielin (Кисилин), ruiny kościoła i klasztoru karmelitów, 1720
  • Klewań (Клевань), Kościół pw. Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny, 1630
  • Korzec (Корець), Kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Antoniego, 1706
  • Kowel (Ковель), Kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, 1771
  • Lubieszów (Любешів), Kościół pw. św. św. Cyryla i Metodego, 1768
  • Luboml (Любомль), Kościół pw. Św. Trójcy, 1412
  • Łuck (Луцьк), Kościół i klasztor bernardynów , 1752-1792 (obecnie prawosławna katedra Św. Trójcy)
  • Łuck (Луцьк), Kościół katedralny pw. Świętych Apostołow Piotra i Pawła , 1616-1637
  • Maciejów (Луків), ruiny kościoła pw. św. św. Stanisława i Anny, 1596
  • Międzyrzec Korecki (Великі Межирічі), Ruiny kościóła pw. św. Antoniego Padewskiego, 1725
  • Mokwin (Моквин), ruiny kościoła pw. Podwyższenia Krzyża Świętego, 1750
  • Niewirków (Невірків), Ruiny kościóła pw. Św. Trójcy, 1807
  • Ołyka (Олика), Kolegiata pw. Świętej Trójcy , 1635-1640
  • Ołyka (Олика), Kościół pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła, 1460
  • Ostróg (Острог), Kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, 1582
  • Ostróg (Острог), Pokapucyński kościół pw. Św. Trójcy, 1769 (obecnie prawoslawna cerkiew akademicka)
  • Radziechów (Радехів), Kościół pw. Św. Michała, 1701 (obecnie prawoslawna cerkiew)
  • Równe (Рівне), Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny i Św. Antoniego, 1899 (obecnie sala koncertowa)
  • Stary Czartorysk (Старий Чарторийськ), Kościół podominikański, 1741-1753 (obecnie prawoslawny klasztor)
  • Szpanów (Шпанів), Ruiny kościóła pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła, 1726
  • Tajkury (Тайкури), Ruiny kościóła pw. Św. Wawrzyńca, 1710
  • Włodzimierz Wołyński (Володимир-Волинський), Kościół pw. Rozesłania Apostołów , 1755-1766 (obecnie katedra prawoslawna)
  • Włodzimierz Wołyński (Володимир-Волинський), Kościół pw. św. św. Joachima i Anny , 1752
  • Zaturce (Затурці), Kościół pw. Świętej Trójcy, 1642

Dane statystyczne

Do roku 1939 w rzymskokatolickiej diecezji łuckiej było czynnych ponad 300 świątyń, w 2009 było ich zaledwie około 30, z których wszystkie obecnie wymagają kompleksowych remontów. Pozostałe 40 świątyń z tej diecezji które przetrwały do dnia dzisiejszego, zostało odebranych katolikom i są obecnie użytkowane przez różne inne wyznania lub w sposób niezgodny z ich przeznaczeniem, bądź pozostają w ruinie.

Obszar diecezji zamieszkuje obecnie ok. 2,2 mln ludzi, z czego rzymscy katolicy stanowią 1,4%, tj. 30.000 wiernych. Na terenie diecezji znajduje się 36 parafii, w których łącznie pracuje 22 księży - dane z 2005 roku.

Jurysdykcja diecezji łuckiej obejmuje struktury Kościoła rzymskokatolickiego w obwodach rówieńskim i wołyńskim

Biskupi

Biskupi ordynariusze

• Izydor ( 1375 - 1380 , biskup włodzimierski
• Hynek (Hynko) Zając z Hasenburga ( 1371 - 1388 )
• Rugan ( 1380 - 1400 , biskup włodzimierski
• Mikołaj (po 1388 ok. 1390 - 1400 )
• Grzegorz z Buczkowa ( 1400 - ok. 1424 ), biskup włodzimierski
• Świętosław ( 1404 - 1409 )
• Andrzej Spławski ( 1425 -przed 1459 ), przeniósł siedzibę diecezji włodzimierskiej do Łucka
• Wacław Raczkowicz ( 1459 - 1460 / 1462 )
• Jan Łosowicz ( 1463 - 1468 )
• Marcin Kreszowski ( 1468 -?)
• Stanisław Stawski ( 1483 -ok. 1488 )
• Jan Andruszewicz Pudełko ( 1493 - 1499 )
• Wojciech Radziwiłł ( 1500 - 1507 )
• Paweł Algimunt Holszański ( 1507 - 1535 )
• Jerzy Chwalczewski ( 1535 - 1547 )
• Walerian Protasewicz ( 1547 - 1555 )
• Jan Andruszewicz ( 1563 - 1579 )
• Wiktoryn Wierzbicki ( 1579 - 1588 )
• Bernard Maciejowski ( 1590 - 1600 )
• Stanisław Gomoliński ( 1600 - 1604 )
• Marcin Szyszkowski ( 1604 - 1607 )
• Paweł Wołłowicz ( 1607 - 1608 )
• Paweł Wołucki ( 1608 - 1616 )
• Henryk Firlej ( 1616 - 1618 )
• Andrzej Lipski ( 1618 - 1622 )
• Stanisław Lubieński ( 1624 - 1627 )
• Achacy Grochowski ( 1627 - 1633 )
• Bogusław Radoszewski ( 1633 - 1638 )
• Andrzej Gembicki ( 1638 - 1655 )
• Jan Zamoyski ( 1655 )
• Jan Stefan Wydżga ( 1655 - 1659 )
• Mikołaj Prażmowski ( 1659 - 1666 )
• Tomasz Łaszeński ( 1667 - 1675 ))
• Stanisław Dąmbski ( 1675 - 1680 )
• Stanisław Witwicki ( 1680 - 1688 )
• Bogusław Leszczyński ( 1688 - 1691 )
• Franciszek Michał Prażmowski ( 1691 - 1701 )
• Aleksander Wyhowski ( 1703 - 1714 )
• Joachim Przebendowski ( 1714 - 1721 )
• Stefan Bogusław Rupniewski ( 1721 - 1731 )
• Jan Aleksander Lipski ( 1731 - 1736 )
• Andrzej Stanisław Załuski ( 1736 - 1739 )
• Franciszek Antoni Kobielski ( 1739 - 1755 )
• Antoni Erazm Wołłowicz ( 1755 - 1769 )
• Feliks Paweł Turski ( 1769 - 1790 )
• Adam Stanisław Naruszewicz ( 1790 - 1798 )
• Kasper Cieciszowski ( 1798 - 1827 )
• Michał Piwnicki ( 1827 - 1845 )
• Kacper Borowski ( 1848 - 1871 )
• Szymon Marcin Kozłowski ( 1883 - 1898 )
• Cyryl Lubowidzki ( 1897 - 1898 )
• Bolesław Hieronim Kłopotowski ( 1899 - 1901 )
• Karol Antoni Niedziałkowski ( 1901 - 1911 )
• Ignacy Dubowski ( 1916 - 1925 )
• Adolf Szelążek ( 1926 - 1950 )
• Marcjan Trofimiak ( 1998 - nadal)

Biskupi pomocniczy

• Marcin Szyszkowski ( 1603 - 1604 ) koadiutor
• Stanisław Udrzycki ( 1617 - 1621 )
• Franciszek Zajerski ( 1622 - 1632 )
• Stanisław Łoza ( 1634 - 1639 )
• Mikołaj Krasicki ( 1639 - 1649 )
• Stanisław Czuryło ( 1659 - 1661 )
• Jan Karol Czolański ( 1662 - 1664 )
• Kazimierz Zwierz ( 1664 - 1682 )
• Stanisław Biedliński ( 1683 - 1689 )
• Stefan Antoni Mdzewski ( 1690 - 1699 )
• Adam Franciszek Rostkowski ( 1700 - 1738 )
• Hieronim Antoni Szeptycki ( 1739 - 1759 )
• Ludwik Riaucour ( 1749 - 1777 )
• Franciszek Kobielski ( 1760 - 1773 )
• Franciszek Komornicki ( 1774 - 1780 ) rezyd. w Ostrogu nad Horyniem
• Jan Szyjkowski ( 1775 - 1798 ) rezyd. w Brześciu
• Jan Chryzostom Kaczkowski ( 1781 - 1789 )
• Adam Kłokocki ( 1795 - 1798 ) rezyd. w Brześciu
• Andrzej Chołoniewski ( 1804 -?)
• Jan Kanty Podhorodeński ( 1804 - 1832 )
• Hieronim Strojnowski ( 1804 - 1814 ) koadiutor
• Maciej Paweł Możdżeniewski ( 1815 - 1819 )
• Michał Piwnicki ( 1826 - 1831 ) koadiutor
• Ludwik Bartłomiej Brynk ( 1872 - 1874 )
• Cyryl Lubowidzki ( 1884 - 1897 )
• Bolesław Hieronim Kłopotowski ( 1897 - 1899 )
• Antoni Karaś ( 1906 - 1910 )
• Longin Żarnowiecki ( 1910 - 1915 )
• Michał Godlewski ( 1916 - 1926 )
• Stefan Walczykiewicz ( 1928 - 1940 )

Święci i Słudzy Boży związani z diecezją łucką

• Jan Beyzym
• Mikołaj Czarnecki
• Zygmunt Szczęsny Feliński
• Władysław Bukowiński Zaufał Opatrzności
• Serafin Kaszuba