Metan
MetanMetan (
C
H
4, znany także jako
gaz błotny
i gaz kopalniany) –
organiczny
związek chemiczny
, najprostszy
węglowodór
nasycony (
alkan
). W
temperaturze
pokojowej jest bezwonnym i bezbarwnym
gazem
. Jest stosowany jako gaz opałowy i surowiec do syntezy wielu innych
związków organicznych
. WystępowanieMetan powstaje w
przyrodzie
w wyniku beztlenowego rozkładu szczątków roślinnych (np. na
bagnach
). Stanowi też główny składnik
gazu ziemnego
. Budowa cząsteczkiCząsteczka metanu ma kształt
tetraedru
(czworościanu foremnego). Atom
węgla
wykazuje
hybrydyzację
sp3. Powstałe orbitale tworzą
wiązania
z czterema atomami
wodoru
. Wszystkie te wiązania są równocenne (kąty pomiędzy wiązaniami wynoszą 109°28') i bardzo słabo spolaryzowane, co w połączeniu z brakiem wolnych par elektronowych jest powodem względnej trwałości chemicznej tego związku. Może on uczestniczyć tylko w typowych dla alkanów reakcjach (np:
spalanie
). OtrzymywanieDo celów laboratoryjnych metan można otrzymać w wyniku
prażenia
octanu sodu
z
wodorotlenkiem sodu
: - CH3COONa + NaOH → CH4 + Na2CO3
Inną metodą jest
hydroliza
węgliku glinu
: - Al4C3 +12H2O → 3CH4 + 4Al(OH)3
WłaściwościMieszanina metanu z powietrzem w stężeniu objętościowym 4,5–15% ma właściwości wybuchowe. Tworzenie się tej mieszaniny wskutek przedostania się metanu do zamkniętych pomieszczeń (np. w kopalniach
węgla kamiennego
) bywa przyczyną groźnych w skutkach eksplozji. W mieszaninie o proporcji powyżej 15% pali się
płomieniowo
. Reakcje charakterystyczne dla metanu (z reguły takie same, jak dla alkanów): Wpływ na atmosferęMetan jest
gazem cieplarnianym
, którego
potencjał cieplarniany
jest 72 krotnie większy niż
dwutlenku węgla
(w skali 20 lat) lub 25 (w skali 100 lat)[5], a średnia zawartość w atmosferze wynosi 1,7
ppm
(w ciągu minionych dwustu lat wzrosła ponad dwukrotnie)[6]. Metan wpływa także w niewielkim stopniu na degradację
ozonosfery
[7]. Zastosowanie- jako paliwo do silników
- jako surowiec do otrzymywania tworzyw sztucznych
- w przemyśle energetycznym
Zobacz teżPrzypisy- ↑
Metan – podsumowanie
(
ang.
). PubChem Public Chemical Database.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 David R. Lide (red.): CRC Handbook of Chemistry and Physics. Wyd. 90. Boca Raton: CRC Press, 2010.
- ↑
Metan
(
pol.
)
European chemical Substances Information System
.
IHCP
. [dostęp 2010-08-23].
- ↑ A. E. Cziczibabin: Podstawy chemii organicznej. T. 1. Warszawa: PWN, 1957, s. 167.
- ↑
IPCC Fourth Assessment Report, Working Group 1, Chapter 2
- ↑
Climate Change 2001: Working Group I: The Scientific Basis. 6.3.3 Halocarbons
(
ang.
). UNEP/GRID-Arendal, 2003. [dostęp 2009-05-03].
- ↑ D.W. Fahey:
Twenty Questions And Answers About The Ozone Layer
. United Nations Environment Programme. Ozone Secretariat, 2002, ss. Q.12. [dostęp 2010-10-15].
Inne hasła zawierające informacje o "Metan":
Oddychanie komórkowe
...
Związek organiczny
...
Wody gruntowe
...
Celuloza
...
1987
...
Ziemia
...
Węgiel (pierwiastek)
...
Chmura
...
Orbital molekularny
...
Gaz wulkaniczny
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Metan":
Alkohole (plansza 5)
e height="434" width="770">
alkan
wzór
alkohol
wzór
Metan
CH4
Metanol
CH3OH
Etan
C2H6
Etanol
C2H5OH
Propan
C3H8
Propanol
C3H7OH
Butan
C4H10
Butanol
C4H9OH
Pentan
C5H12
Pentanol
C5H11OH
Heksan
C6H14
Heksanol
C6H13OH
Cząsteczka alkoholu zbudowana jest z rodnika węglowodorowego (CnH2n+1), oraz z grupy wodorotlenowej: ...
102. Nieorganiczne i organiczne składniki komórki cz.1 (plansza 18)
...
Alkany, alkeny, alkiny (plansza 11)
height=380 width=770 >
Nazewnictwo alkanów
Pierwsze cztery węglowodory w szeregu homologicznym noszą nazwy zwyczajowe (Metan, etan, propan, butan).
Nazwy kolejnych składają się z przedrostka (będącego liczebnikiem ...
|