Za najważniejszy czynnik glebotwórczy uważana jest biosfera, czyli roślinność i zwierzęta. Zespół organizmów glebowych, zwanych edafonem, przyspiesza proces glebotwórczy i decyduje o jego charakterze. Bakterie i grzyby rozkładają martwą substancję organiczną, sprowadzając ją do postaci przyswajalnej dla roślin. Zwierzęta żyjące w glebie spulchniają ją i wzbogacają w materię organiczną. Jednak głównym źródłem substancji próchnicznych są dla gleby rosnące na niej rośliny. Czynnikiem glebotwórczym jest również działalność człowieka. Zazwyczaj dostrzega się tylko jej niszczące skutki, niewątpliwie znaczne. Ich przejawem są zdegradowane i zanieczyszczone gleby w wielu rejonach świata. Ale niektóre z nich uprawiane są od kilku tysięcy lat, a ich produktywność wcale nie spadła, a w wielu wypadkach wręcz wzrosła.
