Nadciśnienie ciążowe (wywołane ciążą) bez znamiennego białkomoczu

ICD-10 O13-O14

Nadciśnienie tętnicze w ciąży ( ang. pregnancy-induced hypertension, PIH) stanowi powikłanie ciąży . Występuje u 6-8% kobiet ciężarnych w Polsce. Stanowi poważne zagrożenie dla matki i płodu , mimo znacznego rozwoju medycyny perinatalnej.

Nadciśnienie przewlekłe

Nadciśnienie przewlekłe rozpoznajemy, gdy wartości ciśnienia przekraczają 140/90 mm Hg i gdy stwierdzamy je przed 20 tyg. ciąży. Jeżeli wartości przekraczają 160/110 mmHg rozpoznajemy nadciśnienie ciężkie. Nadciśnienie ciężkie rozpoznajemy również, gdy izolowane wartości ciśnienia skurczowego przekraczają 160 mm Hg i gdy izolowane wartości ciśnienia rozkurczowego przekraczają 110 mm Hg.

Stan przedrzucawkowy (ang. pre-eclampsia)

Jest to zespół objawów chorobowych pojawiający się po 20 tyg. ciąży, jak również w okresie porodu lub połogu . Charakteryzuje się wartościami ciśnienia tętniczego krwi powyżej 140/90 mm Hg, wraz z towarzyszącym białkomoczem z utratą białka powyżej 300 mg na dobę. Białkomocz nie jest niezbędnym objawem, ale wtedy nadciśnieniu muszą towarzyszyć dodatkowe objawy, takie jak: ból głowy, ból w nadbrzuszu, zaburzenia ostrości widzenia. Mogą też wystąpić zmiany w badaniach laboratoryjnych w postaci anemii hemolitycznej, małopłytkowości i podwyższonych aktywności enzymów wątrobowych . Układ tych zmian stanowi o rozpoznaniu tzw. zespołu HELLP . Stan przedrzucawkowy bardzo często warunkuje przedwczesny poród. Całkowite i skuteczne wyleczenie gwarantuje jedynie rozwiązanie (zakończenie ciąży, poród).

Rzucawka

Rzucawką nazywamy wystąpienie napadu drgawek toniczno-klonicznych, śpiączki , a nawet obu tych objawów równocześnie u ciężarnej, u której rozpoznano wcześniej stan przedrzucawkowy . Zmiany w siatkówce oka, w tym obejmujące obrzęk tarczy nerwu wzrokowego są zwiastunem stanu rzucawkowego i wskazaniem do szybkiego rozwiązania ciąży drogą cięcia cesarskiego .

Występuje u około 1% pacjentek ze stanem przedrzucawkowym (1 na 1600 ciąż).

Rozpoznanie różnicowe

Należy brać pod uwagę różne stany przebiegające z drgawkami , śpiączką lub utratą przytomności .

Bierzemy pod uwagę:

• padaczkę
• tężec
• tężyczkę
• guz mózgu
• śpiączkę
• mocznicę

Współistnienie stanu przedrzucawkowego z przewlekłym nadciśnieniem

Nadciśnienie tętnicze samo w sobie predysponuje do wystąpienia stanu przedrzucawkowego w czasie ciąży. Ryzyko to zwiększa się wraz z pojawieniem się białkomoczu powyżej 300 mg/dobę, o ile nie był on obecny przed 20 tyg ciąży. Może również wystąpić podwyższenie enzymów wątrobowych lub małopłytkowość.

Rozpoznanie stanu przedrzucawkowego nakładającego się na nadciśnienie przewlekłe wymaga postępowania identycznego jak w stanie przedrzucawkowym.

Leczenie

Zastosowanie farmakoterapii jest wskazane, jeśli ciśnienie przekracza 150/100 mmHg. W leczeniu najczęściej stosuje się metyldopę i blokery kanału wapniowego, szczególnie nifedypinę oraz labetalol. Celem zapobieżenia wystąpieniu drgawek rzucawkowych podaje się siarczan magnezu. Ciśnienie powyżej 160/110 mmHg stanowi wskazanie do leczenia w warunkach szpitalnych.^[1]

Inhibitory konwertazy angiotensyny (ACE-I) i sartany (ARB) są bezwzględnie przeciwwskazane ze względu na działanie teratogenne.

Przypisy