Ryjówkowate, także sorki (Soricidae)[2] – rodzina
ssaków
z rzędu
owadożernych
. Należy do niej przeszło 300 gatunków, w tym
ryjówka malutka
, która jest najmniejszym ssakiem Polski oraz
ryjówka etruska
uważana za najmniejszego znanego ssaka na świecie. Ryjówkowate zamieszkują Azję, Europę, Afrykę, Amerykę Północną i Południową.
Charakterystyka
Zwierzęta małe, o szybkiej przemianie materii, ruchliwe, aktywne nocą lub przez całą dobę. Charakteryzują się wydłużoną czaszką i brakiem
łuków jarzmowych
. Owadożerne lub mięsożerne, w warunkach głodu mogą spożywać nasiona. Część ryjówkowatych prowadzi ziemno-wodny tryb życia. Ślina niektórych gatunków zawiera
jad
. Ryjówkowate nie zapadają w
sen zimowy
. Zmysły słuchu, węchu i dotyku doskonale rozwinięte, niektóre gatunki emitują
ultradźwięki
ułatwiające im wyszukiwanie zdobyczy (
echolokacja
). Przypuszczalnie ze względu na wydzielany zapach ryjówkowate są rzadko atakowane przez drapieżniki.
Klasyfikacja ryjówek
Przez długi czas ryjówki (Soricidae) dzielono na dwie podrodziny: Soricinae i Crocidurinae. Zwierzęta te przyciągały znacznie mniejszą uwagę systematyków niż np.
gryzonie
. Współczesna próba klasyfikacji uwzględnia najnowsze badania, również genetyczne. Na ich podstawie wyłoniono dwie rodziny ryjówek: wymarłą rodzinę Heterosoricidae i współczesną, ale zawierającą też wiele gatunków wymarłych, rodzinę Soricidae, z podrodzinami:
- Allosoricinae (wymarła)
- Crocidosoricinae (wymarła)
- Limnoecinae (wymarła)
- Crocidurinae
- Soricinae
(za J.M. Wójcik i M. Wolsan, 1998)
W 2001 zaproponowano wyłonienie z Crocidurinae rodzajów: Congosorex, Myosorex oraz Surdisorex i utworzenie podrodziny Myosoricinae:
Przykładowe gatunki ryjówkowatych:
Ochrona
Wszystkie gatunki ryjówkowatych występujących w Polsce są objęte ścisłą ochroną.
Przypisy
Bibliografia
- Kazimierz Kowalski: Ssaki, zarys teriologii. Warszawa: PWN, 1971.
- Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.)
Soricidae.
w: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. (
ang.
) [dostęp 28 marca 2008]
Zobacz też