Pojęcie polityki żywnościowej obejmuje i pasuje:

• wytwórczość rolniczą
• produkcję przemysłu rolno-spożywczego
• produkcję gałęzi przemysłu, produkującego środki produkcji dla rolnictwa oraz przemysłu spożywczego
• wkład handlu w wartość produktów żywnościowych
• produkcję innych działów i gałęzi gospodarki proporcjonalną do przepływów dóbr materialnych i usług do rolnictwa oraz przemysłu spożywczego.

Polityka żywnościowa jest oddziaływaniem na rozwój sfery gospodarczej zajmująca się bezpośrednio lub pośrednio gospodarką żywnościową.

Celem polityki żywnościowej jest osiąganie rozmiarów, struktury i standardów produkcji żywności społecznie akceptowanych. Jej celem jest także wzrost globalnej jak i cząstkowej efektywności gospodarowania czynnikami produkcji .

Funkcje polityki żywnościowej

• ocena warunków społeczno-gospodarczych funkcjonowania gospodarki żywnościowej
• rozpoznanie barier czynników hamujących i zagrożeń
• projektowanie polityki żywnościowej państwa jako integralnego fragmentu strategii rozwoju gospodarczej
• projektowanie struktury przestrzennej gospodarki żywnościowej
• kształtowanie formalnoprawnych warunków
• rozwój gospodarki żywnościowej
• gromadzenie państwowych rezerw żywnościowych
• podejmowanie działań interwencyjnych wynikających z sytuacji na rynku
• podejmowanie decyzji o zakazie produkcji uciążliwej dla środowiska

Instrumenty polityki żywnościowej

• Formalnoprawne:
  • stosunki cywilnoprawne
  • ochrona ziemi i zasady zmiany charakteru jej użytkowania
  • normy środowiska
  • normy jakościowe produktów
  • ubezpieczenia materiałowe
  • normy budowlane
• ekonomiczne:
  • ingerencja w poziom cen
  • cła , dotacje
  • kredyty
  • podatki
• bezpośrednie działanie gospodarcze
  • prowadzenie i finansowanie działalności badawczo-naukowej
  • inwestycje restrukturyzacyjne , związane z konfliktem ekologicznym, z rozwojem obrotu i przetwórstwa rolniczego
  • gromadzenie rezerw żywności i skup interwencyjny nadwyżek
  • polityka współpracy z zagranicą, występując jako podmiot kontraktów międzynarodowych

Instrumenty rynkowe:

• oddziałujące na podaż produktów żywnościowych:
  • skup nadwyżek rolnych
  • ustalanie kwot rynkowych dla producentów
  • ograniczanie areału upraw przez premiowanie rolników za rezygnację z uprawiania części ziemi
  • regulowanie terminów skupu
  • ustalanie norm jakościowych produktów dopuszczanych do obrotu
  • wspieranie technologii zmieniających przeznaczenie surowców rolnych
  • udzielanie pożyczek pokrywających koszty przetrzymywania produktów u rolnika
  • zamawianie u rolnika produkcji o określonej ilości, jakości i terminie dostawy
  • regulowanie importu za pomocą ceł
• oddziałujące na popyt produktów żywnościowych:
  • subsydiowanie eksportu żywności w razie nadprodukcji
  • kontyngentowanie wywozu w razie obaw o zaspokojenie popytu wewnętrznego
  • regulowanie eksportu za pomocą ceł
  • dofinansowanie konsumpcji żywności grup najuboższych
• instrumenty związane z cenami produktów żywnościowych
  • stosowanie cen gwarantowanych przez władzę
  • różnicowanie cen skupu dla różnych dostaw, aby uzyskać pożądaną strukturę
  • stosowanie cen kierunkowych

Instrumenty pozarynkowe:

• subsydia bezpośrednie dla rolników, wyrównujące różnicę między cenami gwarantowanymi a niższymi cenami rynkowymi
• subsydia pośrednie, będące dopłatami do cen środków produkcji
• dostosowanie warunków kredytowania rolników

Zobacz też

• polityka ekonomiczna
• ekonomia polityczna
• rynkowe otoczenie producenta żywności
• bezpieczeństwo żywnościowe

Bibliografia

• "Polityka gospodarcza", B. Winiarski