Wulkanizm jest to ogół procesów związanych z przemieszczaniem się magmy z głębokich warstw Ziemi ku jej powierzchni. Kresem tej wędrówki jest erupcja czyli wylew lawy lub wybuchy gazów wynoszących fragmenty ciekłej lawy i rozkruszone skały podłoża.
Kiedy magma wypłynie na powierzchnię nosi nazwę lawy.
Wulkan powstaje w miejscach spękań skorupy ziemskiej, przez które na powierzchnię wydobywa się roztopiona lawa, gazy wulkaniczne, popioły i bomby wulkaniczne. Podczas gwałtownej erupcji (wybuchu) wulkanu lawa zostaje rozpylona i przemienia się w popiół wulkaniczny. Bardzo lepka lawa zastygając tworzy różnej wielkości bryły zwane bombami wulkanicznymi. Wypływająca lawa i opadające popioły wulkaniczne usypują stożek wulkaniczny.
Na lądach wulkany mają zwykle postać stożka, na którego wierzchołku występuje owalne, wklęsłe obniżenie zwane kraterem.
