Perdikkas III (
gr.
Περδίκκας ) - król Macedonii z rodu
Argeadów
, syn
Amyntasa III
, brat
Filipa II
i
Aleksandra II
, ojciec
Amyntasa IV
.
Regencja Ptolemeusza
Perdikkas odziedziczył władzę po śmierci swojego starszego brata Aleksandra. W chwili wstąpienia na tron miał dopiero piętnaście lat, zbyt mało by według prawa mógł rządzić samodzielnie. Regentem młodego króla wybrano jego szwagra
Ptolemeusza z Aloros
, a pewien wpływ na ster rządów powierzono również królowej-matce Eurydyce. Z początkiem
367
brat Ptolemeusza Filip oraz syn
Archelaosa
Pauzaniasz najechali wschodnią Macedonię, skąd wyprali siły Ptolemeusza. Nie mogąc pokonać najeźdźców własnymi siłami Ptolemeusz wraz z Eurydyką zwrócili się o pomoc do ateńskiego stratega
Ifikratesa
(prowadził on w tym czasie operacje przeciwko miastu
Amfipolis
), który przybył na wezwanie, pokonał buntowników, lecz szukając korzyści dla Aten zmusił Ptolemeusza do zawarcia sojuszu między obu państwami. Na takie wzmocnienie Aten w regionie nie mógł pozwolić sobie
Związek Beocki
, będący w tym czasie głównym konkurentem Aten w walce o hegemonię w Grecji kontynentalnej. Latem
367
wódz tebański
Pelopidas
najechał Macedonię na czele armii najemników. Choć Ptolemeuszowi udało się przekupić najemników, którzy opuścili Pelopidasa, to zawarł jednak przymierze ze Związkiem Beockim. Gwarantem zaczepno-obronnego przymierza była grupa pięćdziesięciu macedońskich dostojników (wśród nich był syn Ptolemeusza) wysłanych do Teb.
Samodzielne rządy Perdikkasa
W
365
Perdikkas dojrzał do objęcia samodzielnych rządów. W tym samym czasie zmarł lub został zamordowany Ptolemeusz - o zainspirowanie mordu podejrzewano Perdikkasa.
W zamian za dostarczenie macedońskiego drewna na budowę beockiej floty Perdikkas uzyskał zwolnienie przetrzymywanych w
Tebach
zakładników (część z nich wydał jeszcze Aleksander II, w tym swojego młodszego brata Filipa). Chcąc zapewnić sobie wierność brata Perdikkas powierzył mu pieczę nad częścią królestwa, a także dał dowództwo nad potrzebną mu do jego obrony częścią armii.
W
364
Ateny poprowadziły ofensywę przeciwko Macedonii i Związkowi Chalkidyckiemu. Wojska ateńskiego wodza Timoteosa zajęły miasta na macedońskim wybrzeżu: Pydnę i
Metonę
. Ateńczycy sprzymierzyli się także z Pelagonią i kilkoma innymi królestwami Górnej Macedonii. Pokonany Perdikkas sprowadzony został do roli
wasala
Aten.
Latem
365
Beocja
rozpoczęła nową ofensywę przeciwko Ateńczykom. Flota stu
trier
udała się w kierunku
Propontydy
, by tam podburzyć sojuszników Aten. Ośmielony tym Perdikkas wysłał pomoc Amfipolis broniącemu się przed Ateńczykami, którzy w odwecie zawarli „sojusz wieczysty” z wrogą Macedonii Tesalią. Ostatecznie ateński kontratak rozbił macedońską armię i Perdikkas zmuszony został do zawarcia w
362
pokoju na ateńskich warunkach.
W
359
Perdikkas poczuł się na tyle pewnie, że postanowił uregulować sprawy na zachodniej granicy państwa nękanej przez
Ilirów
ciągłymi najazdami. Przed wyprawą obsadził jeszcze swoimi siłami Amfipolis. Wyruszył na czele armii liczącej 10 tysięcy żołnierzy, został jednak pokonany w bitwie przez króla Ilirów
Bardylisa
. W bitwie zginął sam Perdikkas, a także 4 tysiące Macedończyków.
Po śmieci Perdikkasa na tron wstąpił jego syn Amyntas, który jednak był zbyt młody na samodzielne rządy. Jako regenta młodego króla wyznaczono jego wuja Filipa.
Bibliografia
- Nicholas Geoffrey Lemprière Hammond: Starożytna Macedonia: początki, instytucje, dzieje. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1999, ss. 83, 94-96. .
- Piotr Iwaszkiewicz, Wiesław Łoś, Marek Stępień: Władcy i wodzowie starożytności. Słownik. Warszawa: WSiP, 1998, s. 300. .
Zobacz też