Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Wielkanoc

Wielkanoc

Wielkanoc
Zmartwychwstanie Pańskie

Zmartwychwstanie Chrystusa,
Piero della Francesca , XV wiek
Dzieńruchome
Typ święta chrześcijańskie
uroczystość liturgiczna
Podobne święta Pesach
Pisanki z Wołynia

Wielkanoc, Pascha , Niedziela Wielkanocna , Zmartwychwstanie Pańskie — najstarsze i najważniejsze święto chrześcijańskie upamiętniające zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa [1]. Poprzedzający ją tydzień, stanowiący okres wspominania najważniejszych dla wiary chrześcijańskiej wydarzeń, nazywany jest Wielkim Tygodniem . Ostatnie trzy doby tego tygodnia: Wielki Czwartek (wieczór), Wielki Piątek , Wielka Sobota i Niedziela Zmartwychwstania znane są jako Triduum Paschalne (Triduum Paschale). W chrześcijaństwie wprawdzie każda niedziela jest pamiątką zmartwychwstania Chrystusa , ale Niedziela Zmartwychwstania jest z nich najbardziej uroczysta.

Podczas soboru nicejskiego w 325 roku ustalono, że będzie się ją obchodzić w pierwszą niedzielę po pierwszej wiosennej pełni Księżyca . Ta skomplikowana zasada jest w istocie przełożeniem na solarny w swej naturze kalendarz juliański konkretnej daty 14 nisan z religijnego kalendarza hebrajskiego , który jest kalendarzem lunarno-solarnym . Data 14 nisan wyznacza w kalendarzu hebrajskim początek święta Paschy , wokół którego działy się wydarzenia zbawcze. Wielkanoc jest więc świętem ruchomym: może wypaść najwcześniej 22 marca , zaś najpóźniej 25 kwietnia . Z datą Wielkanocy powiązany jest termin większości ruchomych świąt ogólnochrześcijańskich i katolickich, m.in.: Środa Popielcowa , Wielki Post , Triduum Paschalne , Wniebowstąpienie Pańskie , Zesłanie Ducha Świętego , Boże Ciało i inne. Po wprowadzeniu kalendarza gregoriańskiego znów pojawiły się odmienności: w prawosławiu Wielkanoc obchodzi się bowiem zgodnie z kalendarzem juliańskim.

Ostatnio niektóre środowiska chrześcijańskie postulują ustanowienie Wielkanocy, jako święta niezależnego od faz księżyca. Między innymi proponuje się obchodzenie Wielkanocy zawsze w drugą niedzielę kwietnia, czyli pomiędzy 9. a 15. Inna opcja to propozycja utrzymywania siedmiu niedziel pomiędzy Świętem Trzech Króli a Środą Popielcową. Daje ona również termin pomiędzy 9 a 15 kwietnia z wyjątkiem roku przestępnego, w którym Wielkanoc przypadłaby na 7 kwietnia.

Własny sposób ustalania daty Wielkanocy stosowano we wczesnym średniowieczu w Kościele iroszkockim i Kościele starobrytyjskim .

Wielka Niedziela jest pierwszym dniem wielkanocnego okresu świątecznego zwanego oktawą wielkanocną . Okres Wielkanocny rozpoczyna się wigilią wielkanocną. Czas wielkanocnej radości trwa w liturgii 50 dni i kończy się niedzielą Zesłania Ducha Świętego. W 40. dniu (czwartek) obchodzona jest uroczystość Wniebowstąpienia Pana Jezusa[2].

Z obchodami świąt wielkanocnych związanych jest wiele zwyczajów ludowych (z których część wywodzi się ze starosłowiańskiego święta Jarego ): śniadanie wielkanocne, pisanki , święcone , śmigus-dyngus , dziady śmigustne , Rękawka , Emaus , walatka , z kurkiem po dyngusie , Siuda Baba , wieszanie Judasza , pogrzeb żuru i śledzia , pucheroki , palma wielkanocna , Jezusek Palmowy .

Spis treści

Obchody Wielkanocy w kościołach protestanckich

Wierni Kościołów wyrastających z nurtu Reformacji spotykają się na uroczystych nabożeństwach, aby cieszyć się z pamiątki zmartwychwstania Jezusa, aby wspólnie wielbić Boga, czytać i rozważać jego słowo zapisane w Piśmie Świętym. Dzień ten jest dniem radości i śpiewu, w zależności od Kościoła różnie celebrowany, jednak wszędzie mający radosny i podniosły charakter.

Wyznaczanie daty Wielkanocy w danym roku

Daty Wielkanocy
1982–2022
Według kalendarza Gregoriańskiego
RokZachódWschód
1982Kwiecień 11Kwiecień 18
1983Kwiecień 3Maj 8
1984Kwiecień 22
1985Kwiecień 7Kwiecień 14
1986Marzec 30Maj 4
1987Kwiecień 19
1988Kwiecień 3Kwiecień 10
1989Marzec 26Kwiecień 30
1990Kwiecień 15
1991Marzec 31Kwiecień 7
1992Kwiecień 19Kwiecień 26
1993Kwiecień 11Kwiecień 18
1994Kwiecień 3Maj 1
1995Kwiecień 16Kwiecień 23
1996Kwiecień 7Kwiecień 14
1997Marzec 30Kwiecień 27
1998Kwiecień 12Kwiecień 19
1999Kwiecień 4Kwiecień 11
2000Kwiecień 23Kwiecień 30
2001Kwiecień 15
2002Marzec 31Maj 5
2003Kwiecień 20Kwiecień 27
2004Kwiecień 11
2005Marzec 27Maj 1
2006Kwiecień 16Kwiecień 23
2007Kwiecień 8
2008Marzec 23Kwiecień 27
2009Kwiecień 12Kwiecień 19
2010Kwiecień 4
2011Kwiecień 24
2012Kwiecień 8Kwiecień 15
2013Marzec 31Maj 5
2014Kwiecień 20
2015Kwiecień 5Kwiecień 12
2016Marzec 27Maj 1
2017Kwiecień 16
2018Kwiecień 1Kwiecień 8
2019Kwiecień 21Kwiecień 28
2020Kwiecień 12Kwiecień 19
2021Kwiecień 4Maj 2
2022Kwiecień 17Kwiecień 24

Wielkanoc zawsze przypada w pierwszą niedzielę po pierwszej pełni Księżyca przypadającej po równonocy wiosennej .

Algorytmy

Według kalendarza gregoriańskiego w bieżącym roku Wielkanoc wypada 4 kwietnia 2010.

Według kalendarza juliańskiego w bieżącym roku Wielkanoc wypada 22 marca 2010 (data juliańska; dla uzyskania daty gregoriańskiej należy dodać 13 dni).

Powyższe daty otrzymano metodą Meeusa/Jonesa/Butchera.

Metoda Gaussa

Dla kalendarza gregoriańskiego

Sposób obliczenia tej daty został podany przez niemieckiego matematyka C. F. Gaussa .

Do obliczeń potrzebne są dwie liczby A i B. Ich wartości odczytujemy z poniższej tabeli:

LataABWyjątki (rok)
I rodzajuII rodzaju
33 - 1582 15 6 brakbrak
1583 - 1699 22 2 1609 brak
1700 - 1799 23 3 brakbrak
1800 - 1899 23 4 brakbrak
1900 - 2099 24 5 1981 , 2076 1954 , 2049
2100 - 2199 24 6 21332106
2200 - 2299 25 0 2201, 2296brak
2300 - 2399 26 1 brakbrak
2400 - 2499 25 1 2448brak
2500 - 2599 26 2 brakbrak
2600 - 2699 27 3 2668brak
2700 - 2899 27 4 2725, 2820brak
2900 - 2999 28 5 brakbrak

Należy pamiętać, że do 1582 roku obowiązywał kalendarz juliański. Wartości A i B tyczą się więc w innych latach wyłącznie kalendarza gregoriańskiego.

Następnie należy wykonać 6 kroków:

  1. Dzielimy liczbę roku przez 19 i znajdujemy resztę a.
  2. Dzielimy liczbę roku przez 4 i znajdujemy resztę b.
  3. Dzielimy liczbę roku przez 7 i znajdujemy resztę c.
  4. Resztę a mnożymy przez 19, do iloczynu dodajemy liczbę A, sumę dzielimy przez 30 i znajdujemy resztę d.
  5. Dzielimy 2 x b + 4 x c + 6 x d + B przez 7 i znajdujemy resztę e.
  6. Sumę reszt d + e dodajemy do daty 22 marca i otrzymujemy datę Wielkanocy.

Jeżeli data wypadnie powyżej 31 marca , należy ją przeliczyć na odpowiedni dzień kwietnia . Można też sprawdzić, czy d + e < 10. Jeśli tak, to Wielkanoc jest (d + e + 22) marca . Jeśli nie, to (d + e - 9) kwietnia.

Od powyższej reguły istnieją wyjątki:

  • Wyjątek pierwszego rodzaju zachodzi, gdy d = 29 oraz e = 6, czyli Wielkanoc miałaby przypaść na dzień 26 kwietnia . Wtedy zawsze obchodzi się ją tydzień wcześniej, tzn. 19 kwietnia . Wypadek ten zaszedł w latach 1609 i 1981 .
  • Wyjątek drugiego rodzaju zachodzi wtedy, gdy d = 28 oraz e = 6 i dzielenie 11A + 11 przez 30 daje resztę mniejszą od 19 (lub po prostu a > 10). Wówczas, według powyższego algorytmu, Wielkanoc ma przypaść 25 kwietnia , a obchodzona jest 18 kwietnia . Ten drugi wyjątek – jak pisał Gauss w 1807 r. – "dotychczas nie zaszedł i po raz pierwszy nastąpi dopiero w roku 1954 ".

Jak można było zauważyć, lata, w których występują dane wyjątki do roku 2999 podane są w powyższej tabeli współczynników A i B dla określonych przedziałów czasowych.

Przykładowo wyznaczymy datę Wielkanocy w roku 2008 .

  • 2008 : 19 = 105 i reszta 13. a = 13.
  • 2008 : 4 = 502 i reszta 0. b = 0.
  • 2008 : 7 = 286 i reszta 6. c = 6.
  • (19 x a + A) : 30 → (19 x 13 + 24) : 30 = 271 : 30 = 9 i reszta 1. d = 1.
  • (2 x b + 4 x c + 6 x d + B) : 7 → (2 x 0 + 4 x 6 + 6 x 1 + 5) : 7 → 35 : 7 = 5 i reszta 0.
  • d + e + 22 → 1 + 0 + 22 = 23, to znaczy, że 23 marca – to data Wielkanocy w 2008 roku, według kalendarza gregoriańskiego.
Dla kalendarza juliańskiego

Jeśli chodzi o kalendarz juliański , to wystarczy zawsze brać za A 15, a za B 6.

Przykład dla 1928 roku:

  • 1928 : 19 = 101 i reszta 9. a = 9.
  • 1928 : 4 = 482 i reszta 0. b = 0.
  • 1928 : 7 = 275 i reszta 3. c = 3.
  • (19 x a + A) : 30 → (19 x 9 + 15) : 30 = 186 : 30 = 6 i reszta 6. d = 6.
  • (2 x b + 4 x c + 6 x d + B) : 7 → (2 x 0 + 4 x 3 + 6 x 6 + 6) : 7 = 54 : 7 = i reszta 5. e = 5.
  • d + e + 22 = 6 + 5 + 22 = 33.

Wielkanoc w roku 1928 według kalendarza juliańskiego wypadała więc 33 marca, czyli 2 kwietnia .

Metoda Meeusa/Jonesa/Butchera

Dla kalendarza gregoriańskiego

Ten sposób został przedstawiony przez Jeana Meeusa w jego książce Astronomical Algorithms w 1991 roku. Może być uznany za lepszy od tego poprzedniego, ponieważ nie wymaga żadnych cyfr dla określonego zakresu czasu i nie ma od niego wyjątków. Wystarczy podać dowolny rok.

I tak:

  1. Dzielimy liczbę roku na 19 i wyznaczamy resztę a.
  2. Dzielimy liczbę roku przez 100, wynik zaokrąglamy w dół (odcinamy część ułamkową) i otrzymujemy liczbę b.
  3. Dzielimy liczbę roku przez 100 i otrzymujemy resztę c.
  4. Liczymy: b : 4 i wynik zaokrąglamy w dół i otrzymujemy liczbę d.
  5. Liczymy: b : 4 i wyznaczamy resztę e.
  6. Liczymy: (b + 8) : 25 i wynik zaokrąglamy w dół i otrzymujemy liczbę f.
  7. Liczymy: (b - f + 1) : 3 i wynik zaokrąglamy w dół i otrzymujemy liczbę g.
  8. Liczymy: (19 x a + b - d - g + 15) : 30 i wyznaczamy resztę h.
  9. Liczymy: c : 4 i wynik zaokrąglamy w dół i otrzymujemy cyfrę i.
  10. Liczymy: c : 4 i wyznaczamy resztę k.
  11. Liczymy: (32 + 2 x e + 2 x i - h - k) : 7 i otrzymujemy resztę l.
  12. Liczymy: (a + 11 x h + 22 x l) : 451 i wynik zaokrąglamy w dół i otrzymujemy liczbę m.
  13. Liczymy: (h + l - 7 x m + 114) : 31 i otrzymujemy resztę p.
  14. Dzień Wielkanocy = p + 1.
  15. Miesiąc = Zaokrąglenie w dół dzielenia (h + l - 7 x m + 114) przez 31.

Przykład dla roku 2012 :

  • 2012 : 19 = 105 i reszta 17. a = 17.
  • 2012 : 100 = 20,12, w zaokrągleniu w dół 20. b = 20.
  • 2012 : 100 = 20 i reszta 12. c = 12.
  • b : 4 → 20 : 4 = 5, w zaokrągleniu w dół również 5. d = 5.
  • b : 4 → 20 : 4 = 5 i reszta 0. e = 0.
  • (b + 8) : 25 → (20 + 8) : 25 = 28 : 25 = 1,12, w zaokrągleniu w dół 1. f = 1.
  • (b - f + 1) : 3 → (20 - 1 + 1) : 3 = 20 : 3 = 6,(6), w zaokrągleniu w dół 6. g = 6.
  • (19 x a + b - d - g + 15) : 30 → (19 x 17 + 20 - 5 - 6 + 15) : 30 = 347 : 30 = 11 i reszta 17. h = 17.
  • c : 4 → 12 : 4 = 3, w zaokrągleniu w dół 3. i = 3.
  • c : 4 → 12 : 4 = 3 i reszta 0. k = 0.
  • (32 + 2 x e + 2 x i - h - k) : 7 → (32 + 2 x 0 + 2 x 3 - 17 - 0) : 7 = 21 : 7 = 3 i reszta 0. l = 0.
  • (a + 11 x h + 22 x l) : 451 → (17 + 11 x 17 + 22 x 0) : 451 = 204 : 451 = 0,(4523281596), w zaokrągleniu w dół 0. m = 0.
  • (h + l - 7 x m + 114) : 31 → (17 + 0 - 7 x 0 + 114) : 31 = 131 : 31 = 4 i reszta 7. p = 7.
  • Dzień to p + 1 → 7 + 1 = 8. Wielkanoc wypada więc ósmego.
  • Miesiąc to (h + l - 7 x m + 114) : 31 → (17 + 0 - 7 x 0 + 114) : 31 = 131 : 31 = 4,(225806451612903), w zaokrągleniu w dół 4. Wielkanoc jest więc w Kwietniu.

Wielkanoc w 2012 roku wypada więc 8 kwietnia (według kalendarza gregoriańskiego).

Dla kalendarza juliańskiego

Jean Meeus w swojej książce Astronomical Algorithms prezentuje także odpowiedni algorytm dla kalendarza juliańskiego.

Tak więc:

  1. Dzielimy liczbę roku przez 4 i otrzymujemy resztę a.
  2. Dzielimy liczbę roku przez 7 i otrzymujemy resztę b.
  3. Dzielimy liczbę roku przez 19 i otrzymujemy resztę c.
  4. Dzielimy (19 x c + 15) przez 30 i otrzymujemy resztę d.
  5. Dzielimy (2 x a + 4 x b - d + 34) przez 7 i otrzymujemy resztę e.
  6. Miesiąc = zaokrąglenie w dół (d + e + 114) : 31.
  7. Dzień = reszta z dzielenia (d + e + 114) przez 31 plus 1.

Przykład dla roku 2012:

  • 2012 : 4 = 503 i reszta 0. a = 0.
  • 2012 : 7 = 287 i reszta 3. b = 3.
  • 2012 : 19 = 105 i reszta 17. c = 17.
  • (19 x c + 15) : 30 → (19 x 17 + 15) : 30 = 338 : 30 = 11 i reszta 8. d = 8.
  • (2 x a + 4 x b - d + 34) : 7 → (2 x 0 + 4 x 3 - 8 + 34) : 7 = 38 : 7 = 5 i reszta 3. e = 3.
  • Miesiąc to (d + e + 114) : 31 → (8 + 3 + 114) : 31 = 125 : 31 = 4,(032258064516129), w zaokrągleniu w dół 4. Wielkanoc wypada więc w Kwietniu.
  • Dzień to reszta z (d + e + 114) : 31 plus 1 → (8 + 3 + 114) : 31 plus 1 → 125 : 31 plus 1 → 4 i reszta 1 plus 1 → 1 + 1 = 2. Wielkanoc jest więc drugiego.

Wielkanoc w roku 2012 według kalendarza juliańskiego wypada więc 2 kwietnia .

Przypisy

  1. W związku z tym, że nie można jednoznacznie ustalić, które wyznania można zaliczyć do wyznań chrześcijańskich (niemożność ustalenia jednorodnych kryteriów przez wszystkie wyznania uważające się za chrześcijańskie), stwierdzenie, czy wszystkie wyznania chrześcijańskie obchodzą to święto nie jest możliwe.
  2. Dekretem Kongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów z dnia 4 marca 2003 r. katolicy w Polsce od roku 2004 obchodzą święto Wniebowstąpienia w VII Niedzielę Wielkanocną (6 tygodni po Wielkanocy).

Zobacz też

Linki zewnętrzne


Inne hasła zawierające informacje o "Wielkanoc":

Wszystkich Świętych ...

1972 ...

1749 ...

1884 ...

1679 ...

1986 ...

Rezurekcja ...

1592 ...

1731 ...

1677 ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Wielkanoc":

202 System wersalski. Europa po I Wojnie Światowej (plansza 7) uzyskali Ukraińcy i Białorusini. W 1916 r. w Irlandii wybuchło powstanie antyangielskie (Wielkanocne). Kolejne wybuchło w 1919 r. , a w 1921 r. z ...

013. Święta Wielkanocne (plansza 8) do tematu jemandem etwas zu Ostern schenken – podarować komuś coś na Wielkanoc am Ostermontag – w poniedziałek Wielkanocny (pot. Lany poniedziałek w Polsce) am Ostersonntag ...

Kresy Adama Mickiewicza (plansza 16) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie