Abiogeneza, samorództwo ( łac. generatio spontea, dosł.: samorzutne powstawanie - nazwa nadana przez Arystotelesa ) - teoria, według której żywe organizmy powstały z materii nieożywionej .

Współcześnie termin "abiogeneza" używany jest zamiennie z „ biogenezą ” głównie w kontekście powstania pierwszych żywych organizmów na Ziemi . Wcześniejsze znaczenie tego terminu (tzw. „abiogeneza Arystotelowska”) określało powstawanie w pełni uformowanych organizmów (także organizmów wyższych jak np. myszy i szczury ) z rozkładających się lub gnijących materiałów organicznych i jako takie zostało wykluczone eksperymentalnie.

Historia badań

Arystoteles twierdził, że abiogeneza jest obserwowalnym faktem (np. myszy powstające z brudnego siana, szczury ze szmatek, mszyce z rosy opadającej na rośliny , pchły z gnijącej materii, muchy z mięsa , itd.).

Pierwszym krokiem obalającym teorie Arystotelowskiej abiogenezy było wykazanie przez Włocha Francesco Rediego w 1668 , że robaki obserwowane w gnijącym mięsie nie powstają samoistnie. Redi zamknął kawałki mięsa w klatkach z gęstej drucianej siatki uniemożliwiając muchom złożenie jaj.

Począwszy od XVII wieku stopniowo wykazywano, że przynajmniej jeśli chodzi o organizmy wyższe czy też organizmy widoczne dla oka, abiogeneza nie zachodzi. Zamiast niej zaczęto przyjmować teorię omne vivum ex ovo, łac. „wszystko, co żywe (wywodzi się) z jaja”, lecz jeszcze w połowie XIX wieku pokutowało przekonanie o samorództwie ropuch i węgorzy. Dopiero Ludwik Pasteur stwierdził, że samorództwo nie istnieje nawet w przypadku bakterii.

Kluczowe zdarzenia w obaleniu Arystotelowskiej abiogenezy i tym samym uargumentowaniu jej nowszej wersji:

• 1683 Antonie van Leeuwenhoek odkrył bakterie ,
• 1768 Lazarro Spallanzani wykazanie, że bakterie przenoszone są przez powietrze,
• 1822 - 1895 Ludwik Pasteur seria eksperymentów obalających abiogenezę Arystotelowską,
• 1953 Stanley Miller i Harold Clayton Urey przeprowadzają eksperyment , w którym z mieszaniny wody , metanu , amoniaku oraz wodoru udało im się otrzymać m. in. aminokwasy .

Przeciwnicy

Przeciwnicy abiotycznej syntezy różnych związków organicznych na Ziemi wywodzą się z różnych, nierzadko całkowicie odmiennych środowisk. Do grupy tej należą nie tylko zwolennicy teorii inteligentnego projektu (np. Henry F. Schaefer, III ), ale także agnostycy i ateiści (np. Francis Crick , Fred Hoyle , Svante Arrhenius ). Przyczyny, dla których część badaczy odrzuca możliwość samoistnego powstania życia na Ziemi , to przekonanie o prawdziwości kreacjonizmu i - według nich - za małe prawdopodobieństwo przypadkowego połączenia się aminokwasów w białka (według Francisa Cricka - zm. 2004 r. - prawdopodobieństwo takie wynosi 1 na 10²⁶⁰, według Freda Hoyla - zm. 2001 r. - 1 na 10⁴⁰⁰⁰⁰). ^[1]

Zobacz też

• biogeneza
• panspermia

Przypisy

1. ↑ Francis Crick, Life Itself: Its Origin and Nature. (New York: Simon & Schuster, 1981), str. 51-2; Fred Hoyle, Chandra Wickramasinghe, Evolution from Space. (New York: Simon & Schuster, 1984), str. 148; zob. też Robert Shapiro, Origins, A Sceptics Guide to the Creation of Life on Earth. (New York: Summit Books, 1986), str. 127.