Prawda
Przejęty biologicznymi teoriami swych czasów, był przekonany, że wszystkie czynności i wytwory ludzi uwarunkowane są potrzebami życiowymi. Poznanie nie stanowi tu wyjątku, i ono także służy zadaniom praktycznym.
Prawdą jest dla nas to, i tylko to, czego życie wymaga, jest subiektywna i względna. Obiektywna i bezwzględna prawda jest złudzeniem. Sądził, że umysł ludzki nie tylko nie ujmuje wiernie rzeczywistości, ale zawsze ją fałszuje. Rzeczywistość jest bowiem nieustanną zmiennością: aby ją ująć i zużytkować dla celów życiowych, musimy ją zatrzymywać, utrwalać. Jest chaosem, a my musimy ją porządkować, doszukiwać się w niej praw. Jest nieprzebranym bogactwem, a my musimy ją dla naszych celów upraszczać.
Nasza prawda jest zawsze utrwalona, uporządkowana, uproszczona. Jest dla nas prawdą, ale w rzeczywistości jest fałszem. Nasze prawdy to złudzenia, do których przywykliśmy, o których złudności nie pamiętamy. Przywykamy do nich i w końcu wierzymy sami w fałszywy obraz rzeczywistości, które wytworzyli. Obraz ten jest dla nas prawdziwy, bo w nim żyjemy.
|