|
Lokalizacja prowincji Południowy Synaj (Janub Sina) w Egipcie |
Kompleks w
Taba Heights na południe od
Taby
Wąż na skalistym pustkowiu Synaju
Synaj Południowy (Dżanub Sina,
arab.
جنوب سيناء ,
ang.
Janub Sina') – prowincja gubernatorska (
muhafaza
) w
Egipcie
. Obejmuje południową część
Półwyspu Synaj
. Stolicą administracyjną jest
At-Tur
, natomiast największym miastem jest
kurort
Szarm el-Szejk
. Powierzchnia: 33 140 km2.
Ludność
: 149 335. Muhafaza Synaj Południowy składa się z 5 okręgów, 8 miast, 8 wsi i 81 innych osad.
Historia
Na terenie Synaju Południowego, eksploatacją tutejszych złóż
miedzi
i
turkusów
zajęli się
Semici
z
Mezopotamii
. W czasach
faraonów
z III dynastii, którzy z semickich mieszkańców południowo-zachodniej części półwyspu Synaj w staroegipskim okręgu
Mafkat
(w okolicach
Sarabit al-Chadim
) zrobili swoich niewolników pracujących w kopalniach oraz budowie dróg i fortec. Według
mitologii
egipskiej, tutaj
Izyda
szukała ciała
Ozyrysa
, a boginię
Hator
nazywano Panią Synaju.
Według
Biblii
przez te tereny mieli przechodzić
Izraelici
w drodze z niewoli egipskiej do
Ziemi Obiecanej
pod wodzą
Mojżesza
. Kilka z miejsc ich obozowania leży na terenie obecnej muhafazy. Na tych terenach – według
Starego Testamentu
– objawił się Mojżeszowi
Bóg Jahwe
, który dał na
Górze Synaj
Dziesięć Przykazań
.
Przez kolejne lata tereny te najeżdżali
Asyryjczycy
,
Hetyci
,
Babilończycy
,
Egipcjanie
,
Arabowie
oraz częściowo
Krzyżowcy
i
Turcy
.
W
333
roku pod
Górą Synaj
powstała kaplica, a potem
Klasztor Świętej Katarzyny
– najstarszy klasztor chrześcijański w Egipcie – w pobliżu
krzewu gorejącego
. W III w. w Raithu (obecne
At-Tur
) osiadło wielu prześladowanych przez
islam
chrześcijan
. W VII w. Raithu było portem dla statków wiozących wyznawców islamu do i z
Arabii Saudyjskiej
. Było dla nich miejscem kwarantanny. Po krucjatach egipskich władców z dynastii Fatamidów przeciwko muzułmanom sunnickim ze Arabii, Raithu utraciło znaczenie w ruchu pielgrzymkowym i przyjęło obecną nazwę. W
1520
roku wybudowano tam zamek. W
1115
roku na
Wyspie Faraona
wybudowano
fort
, oficjalnie dla zapewnienia ochrony pielgrzymom udającym się z
Jerozolimy
do klasztoru św. Katarzyny.
W
1882
roku
Wielka Brytania
wymusiła na
Turcji
zrzeczenie się półwyspu. W
1859
roku niemiecki biblista
Konstantin von Tischendorf
odkrył w Klasztorze św. Katarzyny, grecki manuskrypt biblijny z IV wieku, tzw.
Kodeks Synajski
.
W
1914
roku w środkowej części Turcy wkroczyli tu ponownie budując drogi, potem zajęli te tereny ponownie Egipcjanie.
W
1956
roku wkroczyli tutaj
Izraelczycy
. A w 1957 roku południowy Synaj powrócił do Egiptu. Do
1967
roku stacjonowały na tym obszarze siły pokojowe
ONZ
do 1967. W roku
1960
w obecnej dzielnicy Szarm el-Szejk –
Hadabie
– mieścił się egipski garnizon wojskowy. W 1967 roku nastąpiła blokada morska Cieśniny Tirańskiej ogłoszona przez egipskiego prezydenta
Nasera
uniemożliwiająca żeglugi izraelskich statków po Morzu Czerwonym. Doprowadziło to do wojny z Izraelem, w wyniku której Izraelczycy zajęli półwysep Synaj. Podczas okupacji Izrael wybudował wiele lotnisk, portów morskich i infrastrukturę (w tym turystyczną) w miejscowościach Ofira (obecne:
Szarm el-Szejk
, Newiot (
Nuwajba
) i
Taba
oraz przemysłu naftowego w okolicach
Ras Sudr
. W latach 70. XX w. w
Abu Rudajs
mieściła się siedziba dowództwa sił pokojowych ONZ tzw. UNEF II, której zadaniem było nadzorowanie zawieszenia ognia pomiędzy wojskami Egiptu i Izraela i sprawowania kontroli nad
strefą buforową
, podobna baza była w
Abu Zanima
, w której stacjonowali żołnierze polscy. Zachodnia część Synaju Południowego powróciła do Egiptu w
1979
roku, a całość w
1982
roku i od tego czasu następuje gwałtowna głównie rozbudowa bazy hotelowo-turystycznej. W
1989
roku Izrael zwrócił Egiptowi sporną miejscowość
Taba
. W
1989
roku park morski w
Ras Muhammad
przekształcono w Park Narodowy Ras Muhammad – do dziś jedyny w Egipcie.
W ciągu ostatniej dekady (1999 – 2009) Szarm el-Szejk było miejscem spotkań przywódców światowych (m.in. pokojowych spotkań bliskowschodnich i forach ekonomicznych) w specjalnym wybudowanym w tym celu centrum konferencyjnym. W
2003
roku była tu końcowa meta
Rajdu Dakar
. 3 stycznia 2004 roku miała miejsce
katastrofa samolotu pod Szarm el-Szejk
w której zginęło 140 osób. Tego samego roku w
Tabie
,
Nuwajbie
i
Ras asz-Szitan
nastąpił atak terrorystyczny
w wyniku którego zginęły 34 osoby, a ok. 150 zostało rannych. 23 lipca
2005
w Szarm el-Szejk doszło do zamachów bombowych
, w wyniku których zginęły 64 osoby. W
2006
roku w
Dahab
wybuchły bomby
zabijając 23 osoby. W
2007
roku w Szarm el-Szejk otwarto drugi nowoczesny terminal lotniska oraz wielki meczet.
Gospodarka
Główną gałęzią gospodarki muhafazy jest turystyka. W mniejszym stopniu wydobycie ropy naftowej i gazu ziemnego we zachodniej części muhafazy, nad Zatoką Sueską.
Turystyka
Synaj Południowy to przede wszystkim region turystyczny, składający się z ośrodków wypoczynkowych, kurortów – miast i miejscowości – leżących głównie na zachodnim brzegu Zatoki Akaba, a także kilku zlokalizowanych na wschodnim brzegu Zatoki Sueskiej. Region ten to główna część
Riwiery Morza Czerwonego
. Panują tu korzystne warunki klimatyczne, kiedy przez cały rok świeci słońce (w najchłodniejszym miesiącu – lutym temperatura powietrza w dzień wynosi ok. 25 stopni C, a wody w morzu ok. 22 st. C, w najcieplejszym miesiącu – sierpniu – temperatura powietrza wynosi od 35 do 40 stopni C, a wody powyżej do ponad 35 st. C), jednak niska wilgotność powietrza (ok. 4%) pozwala na znoszenie takich temperatur. Opady deszczu należą tu do niezwykłej rzadkości, suche i ciepłe powietrze jest we wszystkich porach roku. Woda morska jest niezwykle czysta i przeźroczysta. Widoczność w morzu osiąga 30 m. i można się w nim kąpać przez cały rok. Z tego powodu gospodarka turystyczno-sportowo-krajoznawcza działa tu całorocznie. Przy wybrzeżu spoczywa ponad 50 wraków statków, które są atrakcją dla nurków.
Są tutaj setki raf koralowych dostępnych zarówno dla początkujących i doświadczonych nurków, jak również dla uprawiających snorkeling. Rafy te z przepiękną fauną i florą, są dostępne zarówno z brzegu oraz z łodzi; miejsca te są na ogół oznakowane bojami. Wysokie góry nad Zatoką Akaba schodzą 1800 m w głąb morza. Zatoka Sueska jest natomiast stosunkowo płytka (100 m), ale również w południowej części – jest pełna raf koralowych.
Przy Zatoce Akaba ulokowane są następujące kurorty:
-
Taba
– niewielka miejscowość
beduińska
, ok. 8 km od
izraelskiego
Ejlatu
i 15 km od
jordańskiej
Akaby
, na południe od miejscowości znajduje się ośrodek wypoczynkowy Taba Heights z przystanią morską, oraz
Wyspą Faraona
. Na północ od Taby znajduje się
port lotniczy
.
-
Ras asz-Szitan
– na plaży znajdują się kempingi, chatki i domki wczasowe z kopułami prowadzone przez miejscowych
beduinów
, opodal znajduje się rafa koralowa
Maagana Beach
.
-
Bir Swajr
– wokół miejscowości znajdują się liczne kempingi na plaży oraz nowe ośrodki wypoczynkowe.
-
Basata
– ekologiczny ośrodek wczasowy, 16 chatek zbudowanych jest z naturalnych materiałów.
-
Mahasz
– wokół miejscowości znajdują się liczne kempingi na plaży oraz przestronne chaty, odwiedzana głównie przez grupy uprawiające różne formy medytacji.
-
Nuwajba
– w miejscowości jest kilka płytkich
raf koralowych
blisko brzegu, najsłynniejsza z nich to
Stone House
. Ponad 20 km od Nuwejby leży tzw.
Kolorowy Kanion
.
-
Dahab
– tutejsze rafy koralowe ciągną się przez całą długość wybrzeża, do najbardziej popularnych wśród nurków i snorkelerów można zaliczyć
Blue Hole
, znajdująca się kilka metrów od brzegu znajduje się szerokie na około 50 m zagłębienie osiągające głębokość 100 m i
Canyon
. W miejscowości działa kilkanaście ośrodków wypoczynkowych i nurkowych. W okolicach Dahab znajduje się
Rezerwat Ras Abu Dżallum
i
Rezerwat Dahab
.
-
Szarm el-Szejk
– najsłynniejszy i największy luksusowy
kurort
w tzw. Złotej Zatoce Riwiery Morza Czerwonego, składającej się z wielu mniejszych zatok, w odległości 80 kilometrów na południe od
góry Synaj
.Jeden z największych w Egipcie ośrodków turystycznych o znaczeniu międzynarodowym. Usytuowany pomiędzy rezerwatami przyrody i parkiem narodowym
Ras Muhammad
z Obserwatorium rekinów, często nazywany jest perłą w koronie Morza Czerwonego. Rozległy kurort Szarm el-Szejk znany jest z ponad 500 ośrodków wypoczynkowych i ponad 30 miejsc nurkowych, dostępnych zarówno z brzegu oraz z łodzi, występuje tu ponad 250 różnych raf koralowych i 1000 gatunków ryb w ciepłych wodach morskich – sprawiło, że istnieją tu liczne bazy nurkowe, ponad 40 szkół i baz nurkowania, dysponującymi łącznie ponad 200 łodziami. W dzielnicy
Naama Bay
znajdują się liczne lokale rozrywkowo-gastronomiczne. Naprzeciw miasta znajduje się
Wyspa Tiran
. W mieście zlokalizowane jest
port lotniczy Szarm el-Szejk
. Wokół miasta znajdują się liczne wraki statków, które są atrakcją dla nurków. W dzielnicy
Nabk
istnieją
namorzyny
– tutaj najbardziej wysunięte na północ na świecie.
Na wschodnim wybrzeżu Zatoki Sueskiej (zachodnia część muhafazy):
-
Ras Sudr
– znane z ośrodków wypoczynkowych i sportowych, ze względu na sprzyjające wiatry umożliwiające uprawianie windsurfingu i kitesurfingu.
-
Asl
– niewielkie miasto, gdzie na jego obrzeżach ulokowały się niewielkie ośrodki wypoczynkowe, baza wypadowa do gorących źródeł
Hammam Faraun
, starożytnych Krajów Turkusów
Sarabit al-Chadim
i
Mafkat
oraz dużej oazy
Wadi Fajran
.
-
Hammam Musa
– Łaźnie
Mojżesza
składają się z pięciu naturalnych źródeł siarczanych o temperaturze 37 stopni C. Według legendy w drodze do
Ziemi Obiecanej
odpoczywali tutaj
Izraelici
.
-
At-Tur
– ośrodkiem wypoczynkowy, w którym można uprawiać windsurfing i kitesurfing. W okolicy znajduje się
Port lotniczy At-Tur
. Jest tu także stanowisko archeologiczne i Zamek At-Tur z
1520
.
Inne miejsca turystyczne:
-
Święta Katarzyna
– miejscowość w której, znajduje się
Góra Synaj
,
Góra Świętej Katarzyny
,
Klasztor Świętej Katarzyny
,
Niebieska Dolina
i
port lotniczy
.
-
Niebieska Dolina
– dolina, w której na znak pokoju pomiędzy Izraelem a Egiptem,
belgijski
artysta Jean Vera w
1978
roku pomalował na niebiesko skały.
-
Hammam Fara'un
– z kilkoma termami z gorącymi wodami, które spływają do morza. W pobliżu mieści się jaskinia z komorami wrzących wód.
-
Kolorowy Kanion
– kanion liczący ok. 2,5 km głębokości, to trzeci co do wielkości kanion na Ziemi.
-
Sarabit al Chadim
– starożytne miejsce ze starymi kopalniami turkusu, jedyna na półwyspie Synaj świątynia faraonów i
Kolumnowym Lasem
.
-
Wadi Fajran
– kręta dolina, porośnięta gęsto palmami, tamaryszkami i sadami, utożsamiana jest z biblijnym
Refidim
.
-
Ajn Hawara
–
oaza
i osada beduińska, utożsamiane z biblijnym
Mara
, nazywane też Źródłem Mojżesza.
-
Ajn Hudra
–
oaza
beduińska z licznymi palmami i naturalnymi źródłami wody, utożsamiana z biblijnym
Chacerot
.
-
Qalat el-Gundi
(Forteca Żołnierza) – ruiny fortu wzniesionego przez
Saladyna
, w okolicach osady
Ajn Sudr
.
- Rezerwaty przyrody:
Rezerwat Dahab
,
Rezerwat Nabk
,
Rezerwat Ras Abu Dżallum
.
-
Tiran
– morskie rejone wyspy, liczne rafy koralowe i wraki statków.
- Biblijne miejsca obozowisk Izraelitów za czasów Mojżesza:
Mara
,
Elim
,
Wybrzeże k. Abu Zanima
,
Sin
,
Dofka
,
Alusz
,
Refidim
,
Równina pod Synajem
,
Tabera
,
Kibrot-Hattaawa
,
Chacerot
,
Ritma
i
Rimmon-Perec
.
Transport
Porty lotnicze
-
Port lotniczy Szarm el-Szejk
– największe lotnisko międzynarodowe na półwyspie Synaj; po ostatniej rozbudowie terminalu stało się nowoczesne i komfortowe, obsługące ruch wewnątrz krajowy oraz europejski (w tym kilka lotów czarterowch z Polski) i bliskowschodni.
-
Port lotniczy Taba
– obsługuje tanie linie lotnicze.
-
Port lotniczy At-Tur
– obsługuje głównie służby rządowe, gubernatorskie oraz dyplomatyczne.
-
Port lotniczy Święta Katarzyna
– obsługuje głównie służby gubernatorskie; w pobliżu Góry Synaj.
Przejścia graniczne
Przyroda
Na terenie muhafazy rośnie ponad 65% gatunków roślin skatalogowanych na terenie całego kraju oraz 32 gatunki zwierząt nie występujących nigdzie indziej na świecie, m.in. niektóre odmiany hien i koziorożców.
W ciepłych wodach morskich występują koralowce, ponad 250 różnych raf koralowych, (m.in Great Brain – jeden z największych koralowców na świecie), namorzyny (najbardziej wysunięte na północ na świecie), żyją w nim ponad 1000 gatunków ryb, m.in. ryby pelagiczne, delfiny, żółwie morskie, rekinami wielorybie, karanksy i barakudy.
Na terenie muhafazy ulokowany jest Park Narodowy
Ras Muhammad
oraz 3 rezerwaty przyrody:
Rezerwat Dahab
,
Rezerwat Nabk
,
Rezerwat Ras Abu Dżallum
.
Bibliografia
- Richardson D., Jacobs D., Egipt,
- Zieliński R., Kraje arabskie i Izrael, tom. I – Egipt
Linki zewnętrzne