|
Aleksander Jagiellończyk
Aleksander Jagiellończyk (1461-1506) - syn Kazimierza Jagiellończyka i Elżbiety Rakuszanki, wielki książę litewski od 1492 i król polski od 1501. Objęcie przez niego rządów na Litwie, przy równoczesnym wstąpieniu na tron polski Jana Olbrachta, oznaczało zerwanie na kilka lat unii personalnej Litwy z Polską. W 1492 wydał przywilej, który potwierdzał i zwiększał dotychczasowe prawa i wolności panów litewskich, poszerzając prerogatywy rady wielkoksiążęcej. Przywilej ograniczał władzę wielkiego księcia i podkreślał separatyzm litewski w polityce zagranicznej. A. prowadził wojny z Moskwą w latach 1492-1494 i 1500-1503, zakończone niekorzystnymi dla Litwy traktatami pokojowymi, na mocy których utraciła ona tereny na wschód od środkowego Dniepru. W 1499, wobec zbliżającej się ponownej wojny z Moskwą, zacieśnił przymierze Litwy z Polską (unia wileńska). Na poprawę stosunków litewsko-moskiewskich nie wpłynęło nawet małżeństwo zawarte przez Aleksandra z córką wielkiego księcia moskiewskiego Iwana III Srogiego. Kandydując do tronu polskiego, w akcie mielnickim, (1501), wyraził zgodę na zacieśnienie unii personalnej z Polską, przez przyjęcie zasady wyboru wspólnego władcy dla Litwy i Korony oraz na oddanie całej władzy ustawodawczej senatowi. W latach 1501-1503 przebywał na Litwie, przekazując rządy w Koronie przedstawicielom senatu. Powrócił do Polski w 1503, po zawarciu pokoju z Rosją i Turcją. Wykorzystując antymagnackie nastroje szlachty, podpisał 1504 konstytucje sejmu piotrkowskiego i 1505 sejmu radomskiego (nihil novi), co doprowadziło do załamania oligarchii magnackiej i powstania ustroju demokracji szlacheckiej. A. prowadził aktywną politykę bałtycką, popierał Hanzę i Szwecję przeciw Danii, dążył do stworzenia koalicji antykrzyżackiej i przygotowywał się do wojny z zakonem. Zainicjował budowę wielu obiektów w Wilnie, m.in.: kościoła św. Anny, klasztoru Dominikanów, domu gościnnego dla kupców moskiewskich, rozpoczął budowę miejskich murów obronnych. Zmarł bezpotomnie, przekazując testamentem wszystkie swe dobra na Litwie i w Koronie bratu i następcy – Zygmuntowi I Staremu.
Inne hasła zawierające informacje o "Aleksander Jagiellończyk":
Tampere
...
Władysław Komar
...
1484
...
1499
Oldenburg
1513
Egipt
1498
Kansuh
1500
Francja
1498
Ludwik XII
1515
HrabiaHolandii
1494
Filip I Piękny
1506
WładcaInków
1493
Huayna Capac
1527
Lord Irlandii
1485
Henryk VII Tudor
1509
CesarzJaponii
1464
Go-Tsuchimikado(後土御門天皇)
1500
Kalif
1497
Al-Mustamsik
1508
Król
Kastyliii Leónu
1474
Izabela I Katolicka
1504
PatriarchaKonstan-tynopola
1498
Joachim I
1502
Litwa
1492
Aleksander Jagiellończyk
1506
Sułtan Maroka
1472
Muhammad asz-Szajch al-Mahdi
1505
Mediolan
1494
Ludovico il Moro
1499
Lord Monako
1494
Jan II
1505
Nawarra
1484
Katarzyna z Nawarry
i Jan ...
XVI wiek
Habsburg (1528-1603), c. Karola V, cesarza rzymskiego
Władcy Polski
w XVI wieku
1501
-
1506
:
Aleksander Jagiellończyk
1506
-
1548
:
Zygmunt I Stary
1548
-
1572
:
Zygmunt II August
(koronowany w 1530)
1573
-
1575
:
Henryk ...
Dwudziestolecie międzywojenne na świecie
...
Elegia
...
1362
...
1361
...
1884
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Aleksander Jagiellończyk":
229 Stosunki państwo-Kościół w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (plansza 9)
...
233 Życie religijne w XX wieku (plansza 7)
...
009. Imperium Macedońskie (plansza 4)
...
|
