Streptococcus salivarius
Kolonia Streptococcus salivarius na agarze krwawym
Systematyka
Królestwo	bakterie
Typ	Firmicutes
Klasa	Bacilli
Rząd	Lactobacillales
Rodzina	Streptococcaceae
Rodzaj	Streptococcus
Gatunek	Streptococcus salivarius
Nazwa systematyczna
S. salivarius
Andrewes & Horder 1906

Streptococcus salivarius – Gram dodatnia , nieprzetrwalnikująca bakteria należąca do paciorkowców z grupy serologicznej K^[1]. Stanowi florę fizjologiczną jamy ustnej oraz przewodu pokarmowego^[2], zarówno u zwierząt jak i ludzi^[1].

Biologia

Paciorkowiec wzrasta na agarze z krwią , gdzie nie wywołuje hemolizy (hemoliza typu γ)^[1]; z tego powodu zaliczany jest do grupy paciorkowców zieleniejących^[3]. Nie wzrasta na podłożach hodowlanych z dodatkiem żółci, chlorku sodu lub tellurynu potasu^[1]. Jest wrażliwy na penicylinę , erytromycynę , większość powszechnie stosowanych środków dezynfekcyjnych, pH 9.6^[1] oraz skrajne wartości temperatur^[4]. Nie wytwarza endotoksyn ^[1].

Drobnoustrój wyróżnia obecność kanału dla mocznika, rzadkiego w królestwie bakterii^[5].

Gatunek ten jest genetycznie bardzo podobny do Streptococcus vestibularis i jest z nim prawdopodobnie bardzo spokrewniony^[6].

Chorobotwórczość

Opisano pewną liczbę przypadków zapalenia opon mózgowych wywołanych przez tą bakterię^{[7][8][9][10]}, z czego jeden z nich przebiegał z powstaniem torbieli^[11]. Opisano także bakteriemię przebiegającą z ZOM jako następstwo interwencji endoskopowej przy krwawieniu z górnego odcinka przewodu pokarmowego^[2]. Bakteriemia występuje częściej u osób z zabiegami na błonie śluzowej lub z ciężką chorobą podstawową (na przykład przewlekłą niewydolnością wątroby )^[12] i ma podobne objawy jak ta wywoływana przez Streptococcus bovis biotyp II (wyniki 16-letnich badań prospektywnych)^[13]. Czynnikiem predysponującym do zakażenia jest neutropenia ^[4].

Dodatni wynik posiewu krwi na tę bakterię często, choć nie zawsze, oznacza zanieczyszczenie materiału, a nie rzeczywistą bakteriemię^[2][13].

Jest także jednym z czynników etiologicznych infekcyjnego zapalenia wsierdzia ^[1][14], zwłaszcza u pacjentów ze sztucznymi zastawkami^[4].

Znaczenie dla człowieka

W jednym z badań po antybakteryjnym czyszczeniu jamy ustnej użyto tych bakterii, aby uniemożliwić kolonizację drobnoustrojami bardziej chorobotwórczymi. Wstępne wyniki wskazują na pozytywny wpływ ochronny Streptococcus salivarius^[15]. Zasugerowano, że ich obecność może także chronić przed paciorkowcowym zapaleniem gardła ^[16]. Inne badanie wykazało obecność u tej bakterii proteazy IgA1 , która prawdopodobnie sprzyja rozwojowi próchnicy ^[17]. Znaczenie tej bakterii w powstawaniu nieprzyjemnego zapachu z ust jest jeszcze niejasne (2006)^[18].

Streptococcus salivarius wchodzi w skład niektórych probiotyków używanych podczas prób leczenia nieswoistych zapaleń jelit ^[19], ale nie ma obecnie badań potwierdzających ich skuteczność (2005)^[20].

Wykazano, że wykrywanie obecności tych drobnoustrojów (metodą PCR ) jest bardziej wiarygodnym markerem obecności śliny niż wykrycie Streptococcus mutans ^[21]. Obu tych drobnoustrojów nie ma w innych niż ślina biomateriałach (kał, mocz, nasienie); bakteria ta może więc odegrać ważną rolę w medycynie sądowej ^[21]. Identyfikacja na podstawie obecności specyficznego dla tej bakterii genu kodującego dekstrozę ma wysoką wartość predykcyjną^[22].

Przypisy