Początek
Jana
w
Kodeksie Aleksandryjskim
przekazującym w Ewangeliach tekst bizantyjski, w pozostałych zaś księgach NT — tekst aleksandryjski
Tekst bizantyjski (albo bizantyński) — nazwa używana w odniesieniu do jednej z czterech rodzin podstawowych typów tekstu
Nowego Testamentu
. Nazwa "bizantyjski" nadana została przez B.H. Streetera i
F.G. Kenyona
. Westcott i Hort nazywali go syryjskim, określany też bywa antiocheńskim. Oznaczany jest symbolem , lub Byz.
Cechy charakterystyczne tekstu bizantyjskiego
Charakteryzuje się czystszym, bardziej zbliżonym do klasycznego, językiem greckim, drobnymi dodatkami, a nawet słowami, które występują w innych przekładach. Inną jego cechą jest dążenie do harmonizacji paralelnych tekstów
Ewangelii
. Uczeni oceniają go na ogół nisko, jednak jak na to wskazuje porównanie z
Chester Beatty I
, zachowało się w nim sporo starożytnych lekcji.
Zachodzą zauważalne różnice pomiędzy wczesnym tekstem bizantyjskim z wieków IV-V, a późnym tekstem bizantyjskim (po wieku IX). Widoczne jest to zwłaszcza przy porównaniu tekstu Ewangelii z
Kodeksu Aleksandryjskiego
z minuskułami pochodzącymi z XII-XIV wieków. Tekst bizantyjski stale ewoluował i jest to powodem frustracji dla zwolenników
textus receptus
. Twierdzą oni nawet, że
Kodeks Aleksandryjski
nie reprezentuje tekstu bizantyjskiego.
Świadkowie tekstu bizantyjskiego
Do grupy tekstu bizantyjskiego należy ponad 80% rękopisów. Dlatego nazywany bywa tekstem większości (The Majority Text). Po raz pierwszy pojawia się w cytatach
Jana Chryzostoma
(350-407). Od wieku IX dominuje w greckim świecie. Najznakomitszym reprezentantami tej grupy są:
Kodeks Aleksandryjski
(tylko Ewangelie),
Kodeks Efrema
(tylko Ewangelie) i
Kodeks Waszyngtoński
(tylko Mt i Łk). Rodzinę tę reprezentuje większość powstałych po wieku XI
minuskułów
.
Tylko sześć rękopisów reprezentujących tekst bizantyjski powstało przed wiekiem IX, ale już w IX staje się nagle tekstem dominującym, natomiast po XII wieku jest już niemal jedynym pozostającym w użyciu tekstem
Nowego Testamentu
.
- Papirusy
Tylko