Plemnik zapładniający komórkę jajową

Rozwój prenatalny dzieli się na trymestry, tzn. na trzy równe odcinki czasowe, z których każdy obejmuje trzy miesiące.

Pierwszy trymestr

Embrion w piątym tygodniu z ciąży ektopowej w jajowodzie. Około 10mm.

Pierwszy trymestr to okres najbardziej intensywnego rozwoju płodu.

Pierwszy miesiąc

• okres szybkich podziałów zapłodnionej komórki,
• kończy się faza jaja płodowego, a rozpoczyna faza zarodkowa ( embrionalna ),
• zarysowuje się okolica głowy,
• tworzą się oczy ,
• od 21 dnia pracuje serce ,
• tworzy się zamknięty system naczyń krwionośnych ,
• powstają zaczątki 33 kręgów ,
• pojawia się jama ustna , zawiązki narządów wewnętrznych, kończyn, uszu i nosa oraz 40 par mięśni ,
• kończąc pierwszy miesiąc zarodek ludzki jest zwinięty w łuk, ma ponad 0,5 cm długości i waży poniżej 1 g,

Drugi miesiąc

Płód w ósmym tygodniu od zapłodnienia.^[1]

• okres tworzenia się podstawowych narządów ( organogeneza ),
• pojawiają się zawiązki dłoni i stóp , gruczołów rozrodczych , rozrodczych narządów płciowych ,
• twarz nabiera bardziej ludzkiego wyglądu,
• głowa staje się największą częścią ciała,
• pojawiają się zawiązki zębów ,
• w zawiązku oka powstaje barwnik widoczny przez przezroczystą skórę dziecka,
• serce , szczęka i żuchwa są całkowicie uformowane,
• wytwarza się podniebienie i przewód nosowo-łzowy ,
• wątroba podejmuje wytwarzanie komórek krwionośnych,
• tworzą się wargi i zawiązek języka ,
• małżowina uszna przybiera kształt odziedziczony po rodzicach,
• drogi moczowo-płciowe i przewód pokarmowy oddzielają się od siebie,
• kostnieją żebra i kręgi,
• gałki oczne nabierają pigmentu , tworzą się powieki ,
• na dłoniach pojawiają się główne linie papilarne ,
• następuje rozwój gruczołów dokrewnych oraz kubków smakowych ,
• u dziewczynek rozpoczyna się formowanie łechtaczki , u chłopców – moszny ,
• kończąc drugi miesiąc dziecko mierzy 3cm,
• dziecko kończy zarodkowy okres rozwoju,

Trzeci miesiąc

• rozpoczyna się płodowy okres życia,
• dziecko jest coraz bardziej aktywne, przejawia już indywidualne cechy w wyglądzie i zachowaniu,
• grubieje skóra i mięśnie,
• na skórze wyrasta meszek płodowy,
• powieki przykrywają oczy,
• na kończynach pojawiają się zawiązki paznokci ,
• twarz ma już proporcje dziecięce,
• powstaje otwór odbytowy i gruczoły wytwarzające ślinę ,
• nerki produkują mocz , kora nadnerczy wydziela hormony ,
• rozwijają się struny głosowe ,
• dziecko ma 7,5 cm wzrostu i waży 14 g,

Drugi trymestr

Drugi trymestr – charakteryzuje go intensywny wzrost płodu oraz duże tempo rozwoju układu nerwowego.

Rozwój fizyczny

• mózg osiąga pełną liczbę neuronów , które intensywnie się rozwijają
• następuje mielinizacja – tworzenie się otoczki tłuszczowej wzdłuż włókien nerwowych w rdzeniu kręgowym . Dzięki czemu szybszy i bardziej efektywny jest przebieg impulsów nerwowych .

Czwarty miesiąc

• intensywny przyrost długości ciała do 25 cm i ciężaru do 20 dag,
• główka zajmuje 1/3 ciała, dzięki rozwojowi mięśni karku trzyma się prosto,
• na palcach pojawiają się poduszeczki dotykowe, a na nich linie papilarne,
• serce przepompowuje ok. 30 l krwi ,
• tarczyca asymiluje jod i wydziela tyroksynę ,
• organizm syntezuje białka ,
• magazynowana jest brunatna tkanka tłuszczowa, która zostaje przekształcona bezpośrednio w energię
• zwiększa się ilość płynu owodniowego , który zapewnia utrzymanie stałej temperatury , łagodzi wstrząsy i skutki urazów fizycznych matki,
• mózg dynamicznie dojrzewa, na jego powierzchni pojawiają się bruzdy ( bruzda Sylwiusza ) i zwoje,
• uformowany jest móżdżek ,
• powstają nowe połączenia nerwowe,
• w przedniej części kory mózgowej tworzy się mapa ruchowa i czuciowa ciała,

Piąty miesiąc

• płód osiąga do 30 cm długości i do 40 dag wagi,
• porost włosów, brwi i rzęs , pojawienie się paznokci ,
• wysłuchiwane tony serca,
• w mózgu uwidacznia się bruzda czołowa, ciemieniowo-potyliczna i ostrogowa oraz spoidła,
• stopniowo aktywność płodu staje się regularna i cyklicznie zmienia się → faza czuwania, snu ; w tym momencie bardzo dużo zależy od temperamentu a także stylu życia matki,

Szósty miesiąc

• ciało płodu powoli staje się proporcjonalne,
• wzrost do 35 cm, waga od 50 do 70 dag,
• wytwarzają się wiązadła stawowe,
• szkielet intensywnie kostnieje,
• płód magazynuje substancje potrzebne po urodzeniu: wapń , żelazo , białko, ciała odpornościowe,
• dojrzewają narządy wewnętrzne,
• kończy się wzrost liczby komórek i zwojów nerwowych,
• gęstnieje sieć wiązań nerwowych,

Trzeci trymestr

Trzeci trymestr to okres, w którym wzrasta możliwość przeżycia płodu poza organizmem matki.

Siódmy miesiąc

• dziecko osiąga ok. 30 cm wzrostu i waży 90-135 dag,
• w dalszym ciągu rosną włosy i paznokcie,
• u chłopców jądra z jamy brzusznej zsuwają się do moszny,
• zmniejsza się przestrzeń wokół płodu, co utrudnia swobodne poruszanie się,
• powstają wzorce pamięciowe ruchów,
• większość odruchów wrodzonych jest już widoczna (np. odruch ssania, poszukiwania pokarmu, kroczenia czy chwytania),

Siódmy/ósmy miesiąc

• pojawia się intensywna aktywność kory mózgowej,
• układ nerwowy sprawniej koordynuje ruchami ciała, zawiaduje czynnościami, myśleniem i uczuciami,
• płód coraz częściej przybiera pozycję główkową w dół,
• wytwarza się zdolność lewej półkuli mózgowej do przyjmowania dźwięków mowy, a prawej – muzyki,

Ósmy miesiąc

• dziecko waży 180-220 dag,
• skóra wygładza się i różowieje,
• ciało przybiera kształt bardziej zaokrąglony,
• nadal dojrzewają narządy wewnętrzne, zwłaszcza układ oddechowy ,

Dziewiąty miesiąc

• na 2 tygodnie przed urodzeniem płód przestaje rosnąć,
• w jelicie grubym gromadzą się martwe komórki przewodu pokarmowego oraz połknięte włoski utraconego meszku płodowego.

Zobacz też

• okres płodowy

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Kalendarz ciąży – ciąża tydzień po tygodniu