Monoteizm trynitarny – wiara w istnienie jednego Boga w trzech osobach. Monoteizm trynitarny stanowi pośrednie stadium między monoteizmem uznającym jedną osobę boską oraz politeizmem , gdzie boskość przypisuje się wielu bytom.

Chrześcijaństwo

Trójca święta

Monoteizm trynitarny występuje w większości odmian chrześcijaństwa . Boskość przypisywana jest trzem osobom tworzącym Trójcę Świętą , czyli Bogu Ojcu , Jezusowi Chrystusowi oraz Duchowi Świętemu , które mają być jednym bóstwem. Tryteizm zakłada, że te osoby są od siebie oddzielone (trzech bogów). Istnieją też odłamy chrześcijaństwa zaprzeczające boskości Jezusa.

Monoteizm trynitarny odróżnia istotę (substantia, ousia) Boga – jej jedyność stanowi o monoteizmie od osób (persona, prosopon) boskich. Ojcowie kapadoccy oddali to za pomocą następującej sentencji: mia (jedna) ousia, treis (trzy) hypostaseis [orzekając przy tym, że można posłużyć się prosopon zamiast hypostasis]

Hinduizm

Maheshamurti – Śiwa w trzech postaciach

• W hinduizmie istnieje koncepcja Trimurti – trójcy bóstw, tworzonej przez

Brahmę , Wisznu i Śiwę , porównywaną czasem z chrześcijańską Trójcą Świętą. Jednak w hinduizmie idea Boga-Trimurti występuje bardziej jako byt filozoficzno-teologiczny ukazujący trzy różne aspekty Boga. Trimurti natomiast nie ma praktycznego znaczenia religijnego i przeważająca większość hinduistów wierzy, że jest tylko jeden Bóg – dla wyznawców wisznuizmu jest to Wisznu, śiwaizmu Śiwa, a śaktyzmu - bogini Śakti .

• Również Dewi (Bogini) występuje w trzech postaciach, jako Tridewi .
• W jednym z odłamów hinduizmu – gaudija wisznuizmie - istnieje koncepcja trójjedynego Boga – Kryszny , który pojawił się na Ziemi w trzech Osobach – ekspansjach:

jako Kryszna, Balarama i Subhadra . Są one często czczone wspólnie jako Najwyższa Osoba Boga pod postacią trzech posągów.

• W śiwaizmie istnieje wyobrażenie tzw. Maheśamurti, czyli Śiwy w trzech aspektach:

jako Śiwy, jako straszliwego Bhajrawy , oraz w postaci żeńskiej, jako Wamadewa.

Wicca

Koncepcję troistości znają też wyznawcy neopogańskiego ruchu Wicca . Bogini wiccan występuje często w trzech postaciach: Dziewicy, Matki i Staruchy, co jest związane z fazami Księżyca.

Zobacz też

• agnostycyzm
• apateizm
• ateizm
• autoteizm
• deizm
• dualizm (religia)
• gnostycyzm
• henoteizm
• malteizm
• panenteizm
• panteizm
• sekularyzm
• teizm
• teofilia