Miocen – najstarsza epoka neogenu . Epoka wielkich przemian geologicznych skorupy ziemskiej. Wypiętrzenie nowych łańcuchów górskich zmieniło cyrkulację powietrza w atmosferze i wód w morzach. Trwał od 23,03 mln do 5,332 mln lat temu.

Miocen dzieli się na:

• messyn - 7,246-5,332;
• torton - 11,608-7,246;
• serrawal - 13,82-11,608;
• lang - 15,97-13,82;
• burdygał - 20,43-15,97;
• akwitan - 23,03-20,43.

Geologia

Wg teorii tektoniki płyt litosfery kontynenty były w ruchu, Afryka zderzyła się z Europą - powstały Alpy . Indie zderzyły się z Azją - powstały Himalaje . Kolejne zderzenia płyt kontynentalnych doprowadziły do wypiętrzenia Gór Skalistych i Andów . Antarktydę pokrył lądolód . Hipotetyczne Morze Tetydy zostało zamknięte połączeniem lądowym między Afryką i Eurazją, powstało Morze Śródziemne . Skurczyły się obszary mórz śródlądowych. W oceanach powstały prądy, które spowodowały wymieszanie składników odżywczych.

Hipotetyczne rozmieszczenie lądów w miocenie

Flora

Początek miocenu był najcieplejszym okresem w ciągu 35 mln lat. Od połowy miocenu klimat zaczął się ochładzać. Wraz z ochłodzeniem klimatu postępowało stepowienie dużych obszarów. Trawy były roślinami odpornymi na warunki klimatyczne, a do rozmnażania nie potrzebowały owadów.

Przegląd nowości ewolucyjnych

• Wobec kurczenia obszarów leśnych nowego znaczenia nabrały trawy . Trawiasta równina dostarcza pożywienia całej plejadzie przeżuwaczy.

Fauna

Ssaki wędrowały poprzez nowo utworzone mosty. Ewolucja kotów szablozębych. W Australii trwała niezależna ewolucja torbaczy i stekowców . W Europie i Azji pojawiły się prymitywne jelenie i żyrafy, słonie i małpy człekokształtne (szczątki Ramapithecusa sprzed 14 mln lat). Do Afryki dotarły króliki, koty i świnie. W morzu żył największy rekin wszech czasów: Carcharodon megalodon, o długości ciała prawdopodobnie zbliżonej do 20 metrów. Zwiększenie zasobów pokarmowych morza "zachęciło" niektóre ssaki do powrotu do morza. Pojawiły się pierwsze fokowate . W Ameryce Północnej pojawiły się niedźwiedzie i mastodonty . W późnym miocenie umocniła się dominacja trawożerców. Zaczynały wymierać niektóre gatunki drapieżców. Nastąpiła gwałtowna radiacja hien . Do Australii dotarły (prawdopodobnie przez Malaje) gryzonie . W Ameryce Południowej pojawiły się szopy , a małe odmiany leniwców naziemnych przeszły do Ameryki Północnej.

Przegląd nowości ewolucyjnych

• U przeżuwaczy doszło do udoskonalenia żołądka ; mioceńskie stepy stały się dla nich środowiskiem bardzo sprzyjającym;
• Dynamiczna ewolucja trąbowców : Platybelodon , Deinotherium.
• Ewolucja koniowatych , zwiększenie wielkości i przystosowanie do biomu stepowego : Merychippus , Pliohippus .
• Pojawiły się papugi , pelikany , gołębie , kruki i sokoły .
• Dynamiczny rozwój gryzoni.
• Pojawienie się pliopiteków ( naczelne ): rodzaje Pliopithecus i prokonsul .
• Pojawiły się pierwsze foki , nastąpiła ewolucja waleni .